RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi

Öz

Travma genel anlamda hoş
olmayan, huzur bozan, kasvet veren olay ya da olaylar; kedere ve  ve yasa neden olan yaşantılar;  bir kayıp, bir yokluk ya da yoksunluk;
yaşamın akışı içinde  ağır, beklenmeyen
ve istenmeyen bir dönüşüm ya da bedensel bir hasar sonucu ortaya çıkan, maruz kalan
kişi üzerinde kısa ya da uzun vadeli, örtük ya da açık etkileri bulunan duygusal
bir yıkım olarak tanımlanabilir. Diğer yandan, her olumsuz deneyim her bireyde
mutlaka travma etkisine neden olmayabilir. 
Travma etkisinin söz konusu olması ya da olmaması ve varsa etkinin
boyutu, yaşanan deneyimin şiddetine ve travma ile başa çıkmak zorunda olanların
olay anı ile sonrasındaki dayanma ve direnme gücüne göre değişebilir. Travma,
bireysel olduğu gibi, toplu olarak da yaşanabilir. Kimi zaman bireyin yaşadığı
bir travma ailenin tümünü, yakın arkadaş çevresini ve akrabalarını yıkıp, düzenlerini
bozarken, kimi zaman da bu kişiler bireyin yaşadığı travmanın sorumlusu
olabilirler. Travma, bir topluluğu 
nesiller boyu tarihsel, coğrafi, siyasi ve sosyolojik nedenlerle ya da
başka etkenlerle  harap etmesi yönüyle,
daha geniş bir bağlamda da ele alınabilir. Sonuç olarak, travmanın birey ya da
toplum üzerinde geçici ya da kalıcı, uzun ya 
da kısa süren etkileri olduğundan söz edilebilir. Öte yandan, her ne
kadar travma her zaman dışarıdan fark edilemese de yaşamın bir parçası olarak
düşünülebilir; bu nedenle de her dilin edebiyatında doğrudan ya da dolaylı
olarak yer alır. Bu çalışmada travmaya ilişkin açık ya da örtük örnekler, Türk
şiirinde Garip Akımı kapsamında
yazılmış altı şiir ile bu şiirlerin İngilizce, Fransızca ve Almanca çevirileri
üzerinden, Sandra May Adams (2017) tarafından travma okumalarına yönelik olarak
derlenmiş sorular ışığında çözümlenip karşılaştırılmaktadır. Çözümlemenin bir
parçası olarak, çeviriler André Lefevere tarafından şiir çevirisine yönelik
olarak tanımlanan yedi strateji çerçevesinde incelenmektedir. Kaynak ve erek
şiirler birlikte okunurken, travmaya ilişkin göstergelerin erek şiirlere ne
derece yansıtıldığı, özgün şiirlerin özellikleri üzerinden ele alınmaktadır.