1960-1975 Yılları Arasında Adana’da Filmcilik ve Sinemacılık İşi

Aydın Çam

doi:10.16878/gsuilet.436023

Araştırma Makalesi

1960-1975 Yılları Arasında Adana’da Filmcilik ve Sinemacılık İşi

Yıl 2018, Sayı: 28, 9 - 41, 29.06.2018

Aydın Çam

https://doi.org/10.16878/gsuilet.436023

Cited By: 8

Öz

Bu araştırmada Adana’nın ve Adana Bölgesinin 1960-1975 yılları arasındaki sinema ekonomisi filmciler ve sinemacılar merkeze alınarak çözümlenmektedir. Bu dönemde şehirde faaliyette bulunan filmciler ve sinemacılar yerel kaynaklardan hareketle tespit edilmekte, faaliyetleri tanımlanarak örgütlenme biçimleri araştırılmaktadır. Özellikle filmcilerin, İstanbul’la ve bölgenin diğer şehirleriyle kurdukları iş ilişkileri bağlamında bölge işletmeciliği tartışılmaktadır. Araştırmada Adana Ticaret Odası’nın kayıtları, yerel süreli yayınlar ve birincil kaynaklardan elde edilen veri, araştırma soruları bağlamında kodlanarak kavramsal kategorilere ayrılmıştır. Bu verinin tematik incelenmesi ve yorumlanmasıyla Adana’nın 19601975 yılları arasındaki sinema ekonomisinin yapısı çözümlenmiştir. Çalışmanın temel bulguları şunlardır: Adana’da 90 kadar film işletmesi ve yaklaşık 110 açık hava ve salon sineması bulunmaktadır. Bu işletmelerin yapım, dağıtım ve film gösterimiyle ilgili faaliyetleri çok ortaklı bir biçimde gerçekleştirilmektedir. İşletmeler ticari çıkarlarını korumak için dernekler ve ortaklıklar kurmaktadır. 1960-1975 yılları arasında bölgedeki sinema ekonomisi ulusal film üretimini destekleyecek kadar güçlüdür ve alandaki ekonomik faaliyetler karmaşık ortaklık ilişkileriyle yürütülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Adana sinema tarihi, film endüstrisi, film dağıtımı ve sinema işletmeciliği

Kaynakça

Abisel, N. (1978). Türk Sinemasının İşleyişi ve Sorunları. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Abisel, N. (2005). Türk Sinemasında Film Yapımı Üzerine Notlar. Türk Sineması Üzerine Yazılar içinde (103-133). Ankara: Phoenix Yayınları.
Adana Ticaret Odası Üye Kayıtları. Çevrimiçi Erişim: http://www.adana-to.org.tr/ ato/TR/uyebilgileri/UnvanaGoreArama.aspx.
Adana’da Faaliyette Bulunan Filmciler. (1 Ekim 1964). Güney Film Postası, 3.
Adana’da Faaliyette Bulunan Filmcilerin İsim ve Adresleri. (1 Kasım 1966). Güney Film Postası, 3.
Adana’da Ruhsatsız 20 Bin Televizyon Var!.. (7 Mart 1975). Yeni Adana, 3.
Akad, Ö. L. (2004). Işıkla Karanlık Arasında. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Anonim. (1973a). Haberler - 70 mm Yayılıyor. Yedinci Sanat, 6, 49-52.
Anonim. (1973b). Forum - Sinema Kulüpleri Üstüne. Yedinci Sanat, 7, 32-34.
Belediye Zam Vermezse Yazlık Sinemalar Açılmayacak. (28 Nisan 1975). Yeni Adana, 1, 5.
Bilet Karaborsası Bir Türlü Önlenemiyor. (19 Ocak 1960). Yeni Adana, 2.
Boz, Y. (1974). TV ve Türk Sineması. Çağdaş Sinema, 2, 63-75. Bölge Filmciliğinde Otokontrol. (1 Nisan 1965). Güney Film Postası, 1.
Bunları Biliyor Musunuz? (1 Kasım 1966). Güney Film Postası, 2.
Burton’un Sophia Loren İle Seviştiği “Yolculuk” Filmi Adana’ya Getiriliyor. (22 Şubat 1975). Yeni Adana, 3.
Coş, N. (1969). Türkiye’de Sinemaların Dağılışı. AS Akademik Sinema - Filmcilik Sinemacılık Dergisi, 2, 19-26.
Çetin Erus, Z. (2007). Film Endüstrisi ve Dağıtım: 1990 Sonrası Türk Sinemasında Dağıtım Sektörü. Selçuk İletişim, 4(4), 5-16.
Çukurova Televizyonu Adana’da Televizyon Satışlarını 3 Misli Arttırdı. (22 Ocak 1975). Yeni Adana, 1.
Çukurova TV’sinin Net Görüntüsü Kıbrıs’ı Sevince Boğdu. (11 Ekim 1974). Yeni Adana, 3.
Derneğimizin Yıllık Umumi Kongresi Yapıldı. (1 Kasım 1964). Güney Film Postası, 1.
Devlet Sinemaya El Atmalı. (16 Eylül 1975). Yeni Adana, 2.
Dorsay, A. & Ayça, E. (1973). Ayın Konuşması - İki Film İthalcisi İle Konuşma. Yedinci Sanat, 4, 16-27.
Dorsay, A., Coş, N. & Ayça, E. (1973). Ayın Konuşması - Yapımcı Hürrem Erman’la Konuşma. Yedinci Sanat, 6, 22-37.
Ekran Film Güney İşletmesi Tokay Film. (1 Kasım 1966). Güney Film Postası, 1.
Erkılıç, H. (2003). Türk Sinemasının Ekonomik Yapısı ve Bu yapının Sinemamıza Etkileri. (Yayımlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi). Mimar Sinan Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Erkılıç, H. & Ünal, R. (2018). Türkiye Sinemasına Özgü Bir Üretim Tarzı Olarak Bölge İşletmeciliği: Adana Bölgesi İşletmeciliği Örnek Olay İncelemesi. Erciyes İletişim Dergisi, 5 (3), 54-74.
Filmer, C. (1984). Hatıralar - Türk Sinemasında 65 Yıl. İstanbul: Emek Matbaacılık.
Gaziantep’te Hanımlar Müstehcen Film Oynatan Sinemaları Boykot Etti. (17 Şubat 1975). Yeni Adana, 4.
Gökmen, S. (1973). Bugünkü Türk Sineması. İstanbul: Fetih Yayınevi.
Göksu Film 967/968 Sezonu 35mm.lik Film Listesini Sunar. (1 Temmuz 1967). Güney Film Postası, 3.
Güney’de Fedakârlık Yarışı - Sinemalar Ordu Yararına Oynadı. (2 Ağustos 1974). Yeni Adana, 1.
Hinderink, J. & Kıray, M. B. (1970). Social Stratification as an Obstacle to Development - A Study of Four Turkish Villages. New York: Praeger Publishers.
