Sosyal Medya Uygulamalarında Yok Olan Mesaj/Veri Kavramı ve Gençlerin Kullanım Motivasyonları

Yeşim Ceren Çapraz

doi:10.16878/gsuilet.500955

Research Article

Sosyal Medya Uygulamalarında Yok Olan Mesaj/Veri Kavramı ve Gençlerin Kullanım Motivasyonları

Year 2018, Issue: 29, 235 - 256, 25.12.2018

Yeşim Ceren Çapraz

https://doi.org/10.16878/gsuilet.500955

Abstract

Sosyal medya uygulamaları web
tabanlı teknolojilerin genel ortak özelliklerini paylaşıyor olsalar da bazı
spesifik özellikleriyle birbirlerinden ayrışmaktadırlar. Kaybolan mesaj/veri
özelliği de 2011 yılında Snapchat adlı sosyal medya uygulaması ile kullanılmaya
başlanmış olup, küresel çapta tüm kullanıcılar tarafından benimsendiğinden
2016 yılında Facebook, WhatsApp ve Instagram tarafından bu özellik uygulamalara
entegre edilmiştir. Kaybolan mesaj/veri kavramı kullanıcılar tarafından
üretilen ve paylaşılan verilerin belirli bir zaman sonra otomatik olarak silinmesi
ve arşivlenmemesi özelliğidir ve sosyal medya uygulamalarında arşivlenebilirlik
ve düzenlenebilirlik özellikleri bakımından bir kırılma yaratmıştır. Böylelikle
bu özellik yeni bir iletişim biçimi oluşturarak farklı iletişim taleplerine
cevap vermiştir. Bu çalışmanın amacı, kaybolan mesaj/veri özelliğinin, hangi
amaç ve motivasyonlarla kullanıldığını, arşivlenen mesajlardan içerik olarak
nasıl ayrıştığını ortaya çıkarmaktır. Çalışmada, verilerin elde edilmesi için
niteliksel yöntemin ