Öz
Discourse is oral or written utterance of a style of
thinking based on logical coherence. To simplify, it can be considered as the
whole of scientific speeches and texts related to a system or a concept.
Especially with the advancement of technology, the internet journalism has
improved and can be accessed easily and quickly. As such kind of journalism can
be updated by breaking news and includes many alternatives, it replaces the
written journalism. Therefore, the power of internet news to influence readers
increases day by day.
The aim of this study is to make discourse analysis of
news texts included in internet with relation to the attack organised against
the night club Reina and caused death of 39 people in İstanbul Ortaköy during
the first hours of 2017. In order to carry out the study smoothly, the related
news have been analysed by means of critical discourse analysis model of Teun
van Dijk. Within the scope of the research, the news, to be selected among the
ones between 1 January 2017 the date of attack, and 20 January 2017 covering
the seizure of the attacker, will be subjected to discourse analysis, and the
method/style of handling terrorist attacks in internet journalism will be put
forward.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Doruk, Ö. (2013). Disiplin Toplumu ve Haber Söylemi: Gökkuşağı Derneği’nce Yapılması Planlanan Yürüyüşün Engellenmesine İlişkin Haberlerin Çözümlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 1(2), 106-132.
- Elbirlik, T. ve Karabulut F. (2015). Söylem Kuramları: Bir Sınıflandırma Çalışması. Dil Araştırmaları Dergisi, 17, 31-50.
- Elpeze Ergeç, N. (2010). Medya ve Söylem. Ankara: Pegem Akademi,
- Fairclough, N. (2015). Dil ve İdeoloji. B. Çoban ve Z. Özarslan (Ed.). Söylem ve İdeoloji (s. 121-135), İstanbul: Su Yayınları.
- Golding, P. and Murdock G. (2008). İdeoloji ve Kitle İletişim Araçları: Belirlenim Sorunu. L. Yaylagül ve N. Korkmaz (Der.). Medya, Popüler Kültür ve İdeoloji (s. 23-58). Ankara: Dipnot Yayınları.
- Karaduman, S. ve Batu, N. M. (2011). Televizyon Haberlerinde Terörizm Olgusunun TRT’nin Haber Söylemi Bağlamında İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, 359-374.
- Kazan, H. (2016). Terör-Medya İlişkisi ve Medyada Terör Haberciliği. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 12, (24), 109-146. Kocaman, A. (2009), Söylem Üzerine. Ankara: ODTÜ Yayıncılık.
- Olgundeniz, S. S. ve Çatalcalı, A. (2011). Dergi Kapaklarında Kullanılan Haber Başlıklarının Dili ve Söylemi: Diyet ve Moda Haberleri Aracılığıyla Oluşturulan Kadın Kimlikleri. Selçuk İletişim Dergisi, 7 (1), 174-191.
- Ongun, Ö. (2014). Uluslararası Habercilik ve Söylem: Türkiye’deki Gazetelerin Suriye İç Savaşını Yansıtma Biçimleri. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 20, 77-97.
- Özer, Ö. (2009). Eleştirel Haber Çözümlemeleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
- Özer, Ö. (2011). Haber Söylem İdeoloji Eleştirel Haber Çözümlemeleri. Konya: Literatürk Yayınları.
- Özer, Ö. ve Dağtaş, E. (2012). Haber Söylemi: 11 Nisan 2011 Tandoğan Meydanı’ndaki “Esnaf Toplanması”nın Medyadaki Sunumu. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 16, 281- 307.
- Pazarbaşı, B. ve Koç, S. (2009). 03 Ocak 2008’de Diyarbakır’da Yaşanan Bombalı Terör Eylemi ve Basın Söylemleri. M. Şeker ve N. T. Şeker (Ed.). Terör ve Haber Söylemi (s. 157-208). Konya: Literatürk Yayınları.
- Ruhi, Ş. (2009). Söylem ve Birey. A. Kocaman (Ed.), Söylem Üzerine (s. 12-26), Ankara: ODTÜ Yayıncılık.
- Şeker, M. (2003). Haber Söylemi İçinde Yapılandırılmış Örtülü Nesnellik İhlalleri. Selçuk İletişim Dergisi, 2 (4), 100-113.
- Şeker, M. (2009). Dağlıca Baskını Haberlerinin Söylemi. M. Şeker ve N. T. Şeker (Ed.). Terör ve Haber Söylemi (s. 89-156). Konya: Literatürk Yayınları.
- Sucu, İ. (2012). Althusser’in Gözünden İdeoloji ve İdeolojinin Bir Taşıyıcısı Olarak Yeni Medya. Selçuk İletişim Dergisi, 7 (3), 30-41.