Kalemci, R. A. & Özen, Ş. (2011). Türk Sinemacılık Sektöründe Kurumsal Değişim (1950-2006): Küreselleşmenin ‘Sosyal Dışlama’ Etkisi. Amme İdaresi Dergisi, 44(1), 51-88.
Kayalı, K. (1996). Türk Sinema Tarihlerinin Sınırlarını Aşmanın Yolları. Dinçer, S. M. (Ed.). Türk Sineması Üzerine Düşünceler içinde (57-74). Ankara: Doruk Yayınları.
Kemal, O. (1970). Yalancı Dünya. İstanbul: Tekin Yayınevi. Kıraç, R. (2017). Hürrem Erman - İzlenmemiş Bir Yeşilçam Filmi. İstanbul: h2o Yayıncılık.
Kırel, S. (2005). Yeşilçam Öykü Sineması. İstanbul: Babil Yayınları.
Kundera, M. (1988). Gülüşün ve Unutuşun Kitabı (3. Baskı). E. Bener (çev.), İstanbul: Can Yayınları. Kuyucak Esen, Ş. (2010). Türk Sinemasının Kilometre Taşları - Dönemler ve Yönetmenler. İstanbul: Agora Kitaplığı.
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook. Londra: Sage Publications, Inc. Mesut Mertcan Göreve Hazır!.. (5 Nisan 1975). Yeni Adana, 3.
Oğan, A. (26 Mart 2018). Kişisel Görüşme. Oğan, A. (30 Mart 2018). Kişisel Görüşme.
Oğan, A. (31 Mart 2018). Kişisel Görüşme ve Alan Ziyareti. Oğuz, R. (2014). 1924 Adana Ticaret Rehberi. H. Altıparmak (çev.), Adana: Adana Ticaret Odası Yayınları.
Okan, T. (1968). Türk Sinemasının Ekonomik Sorunları. Yeni Sinema, 17, 14-17.
Onaran, A. Ş. (1994). Türk Sineması I. Cilt. Ankara: Kitle Yayınları.
Öngören, M. T. (1979). Türk Sinemasının Sorunları. Kurgu - Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli İletişim Dergisi, 1(1), 23-79.
Özcanlı, N. (Koordinatör) (2008). Adana Sanayi Tarihi. Adana: Adana Sanayi Odası.
Özen, E. (2009a). Geçmişe Bakmak: Sinema Tarihi Çalışmaları Üzerine Eleştirel Bir İnceleme. Kebikeç, 27, 131-155.
Özen, E. (2009b). Özön’ün Paltosundan Kurtulmak: Türkiye Sineması Tarihi Çalışmalarının Eleştirel Bir Değerlendirilmesi. İletişim: Araştırmaları, 7, (1-2), 1347.
Özön, N. (1985). Sinema Uygulayımı, Sanatı, Tarihi. İstanbul: Hil Yayın.
Pağda, Y. (9 Temmuz 1975). Film Afişleri ve MSP. Yeni Adana, 3.
Rekor. (1 Ekim 1964). Güney Film Postası, 2.
Sayın Sinemacı. (1 Aralık 1964). Güney Film Postası, 2.
Sinemacılık San’atı. (1 Mart 1965). Güney Film Postası, 1-2.
Şahin, O. (1974). Toros Dağları’nda Sinema Soruşturması. Yedinci Sanat, 19, 5053.
Şahin, O. (1996). Toroslar’da Sinema Çerçileri. Dinçer, S. M. (Ed.). Türk Sineması Üzerine Düşünceler içinde (301-307). Ankara: Doruk Yayınları.
Şener, E. (1970). Yeşilçam ve Türk Sineması. İstanbul: Kamera Yayınları.
Şenevi, S. (4 Nisan 2018). Kişisel Görüşme.
Şenevi, S. (28 Nisan 2018). Kişisel Görüşme.
Sinema Ücretlerine Zam Yapıldı. (20 Ağustos 1975). Yeni Adana, 1.
Sinemalardan Spor İçin Alınan Paraya Valilik El Koymalı. (16 Ağustos 1974). Yeni Adana, 6.
Tanrıöver, H. U. (2011). Türkiye’de Film Endüstrisinin Konumu ve Hedefleri. İstanbul: İTO Yayınları.
Tunç, E. (2006). Türk Sineması’nın Ekonomik Yapısı (1896-2005). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Turhan, İ. Okurlarla Baş Başa - Film İşletmeciliğinde Olan Kâr. (1 Nisan 1967). Güney Film Postası, 1. TÜİK - Türkiye İstatistik Kurumu. Çevrimiçi Erişim: http://www.tuik.gov.tr.
Uçarol, T. (26 Ocak 1960). Fikir ve Sanat - Dedikodular. Yeni Adana, 3.
Yaman, Y. (Koordinatör) (1981). Yurt Ansiklopedisi - Türkiye İl İl: Dünü, Bugünü, Yarını Cilt I. İstanbul: Anadolu Yayıncılık A.Ş.
Yaşar, M. (13 Nisan 2018). Kişisel Görüşme ve Alan Ziyareti.

