Küreselleşme süreci, yoğun finans hareketleri, yeni üretim ilişkileri ve
bunlara bağlı olarak yeniden oluşan bir toplumsal katmanlaşmaya yol açmıştır.
Bu makro ölçekli dönüşüm, yalnızca insan ilişkileri ve değerleri değil, zaman ve
mekân ölçülerini de biçimlemiştir. Kentsel mekân, bu nedenle aynı zamanda
küresel ekonominin simgesel alanı haline gelmiştir. Kentlerin dünya ölçeğinde
geçirmekte olduğu dönüşüm süreci, mekânın, yeni küresel aktörlerinin güç
paylaşımının simgesel bir ifadesidir. Ancak mekânın yeniden örgütlenmesi, sanayi
kapitalizminin gerektirdiği kamusallık kavramının dışında gelişmektedir. Ayrıca
geleneksel ilişki biçimleri de tasfiye olmakta, yerlerini kapalı toplumsallaşma
mekânlarına bırakmaktadırlar. İletişim ve enformasyon teknolojisinin hızlı
gelişimi, bireylerin doğrudan kullanıcı haline gelmesine, bununla birlikte gözetim
sürecinin de gönüllü aktörleri haline gelmelerine yol açmaktadır. Kentsel
mekânın dönüşümünde bu gönüllülük esası önemli bir rol oynamaktadır. Buna
göre, sanayi kapitalizmine özgü merkezi ve tek yönlü gözetimin yerini ağ tipi bir
gözetim almaktadır. Panoptik gözetimin araçları kapatma kurumları idiyse, ağ ipi
gözetimin kurumları gönüllü kapanma sahalarıdır. Kent, bu bağlamda, üç ana tip
kapanma sahasının git gide genişlemesiyle yeniden biçimlenmektedir: Kapalı
yaşam alanları (siteler), kapalı işyerleri (plazalar), alış-veriş merkezleri (AVM). Yeni
ekonominin aktörleri, bu üçlü yaşam dünyasıyla en çok bütünleşenlerdir. Ancak
kapanma sahalarının gelişmesi, kentin nüfusunun önemli bir kısmını içermeyi
hedeflemektedir. Üç kapanma sahasını birbirlerine bağlayan üç temel teknolojik
gereçtir: Cep telefonu, kredi kartı ve otomobil. Böylece üç kapanma sahası ve üç
temel bağlayıcı teknolojik unsurla, sanayi-sonrası kent, aşamalı olarak daha fazla
dolaylı ve steril temas kurulan bir deneyime dönüşmektedir.
anahtar kelimeler: tüketim, sanayi-sonrası kent, alış-veriş merkezleri,
beyaz yakalı çalışanlar, İstanbul, kredi kartı, cep telefonu, otomobil, soylulaştırma
tüketim sanayi-sonrası kent alış-veriş merkezleri beyaz yakalı çalışanlar İstanbul kredi kartı cep telefonu otomobil soylulaştırma
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | October 24, 2014 |
Published in Issue | Year 2012ÖZEL SAYI: 2 (AYNALI LABİRENT: KÜRESELLEŞEN KENTTE TÜKETİM) |