Gephyra

Abstract

New Inscriptions from Phaselis I

In the course of increasing mass tourism the Turkish Ministry of Culture in the early 1980ies ordered excavation and restoration work in Phaselis. Fifteen of the inscriptions then discovered are published here for the first time. Of these, the two dedications to Helios and Apollon Iatros as well as the funerary stele no. 13 can be dated to the Classical period. The list of victors (no. 3) shows that in Hellenistic times the city celebrated a festival which, judging by the provenance of the winners from the Aegean region, was of Panhellenic na­ture. The honorary dedications to successful wrestlers shed some light on agonistic activities in the city in late imperial times. A dedication to Domitia Paulina (no. 7) suggests that Hadrian was accompanied by his sister during his second journey to the East. A fragment belonging to an Opramoas inscription (TAM II 1203) mentions that the famous billionaire made a donation of 12,500 denars to the Phaselites for distribution among the citizens and for financing of legations. In the 3^rd century the Phaselites honoured a procurator Lyciae et Pam­phyliae named Rufus, the Lyciarch Aur. Panphilos from Arycanda and a certain Philocrates who probably hailed from Olympos. In Late Antiquity two agoranomoi financed a mosaic floor in the palaestra of the Large Baths.

Abstract

Phaselis'ten Yeni Yazıtlar I

Makalede 14 adet yeni yazıt ve kentteki Opramoas yazıtına ait olduğu tespit edilen yeni bir fragman tanıtılmaktadır. Bu yazıtların hepsi 1981-84 yılları arasında kentte yürütülen araştırma ve kazı çalış­maları sırasında ele geçmiştir. No. 1 Helios'a ve diğer tüm tanrılara adanmış bir adak yazıtıdır. Dor lehçesinde yazılmış olan yazıt, İ.Ö. 4. yüzyıla tarihlendirilir. No. 2 Apollon Iatros'a sunulmuş bir adak yazıtı olup yazı karakterinden dolayı İ.Ö. 4. yüzyıla tarihlendirilmektedir. No. 3 Phaselis'te dü­zenle­nen oikoumenik müzik agonunda Dithyrambos ve Satyros alanlarında birinci gelen şairleri kayde­den bir zafer listesidir. İ.Ö. 2./1. yüzyıla tarihlendirilen yazıtta, Dithyrambos alanında birinci gelen şaire kitharası ile eşlik eden Phokaia'lı Demetrios; Teos'tan ele geçen iki agon yazıtından daha tanınmakta­dır. No. 4 Eukratidas'ın vakfettiği Themis'in yetişkin erkekler kategorisi güreş müsabaka­sını kazanan kişiye ait zafer yazıtıdır ve İ.S. 3. yüzyıla tarihlendirilir. Eukratidas bu yazıttan başka Phaselis'te ele geçen yayımlanmış bir yazıttan ve burada ele alınan 4 numaralı yazıttan da tanınmaktadır. Yazı­tın içe­riğine göre yarışmada birinci gelen kişi Eukratidas'ın torunudur. No. 5 yine Eukratidas'ın dü­zenlediği Themis'i kazanan bir yarışmacının zafer yazıtıdır. İlk satırda geçen συνστεφ[θείς] ifadesin­den, bura­daki galibin ödülü başka bir yarışmacı ile paylaştığı anlaşılmaktadır. Bu kararı da yarışmanın hakimi değil καθὼς τὸ π[λῆθος ἐπ]εβοήσατο ifadesinin de gösterdiği gibi seyirciler vermiştir. No. 6 daha ön­ceden de tanınan Kougas'ın, Aurelia Apphia'nın vakfettiği Palladeios Agonu'nu kazandığını gösteren zafer yazıtıdır. Buradaki agonun adı kentin baş tanrısı Athena Polias ile özdeşleştirilebilecek olan Athena Pallas'tan köklenmektedir. No. 7 Hadrian'nın kızkardeşi Paulina'ya ithaf edilmiş bir hey­kel kaidesidir. Phaselis'liler bu kaideyi, İmpa­rator Hadrianus'un doğuya düzenlediği ilk seyahati ile ilgili olarak dikmişlerdir. No. 8 Lykia ve Pamphylia Eyaleti'nin Prokurator'u için yapılmış bir onur­landır­madır. Burada söz konusu olan Prokurator Attaleia'da kubbeli bir yapı inşa ettirmiş olan Rufus isimli şahısla özdeşleştirilebilir. No. 9 tetragonal agora girişine dikilmiş Opramoas yazıtına ait yeni bir frag­mandır. Bu fragman sayesinde Opramoas'ın kente 12.500 denaria karşılığında yardım yaptığı ke­sin­leşmektedir. No. 10 Lykiarkhos Aur. [Panphilos] için boule ve demos'un yazdırdığı bir onur yazıtı­dır. Aslen Arykandalı olan Panphilos Myra vatandaşlığına da sahip olup Arneailılar tarafından logistes ola­rak onurlandırılmıştır. Özenli yazı karakteri dolayısıyla İ.S. 3. yüzyılın ilk ya da ikinci çeyreğine ta­rihlendirilen No. 11 Philokrates için ele alınmış bir onur yazıtıdır. Bu şahısın Olympos vatandaşı oldu­ğuna dair bazı ipuçları vardır. No. 12 bir mozaik yazıtıdır. Büyük Hamam'ın palestrasını kaplayan mozaik tabanın iki agoranomos tarafından yaptırıldığını kaydeder. No. 13 [….]ares'in mezar yazıtıdır. Yazı ka­rakterleri dolayısıyla Geç Klasik – Erken Hellenistik Döneme tarihlendirilen yazıt dor lehçe­sinde ya­zılmıştır. No. 14 Menedamos'un mezar yazıtıdır. Yazı karakteri yüzünden geç Hellenistik Dö­nem'e tarihlendirilen bu yazıt da dor lehçesinde yazılmıştır. No. 15 Rhodos'lu Epikratidas'ın mezar yazıtıdır. İ.Ö. 2./1. yüz­yıla tarihlendirilen bu mezar yazıtı da dor lehçesinde yazılmıştır.

