Felsefe Dünyası

Öz

Bu çalışmada, duyguları anlarken biliş ve bedensel duygulanımları birbirinden ayırmanın felsefi sonuçları üzerinde durulmuştur. Buna göre, biliş-duygu ayrımının, zihin-beden ayrımının ön varsayılmasına dayandığı iddia edilmiş ve bu ayrımlar temelinde kurulan duygu anlayışlarının duygu oluşum sürecindeki bileşenleri bütünüyle açıklayamadığı ileri sürülmüştür. Bilişselciliğe dayanan yargı ve bilişsel değerlendirme duygu kuramları duyguların yalnızca beyin içi bilişsel faaliyete dayandığını ve bedensel duyumsamanın duygu sürecinin yalnızca yalnızca bir yan ürünü olduğunu iddia ederken öznel hislerin varlığını ve duygu sürecindeki rolünü açıklamakta eksik kalmaktadır. Diğer yandan, bedensel hisleri ön plana alan duygu kuramlarının ise, bedensel duyumun duygu oluşumundaki rolünü açıklayabilmesine rağmen, duyguların yönelimselliğini ve anlamlı oluşunu açıklamakta yetersiz eksik kaldığını söyleyebiliriz. Bu çalışma, bu iki kuramın düştüğü biliş-duygu ve zihin-beden ikiliği problemine çözüm olarak, duyguların ve bilişin iç içe gelişen, birbirinden ayrılamaz ve bedenleşmiş süreçler olduğunu iddia eden bedenlenmiş-enaktif duygu kuramını önermektedir.