- Van Dijk, T. A. (1988). News As Discourse, Hillsdale. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
- Van Dijk T. A. (2007). Bir Söylem Olarak Haberin Disiplinler Arası Çözümlenmesi. Ü. Atabek G. Ş. Atabek (Ed.). Medya Metinlerini Çözümlemek İçerik Göstergebilim ve Söylem Çözümleme Yöntemleri, Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Van Dijk, T. A. (2015). Söylem ve İdeoloji Çok Anlamlı Bir Yaklaşım. B. Çoban ve Z. Özarslan (Ed.) Söylem ve İdeoloji (s. 15-100). İstanbul: Su Yayınları.
- Yetkin, B. (2011). Haber Söyleminde Egemen İdeolojinin Yeniden Üretimi: Magazinleşme Bağlamında Bir Analiz. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 33, 27-60.
- Bia (Bağımsız İletişim Ağı). Erişim: 4 Nisan 2017, Reina Saldırısı Haberleri Listesi. https://bianet.org/ archives/search?utf8=%E2%9C%93&q=reina+sald%C4%B1r%C4%B1s%C4%B1&sec=bian et
- ensonhaber.com. Erişim: 4 Nisan 2017, Reina Saldırısı Haberleri Listesi. http://www.ensonhaber.com/ara ma/?q=reina+sald%C4%B1r%C4%B1s%C4%B1
- internethaber.com. Erişim: 4 Nisan 2017, Reina Saldırısı Haberleri Listesi. http://www.internethaber. com/arama/reina%20saldirisi
Öz
Söylem, mantıksal tutarlılığa dayanan bir düşünme
biçiminin yazılı ya da sözlü olarak dile getirilişidir. Haber başlıklarında ve
metinlerinde yer alan söylemler, farklı söyleme biçimlerinden yararlanılarak,
çok başka anlamlara gelecek şekilde kullanılabilmektedir. Özellikle, teknolojinin
gelişmesiyle birlikte internet haberciliğinin gelişmesi ve bu habercilik
türünün kolay ve hızlı bir şekilde ulaşılabilir olması, son dakika haberleriyle
güncellenebilir olması ve fazla alternatif içermesi gibi birçok nedenden
dolayı, hızla basılı gazeteciliğin yerini almaktadır. Bu nedenle; internet
haberlerinin okurları etkileme gücü gün geçtikçe artmaktadır.
Bu çalışmanın amacı, 2017 yılının ilk saatlerinde
İstanbul Ortaköy’deki gece kulübü Reina’ya düzenlenen ve 39 kişinin hayatını
kaybettiği saldırı özelinde, internet haberlerinde yer alan haber metinlerinin
söylem incelemesini yapmaktır. Çalışmanın uygun bir şekilde yürütülebilmesi
için konuyla ilgili haberler, Teun van Dijk’ın eleştirel söylem analizi modeli
kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırma kapsamında; saldırının yapıldığı gün
olan 1 Ocak 2017 tarihinden, saldırganın yakalanmasından sonraki günleri de
kapsaması için 20 Ocak 2017 tarihine kadar olan, seçilecek internet
gazetelerindeki konuya ilişkin haberler, söylem analizine tabi tutulacak ve
terör olaylarının internet medyasındaki ele alınış biçimi ortaya konulacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Doruk, Ö. (2013). Disiplin Toplumu ve Haber Söylemi: Gökkuşağı Derneği’nce Yapılması Planlanan Yürüyüşün Engellenmesine İlişkin Haberlerin Çözümlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 1(2), 106-132.
- Elbirlik, T. ve Karabulut F. (2015). Söylem Kuramları: Bir Sınıflandırma Çalışması. Dil Araştırmaları Dergisi, 17, 31-50.
- Elpeze Ergeç, N. (2010). Medya ve Söylem. Ankara: Pegem Akademi,
- Fairclough, N. (2015). Dil ve İdeoloji. B. Çoban ve Z. Özarslan (Ed.). Söylem ve İdeoloji (s. 121-135), İstanbul: Su Yayınları.
- Golding, P. and Murdock G. (2008). İdeoloji ve Kitle İletişim Araçları: Belirlenim Sorunu. L. Yaylagül ve N. Korkmaz (Der.). Medya, Popüler Kültür ve İdeoloji (s. 23-58). Ankara: Dipnot Yayınları.
- Karaduman, S. ve Batu, N. M. (2011). Televizyon Haberlerinde Terörizm Olgusunun TRT’nin Haber Söylemi Bağlamında İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, 359-374.