Yazıtların çevirileri şöyledir:

No. 1: Kopris'in çocukları […]genes, Kleombrotos ve Kleandros Apollon Iatros'a (adadılar).

No. 2: Hellokrates'in oğlu Sotas Helios'un rahipliğini yaptığı dönemde Helios'a ve bütün diğer tanrı­lara (adadı).

No. 3: Dithrambos'ta kazanan şairler: Pantokratides oğlu Maroneia'lı Kallippos Hippos “At” adlı şar­kısıyla (birinci geldi). Menippos oğlu Phokaia'lı Demetrios ona kithara ile eşlik etti. Satyros'ta ka­za­nan şairler: Falanca oğlu Pergamon'lu Demophilos ………… (birinci geldi).

No. 4: Eukratidas'ın torunu, falancanın oğlu Phaselis vatandaşı falanca, büyükbabası Akritos'un to­runu, Akritos'un oğlu Phaselis vatandaşı Eukratidas'ın miras bıraktığı Themis'in yetişkin erkekler kate­gorisi güreş müsabakasını beli kavranmadan ve sırtı yere gelmeden kazandı.

No. 5: N.n. falanca ile birlikte taçlandırıldıktan ve halkın aldığı sesli oylama uyarınca Akritos'un to­runu, Akritos'un oğlu Eukrati­das'ın mi­ras bıraktığı Themis'in yetişkin erkekler kategorisi güreş müsa­bakasını kazandıktan sonra (bu kaideyi dikti).

No. 6: Kolalemis oğlu Poneselmos olarak da bilinen Oniallis oğlu Phaselisli Aurelius Kougas, Embro­mos II'nin oğlu Kolalemis II'nin kızı, övgüye layık bir kişi olan Phaselisli Aurelia Apphia'nın mi­ras bıraktığı Themis Palladeios'un yetişkin erkekler kategorisi güreş müsabakasını kazanarak, ödül ola­rak heykelleri aldı.

No. 7: Paulina Augusta'ya (ithaf edildi).

No. 8: Boule ve demos Lykia-Pamphylia Eyaleti'nin meşhur Prokurator'u, her şeyde kendilerinin ha­yırhahı olan ….. Rufus'u (onurlandırdı).

No. 9: (Phaselislilerin halk meclisi) Lykia'nın bütün kentlerinde memuriyetliklerde bulunmuş olan, kentimize dağıtılması ve bayram elçiliği için 12.500 denaria bağışlayan Kalliades oğlu Apollonios II'nin oğlu Rhodiapolis, Myra ve Phaselis kentlerinin vatandaşı Opramoas'ı (onurlandırdı).

No. 10: Boule ve demos Pigres'in torunu, Apollonios'un oğlu, bizim kentimizin hayırhahı olan, öv­güye layık Lykiarkhos  Aur. Panphilos'u (onurlandırdı).

No. 11: Phaselislilerin kenti Teimarkhos torunu, Arkhepolis oğlu Philokrates'i aynen kendi babasının belirlediği gibi (dikti).

No. 12: Agoranomoslar [..]dyma[… ] oğlu falanca ve Iason oğlu Zosimos bu mosaiği kendi vatanları için vakfettiler.

No. 13: Damokrates oğlu [….]ares'in (mezarı).

No. 14: Timakleidas oğlu Menedamos.