Les activités de distribution de films et de gestion de salles de cinéma à Adana entre 1960 et 1975

Yıl 2018, Sayı: 28, 9 - 41, 29.06.2018

Aydın Çam

https://doi.org/10.16878/gsuilet.436023

Cited By: 8

Öz

Dans le cadre de cette recherche, nous proposons une analyse de l’industrie du cinéma dans la région d’Adana entre 1960 et 1975 en se concentrant sur les distributeurs de films ainsi que sur les gestionnaires de salles de cinéma. Notre étude propose d’abord d’identifier les distributeurs de films et les gestionnaires de salles de cinéma qui étaient actifs dans la région à cette époque-là, par le biais de sources locales. Notre étude se focalise ensuite sur les formes organisationnelles des entrepreneurs du cinéma à travers la description de leurs activités. Au cours de notre recherche, nous avons utilisé des données venant de sources primaires comme les registres de Chambre de Commerce d’Adana, les revues et journaux locaux. Toutes ces données sont classifiées et conceptualisées par le codage conventionnel de l’ensemble des questions de recherche. La structure de l’économie du cinéma à Adana entre 1965 et 1975 est analysée et commentée par une étude thématique de données recueillies pendant la recherche. Selon les résultats principaux de cette étude il y avait environ 90 entreprises de distribution de films, 110 cinémas et cinémas en plein air dans la ville. Les entrepreneurs de production, de distribution et de contrôle opéraient en multi-partenariat. Certains distributeurs de films réunissaient sous une association leur permettant d’agir en coopération pour surveiller leurs intérêts commerciaux. L’industrie du cinéma dans la région d’Adana était financièrement assez forte pour soutenir la production du cinéma nationale et les activités économiques du domaine ont été menées par des partenariats complexes entre 1960 et 1975.

Anahtar Kelimeler

istoire de cinéma d’Adana, industrie de cinéma

Kaynakça

Abisel, N. (1978). Türk Sinemasının İşleyişi ve Sorunları. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Abisel, N. (2005). Türk Sinemasında Film Yapımı Üzerine Notlar. Türk Sineması Üzerine Yazılar içinde (103-133). Ankara: Phoenix Yayınları.
Adana Ticaret Odası Üye Kayıtları. Çevrimiçi Erişim: http://www.adana-to.org.tr/ ato/TR/uyebilgileri/UnvanaGoreArama.aspx.
Adana’da Faaliyette Bulunan Filmciler. (1 Ekim 1964). Güney Film Postası, 3.
Adana’da Faaliyette Bulunan Filmcilerin İsim ve Adresleri. (1 Kasım 1966). Güney Film Postası, 3.
Adana’da Ruhsatsız 20 Bin Televizyon Var!.. (7 Mart 1975). Yeni Adana, 3.
Akad, Ö. L. (2004). Işıkla Karanlık Arasında. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Anonim. (1973a). Haberler - 70 mm Yayılıyor. Yedinci Sanat, 6, 49-52.
Anonim. (1973b). Forum - Sinema Kulüpleri Üstüne. Yedinci Sanat, 7, 32-34.
Belediye Zam Vermezse Yazlık Sinemalar Açılmayacak. (28 Nisan 1975). Yeni Adana, 1, 5.
Bilet Karaborsası Bir Türlü Önlenemiyor. (19 Ocak 1960). Yeni Adana, 2.
Boz, Y. (1974). TV ve Türk Sineması. Çağdaş Sinema, 2, 63-75. Bölge Filmciliğinde Otokontrol. (1 Nisan 1965). Güney Film Postası, 1.
Bunları Biliyor Musunuz? (1 Kasım 1966). Güney Film Postası, 2.
Burton’un Sophia Loren İle Seviştiği “Yolculuk” Filmi Adana’ya Getiriliyor. (22 Şubat 1975). Yeni Adana, 3.
Coş, N. (1969). Türkiye’de Sinemaların Dağılışı. AS Akademik Sinema - Filmcilik Sinemacılık Dergisi, 2, 19-26.
Çetin Erus, Z. (2007). Film Endüstrisi ve Dağıtım: 1990 Sonrası Türk Sinemasında Dağıtım Sektörü. Selçuk İletişim, 4(4), 5-16.
Çukurova Televizyonu Adana’da Televizyon Satışlarını 3 Misli Arttırdı. (22 Ocak 1975). Yeni Adana, 1.
Çukurova TV’sinin Net Görüntüsü Kıbrıs’ı Sevince Boğdu. (11 Ekim 1974). Yeni Adana, 3.
Derneğimizin Yıllık Umumi Kongresi Yapıldı. (1 Kasım 1964). Güney Film Postası, 1.
Devlet Sinemaya El Atmalı. (16 Eylül 1975). Yeni Adana, 2.
Dorsay, A. & Ayça, E. (1973). Ayın Konuşması - İki Film İthalcisi İle Konuşma. Yedinci Sanat, 4, 16-27.
Dorsay, A., Coş, N. & Ayça, E. (1973). Ayın Konuşması - Yapımcı Hürrem Erman’la Konuşma. Yedinci Sanat, 6, 22-37.
Ekran Film Güney İşletmesi Tokay Film. (1 Kasım 1966). Güney Film Postası, 1.
Erkılıç, H. (2003). Türk Sinemasının Ekonomik Yapısı ve Bu yapının Sinemamıza Etkileri. (Yayımlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi). Mimar Sinan Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Erkılıç, H. & Ünal, R. (2018). Türkiye Sinemasına Özgü Bir Üretim Tarzı Olarak Bölge İşletmeciliği: Adana Bölgesi İşletmeciliği Örnek Olay İncelemesi. Erciyes İletişim Dergisi, 5 (3), 54-74.
Filmer, C. (1984). Hatıralar - Türk Sinemasında 65 Yıl. İstanbul: Emek Matbaacılık.
Gaziantep’te Hanımlar Müstehcen Film Oynatan Sinemaları Boykot Etti. (17 Şubat 1975). Yeni Adana, 4.
Gökmen, S. (1973). Bugünkü Türk Sineması. İstanbul: Fetih Yayınevi.
Göksu Film 967/968 Sezonu 35mm.lik Film Listesini Sunar. (1 Temmuz 1967). Güney Film Postası, 3.
Güney’de Fedakârlık Yarışı - Sinemalar Ordu Yararına Oynadı. (2 Ağustos 1974). Yeni Adana, 1.
Hinderink, J. & Kıray, M. B. (1970). Social Stratification as an Obstacle to Development - A Study of Four Turkish Villages. New York: Praeger Publishers.