- Kazan, H. (2016). Terör-Medya İlişkisi ve Medyada Terör Haberciliği. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 12, (24), 109-146. Kocaman, A. (2009), Söylem Üzerine. Ankara: ODTÜ Yayıncılık.
- Olgundeniz, S. S. ve Çatalcalı, A. (2011). Dergi Kapaklarında Kullanılan Haber Başlıklarının Dili ve Söylemi: Diyet ve Moda Haberleri Aracılığıyla Oluşturulan Kadın Kimlikleri. Selçuk İletişim Dergisi, 7 (1), 174-191.
- Ongun, Ö. (2014). Uluslararası Habercilik ve Söylem: Türkiye’deki Gazetelerin Suriye İç Savaşını Yansıtma Biçimleri. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 20, 77-97.
- Özer, Ö. (2009). Eleştirel Haber Çözümlemeleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
- Özer, Ö. (2011). Haber Söylem İdeoloji Eleştirel Haber Çözümlemeleri. Konya: Literatürk Yayınları.
- Özer, Ö. ve Dağtaş, E. (2012). Haber Söylemi: 11 Nisan 2011 Tandoğan Meydanı’ndaki “Esnaf Toplanması”nın Medyadaki Sunumu. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 16, 281- 307.
- Pazarbaşı, B. ve Koç, S. (2009). 03 Ocak 2008’de Diyarbakır’da Yaşanan Bombalı Terör Eylemi ve Basın Söylemleri. M. Şeker ve N. T. Şeker (Ed.). Terör ve Haber Söylemi (s. 157-208). Konya: Literatürk Yayınları.
- Ruhi, Ş. (2009). Söylem ve Birey. A. Kocaman (Ed.), Söylem Üzerine (s. 12-26), Ankara: ODTÜ Yayıncılık.
- Şeker, M. (2003). Haber Söylemi İçinde Yapılandırılmış Örtülü Nesnellik İhlalleri. Selçuk İletişim Dergisi, 2 (4), 100-113.
- Şeker, M. (2009). Dağlıca Baskını Haberlerinin Söylemi. M. Şeker ve N. T. Şeker (Ed.). Terör ve Haber Söylemi (s. 89-156). Konya: Literatürk Yayınları.
- Sucu, İ. (2012). Althusser’in Gözünden İdeoloji ve İdeolojinin Bir Taşıyıcısı Olarak Yeni Medya. Selçuk İletişim Dergisi, 7 (3), 30-41.
- Van Dijk, T. A. (1988). News As Discourse, Hillsdale. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
- Van Dijk T. A. (2007). Bir Söylem Olarak Haberin Disiplinler Arası Çözümlenmesi. Ü. Atabek G. Ş. Atabek (Ed.). Medya Metinlerini Çözümlemek İçerik Göstergebilim ve Söylem Çözümleme Yöntemleri, Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Van Dijk, T. A. (2015). Söylem ve İdeoloji Çok Anlamlı Bir Yaklaşım. B. Çoban ve Z. Özarslan (Ed.) Söylem ve İdeoloji (s. 15-100). İstanbul: Su Yayınları.
- Yetkin, B. (2011). Haber Söyleminde Egemen İdeolojinin Yeniden Üretimi: Magazinleşme Bağlamında Bir Analiz. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 33, 27-60.
- Bia (Bağımsız İletişim Ağı). Erişim: 4 Nisan 2017, Reina Saldırısı Haberleri Listesi. https://bianet.org/ archives/search?utf8=%E2%9C%93&q=reina+sald%C4%B1r%C4%B1s%C4%B1&sec=bian et
- ensonhaber.com. Erişim: 4 Nisan 2017, Reina Saldırısı Haberleri Listesi. http://www.ensonhaber.com/ara ma/?q=reina+sald%C4%B1r%C4%B1s%C4%B1
- internethaber.com. Erişim: 4 Nisan 2017, Reina Saldırısı Haberleri Listesi. http://www.internethaber. com/arama/reina%20saldirisi
Ayrıntılar
| Bölüm | Sunulmuş Bildiriler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Ocak 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 8 Haziran 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 5 Sayı: 3 |
Cited By
Skandal Söylemi ve Yeni Medya: Eleştirel Söylem Analiziyle Hürriyet Haber Sitesi Örneği
Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi
https://doi.org/10.33692/avrasyad.1254722
Dil ve söylem pratiklerini haber metinlerinde aramak: Yeni Zelanda terör saldırısı örneği
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.29000/rumelide.656724
Bu dergi Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.