Kalemci, R. A. & Özen, Ş. (2011). Türk Sinemacılık Sektöründe Kurumsal Değişim (1950-2006): Küreselleşmenin ‘Sosyal Dışlama’ Etkisi. Amme İdaresi Dergisi, 44(1), 51-88.
Kayalı, K. (1996). Türk Sinema Tarihlerinin Sınırlarını Aşmanın Yolları. Dinçer, S. M. (Ed.). Türk Sineması Üzerine Düşünceler içinde (57-74). Ankara: Doruk Yayınları.
Kemal, O. (1970). Yalancı Dünya. İstanbul: Tekin Yayınevi. Kıraç, R. (2017). Hürrem Erman - İzlenmemiş Bir Yeşilçam Filmi. İstanbul: h2o Yayıncılık.
Kırel, S. (2005). Yeşilçam Öykü Sineması. İstanbul: Babil Yayınları.
Kundera, M. (1988). Gülüşün ve Unutuşun Kitabı (3. Baskı). E. Bener (çev.), İstanbul: Can Yayınları. Kuyucak Esen, Ş. (2010). Türk Sinemasının Kilometre Taşları - Dönemler ve Yönetmenler. İstanbul: Agora Kitaplığı.
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook. Londra: Sage Publications, Inc. Mesut Mertcan Göreve Hazır!.. (5 Nisan 1975). Yeni Adana, 3.
Oğan, A. (26 Mart 2018). Kişisel Görüşme. Oğan, A. (30 Mart 2018). Kişisel Görüşme.
Oğan, A. (31 Mart 2018). Kişisel Görüşme ve Alan Ziyareti. Oğuz, R. (2014). 1924 Adana Ticaret Rehberi. H. Altıparmak (çev.), Adana: Adana Ticaret Odası Yayınları.
Okan, T. (1968). Türk Sinemasının Ekonomik Sorunları. Yeni Sinema, 17, 14-17.
Onaran, A. Ş. (1994). Türk Sineması I. Cilt. Ankara: Kitle Yayınları.
Öngören, M. T. (1979). Türk Sinemasının Sorunları. Kurgu - Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli İletişim Dergisi, 1(1), 23-79.
Özcanlı, N. (Koordinatör) (2008). Adana Sanayi Tarihi. Adana: Adana Sanayi Odası.
Özen, E. (2009a). Geçmişe Bakmak: Sinema Tarihi Çalışmaları Üzerine Eleştirel Bir İnceleme. Kebikeç, 27, 131-155.
Özen, E. (2009b). Özön’ün Paltosundan Kurtulmak: Türkiye Sineması Tarihi Çalışmalarının Eleştirel Bir Değerlendirilmesi. İletişim: Araştırmaları, 7, (1-2), 1347.
Özön, N. (1985). Sinema Uygulayımı, Sanatı, Tarihi. İstanbul: Hil Yayın.
Pağda, Y. (9 Temmuz 1975). Film Afişleri ve MSP. Yeni Adana, 3.
Rekor. (1 Ekim 1964). Güney Film Postası, 2.
Sayın Sinemacı. (1 Aralık 1964). Güney Film Postası, 2.
Sinemacılık San’atı. (1 Mart 1965). Güney Film Postası, 1-2.
Şahin, O. (1974). Toros Dağları’nda Sinema Soruşturması. Yedinci Sanat, 19, 5053.
Şahin, O. (1996). Toroslar’da Sinema Çerçileri. Dinçer, S. M. (Ed.). Türk Sineması Üzerine Düşünceler içinde (301-307). Ankara: Doruk Yayınları.
Şener, E. (1970). Yeşilçam ve Türk Sineması. İstanbul: Kamera Yayınları.
Şenevi, S. (4 Nisan 2018). Kişisel Görüşme.
Şenevi, S. (28 Nisan 2018). Kişisel Görüşme.
Sinema Ücretlerine Zam Yapıldı. (20 Ağustos 1975). Yeni Adana, 1.
Sinemalardan Spor İçin Alınan Paraya Valilik El Koymalı. (16 Ağustos 1974). Yeni Adana, 6.
Tanrıöver, H. U. (2011). Türkiye’de Film Endüstrisinin Konumu ve Hedefleri. İstanbul: İTO Yayınları.
Tunç, E. (2006). Türk Sineması’nın Ekonomik Yapısı (1896-2005). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Turhan, İ. Okurlarla Baş Başa - Film İşletmeciliğinde Olan Kâr. (1 Nisan 1967). Güney Film Postası, 1. TÜİK - Türkiye İstatistik Kurumu. Çevrimiçi Erişim: http://www.tuik.gov.tr.
Uçarol, T. (26 Ocak 1960). Fikir ve Sanat - Dedikodular. Yeni Adana, 3.
Yaman, Y. (Koordinatör) (1981). Yurt Ansiklopedisi - Türkiye İl İl: Dünü, Bugünü, Yarını Cilt I. İstanbul: Anadolu Yayıncılık A.Ş.
Yaşar, M. (13 Nisan 2018). Kişisel Görüşme ve Alan Ziyareti.

Film Distribution and Movie Theatre Management Business in Adana between 1960 and 1975

Yıl 2018, Sayı: 28, 9 - 41, 29.06.2018

Aydın Çam

https://doi.org/10.16878/gsuilet.436023

Cited By: 8

Öz

This study proposes an analysis of the film industry in the Adana region between 1960 and 1975, focusing on film distributors as well as cinema managers. The study firstly aims to identify film distributors and cinema managers who were active in the region at that time through local sources and the activities of film distributers. In addition, organizational forms of entrepreneurships in this sector also examined. In the study, data gathered through primary sources such as archive of Adana Chamber of Commerce, local journals and newspapers conventionally are categorized by coding due to the of research questions. The structure of cinema economics in Adana between 1965 and 1975 has been analysed and commented by a thematic study of data collected during the research. The main findings are as following: There were around 90 film distribution companies, 110 open-air cinemas and movie theatres in Adana. The production, distribution and screening entrepreneurs operated in multipartnered way. Some entrepreneurs had united under an association and acted in cooperation to protect their commercial interests. The film industry in Adana region was financially strong enough to support the national film production and economical activities on the field had conducted by complex partnerships between 1960 and 1975.

Anahtar Kelimeler

film history of Adana, film industry, film distribution and movie theatre management

Kaynakça

Abisel, N. (1978). Türk Sinemasının İşleyişi ve Sorunları. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Abisel, N. (2005). Türk Sinemasında Film Yapımı Üzerine Notlar. Türk Sineması Üzerine Yazılar içinde (103-133). Ankara: Phoenix Yayınları.
Adana Ticaret Odası Üye Kayıtları. Çevrimiçi Erişim: http://www.adana-to.org.tr/ ato/TR/uyebilgileri/UnvanaGoreArama.aspx.
Adana’da Faaliyette Bulunan Filmciler. (1 Ekim 1964). Güney Film Postası, 3.
Adana’da Faaliyette Bulunan Filmcilerin İsim ve Adresleri. (1 Kasım 1966). Güney Film Postası, 3.
Adana’da Ruhsatsız 20 Bin Televizyon Var!.. (7 Mart 1975). Yeni Adana, 3.
Akad, Ö. L. (2004). Işıkla Karanlık Arasında. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Anonim. (1973a). Haberler - 70 mm Yayılıyor. Yedinci Sanat, 6, 49-52.
Anonim. (1973b). Forum - Sinema Kulüpleri Üstüne. Yedinci Sanat, 7, 32-34.
Belediye Zam Vermezse Yazlık Sinemalar Açılmayacak. (28 Nisan 1975). Yeni Adana, 1, 5.
Bilet Karaborsası Bir Türlü Önlenemiyor. (19 Ocak 1960). Yeni Adana, 2.
Boz, Y. (1974). TV ve Türk Sineması. Çağdaş Sinema, 2, 63-75. Bölge Filmciliğinde Otokontrol. (1 Nisan 1965). Güney Film Postası, 1.
Bunları Biliyor Musunuz? (1 Kasım 1966). Güney Film Postası, 2.
Burton’un Sophia Loren İle Seviştiği “Yolculuk” Filmi Adana’ya Getiriliyor. (22 Şubat 1975). Yeni Adana, 3.
Coş, N. (1969). Türkiye’de Sinemaların Dağılışı. AS Akademik Sinema - Filmcilik Sinemacılık Dergisi, 2, 19-26.
Çetin Erus, Z. (2007). Film Endüstrisi ve Dağıtım: 1990 Sonrası Türk Sinemasında Dağıtım Sektörü. Selçuk İletişim, 4(4), 5-16.
Çukurova Televizyonu Adana’da Televizyon Satışlarını 3 Misli Arttırdı. (22 Ocak 1975). Yeni Adana, 1.
Çukurova TV’sinin Net Görüntüsü Kıbrıs’ı Sevince Boğdu. (11 Ekim 1974). Yeni Adana, 3.
Derneğimizin Yıllık Umumi Kongresi Yapıldı. (1 Kasım 1964). Güney Film Postası, 1.
Devlet Sinemaya El Atmalı. (16 Eylül 1975). Yeni Adana, 2.
Dorsay, A. & Ayça, E. (1973). Ayın Konuşması - İki Film İthalcisi İle Konuşma. Yedinci Sanat, 4, 16-27.
Dorsay, A., Coş, N. & Ayça, E. (1973). Ayın Konuşması - Yapımcı Hürrem Erman’la Konuşma. Yedinci Sanat, 6, 22-37.
Ekran Film Güney İşletmesi Tokay Film. (1 Kasım 1966). Güney Film Postası, 1.
Erkılıç, H. (2003). Türk Sinemasının Ekonomik Yapısı ve Bu yapının Sinemamıza Etkileri. (Yayımlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi). Mimar Sinan Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Erkılıç, H. & Ünal, R. (2018). Türkiye Sinemasına Özgü Bir Üretim Tarzı Olarak Bölge İşletmeciliği: Adana Bölgesi İşletmeciliği Örnek Olay İncelemesi. Erciyes İletişim Dergisi, 5 (3), 54-74.
Filmer, C. (1984). Hatıralar - Türk Sinemasında 65 Yıl. İstanbul: Emek Matbaacılık.
Gaziantep’te Hanımlar Müstehcen Film Oynatan Sinemaları Boykot Etti. (17 Şubat 1975). Yeni Adana, 4.
Gökmen, S. (1973). Bugünkü Türk Sineması. İstanbul: Fetih Yayınevi.
Göksu Film 967/968 Sezonu 35mm.lik Film Listesini Sunar. (1 Temmuz 1967). Güney Film Postası, 3.
Güney’de Fedakârlık Yarışı - Sinemalar Ordu Yararına Oynadı. (2 Ağustos 1974). Yeni Adana, 1.
Hinderink, J. & Kıray, M. B. (1970). Social Stratification as an Obstacle to Development - A Study of Four Turkish Villages. New York: Praeger Publishers.
Kalemci, R. A. & Özen, Ş. (2011). Türk Sinemacılık Sektöründe Kurumsal Değişim (1950-2006): Küreselleşmenin ‘Sosyal Dışlama’ Etkisi. Amme İdaresi Dergisi, 44(1), 51-88.
Kayalı, K. (1996). Türk Sinema Tarihlerinin Sınırlarını Aşmanın Yolları. Dinçer, S. M. (Ed.). Türk Sineması Üzerine Düşünceler içinde (57-74). Ankara: Doruk Yayınları.
Kemal, O. (1970). Yalancı Dünya. İstanbul: Tekin Yayınevi. Kıraç, R. (2017). Hürrem Erman - İzlenmemiş Bir Yeşilçam Filmi. İstanbul: h2o Yayıncılık.
Kırel, S. (2005). Yeşilçam Öykü Sineması. İstanbul: Babil Yayınları.
Kundera, M. (1988). Gülüşün ve Unutuşun Kitabı (3. Baskı). E. Bener (çev.), İstanbul: Can Yayınları. Kuyucak Esen, Ş. (2010). Türk Sinemasının Kilometre Taşları - Dönemler ve Yönetmenler. İstanbul: Agora Kitaplığı.
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook. Londra: Sage Publications, Inc. Mesut Mertcan Göreve Hazır!.. (5 Nisan 1975). Yeni Adana, 3.
Oğan, A. (26 Mart 2018). Kişisel Görüşme. Oğan, A. (30 Mart 2018). Kişisel Görüşme.
Oğan, A. (31 Mart 2018). Kişisel Görüşme ve Alan Ziyareti. Oğuz, R. (2014). 1924 Adana Ticaret Rehberi. H. Altıparmak (çev.), Adana: Adana Ticaret Odası Yayınları.
Okan, T. (1968). Türk Sinemasının Ekonomik Sorunları. Yeni Sinema, 17, 14-17.
Onaran, A. Ş. (1994). Türk Sineması I. Cilt. Ankara: Kitle Yayınları.
Öngören, M. T. (1979). Türk Sinemasının Sorunları. Kurgu - Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli İletişim Dergisi, 1(1), 23-79.
Özcanlı, N. (Koordinatör) (2008). Adana Sanayi Tarihi. Adana: Adana Sanayi Odası.
Özen, E. (2009a). Geçmişe Bakmak: Sinema Tarihi Çalışmaları Üzerine Eleştirel Bir İnceleme. Kebikeç, 27, 131-155.
Özen, E. (2009b). Özön’ün Paltosundan Kurtulmak: Türkiye Sineması Tarihi Çalışmalarının Eleştirel Bir Değerlendirilmesi. İletişim: Araştırmaları, 7, (1-2), 1347.
Özön, N. (1985). Sinema Uygulayımı, Sanatı, Tarihi. İstanbul: Hil Yayın.
Pağda, Y. (9 Temmuz 1975). Film Afişleri ve MSP. Yeni Adana, 3.
Rekor. (1 Ekim 1964). Güney Film Postası, 2.
Sayın Sinemacı. (1 Aralık 1964). Güney Film Postası, 2.
Sinemacılık San’atı. (1 Mart 1965). Güney Film Postası, 1-2.
Şahin, O. (1974). Toros Dağları’nda Sinema Soruşturması. Yedinci Sanat, 19, 5053.
Şahin, O. (1996). Toroslar’da Sinema Çerçileri. Dinçer, S. M. (Ed.). Türk Sineması Üzerine Düşünceler içinde (301-307). Ankara: Doruk Yayınları.
Şener, E. (1970). Yeşilçam ve Türk Sineması. İstanbul: Kamera Yayınları.
Şenevi, S. (4 Nisan 2018). Kişisel Görüşme.
Şenevi, S. (28 Nisan 2018). Kişisel Görüşme.
Sinema Ücretlerine Zam Yapıldı. (20 Ağustos 1975). Yeni Adana, 1.
Sinemalardan Spor İçin Alınan Paraya Valilik El Koymalı. (16 Ağustos 1974). Yeni Adana, 6.
Tanrıöver, H. U. (2011). Türkiye’de Film Endüstrisinin Konumu ve Hedefleri. İstanbul: İTO Yayınları.
Tunç, E. (2006). Türk Sineması’nın Ekonomik Yapısı (1896-2005). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Turhan, İ. Okurlarla Baş Başa - Film İşletmeciliğinde Olan Kâr. (1 Nisan 1967). Güney Film Postası, 1. TÜİK - Türkiye İstatistik Kurumu. Çevrimiçi Erişim: http://www.tuik.gov.tr.
Uçarol, T. (26 Ocak 1960). Fikir ve Sanat - Dedikodular. Yeni Adana, 3.
Yaman, Y. (Koordinatör) (1981). Yurt Ansiklopedisi - Türkiye İl İl: Dünü, Bugünü, Yarını Cilt I. İstanbul: Anadolu Yayıncılık A.Ş.
Yaşar, M. (13 Nisan 2018). Kişisel Görüşme ve Alan Ziyareti.

Toplam 63 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Aydın Çam
Yayımlanma Tarihi	29 Haziran 2018
Kabul Tarihi	1 Haziran 2018
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2018Sayı: 28

Kaynak Göster

APA	Çam, A. (2018). 1960-1975 Yılları Arasında Adana’da Filmcilik ve Sinemacılık İşi. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi(28), 9-41. https://doi.org/10.16878/gsuilet.436023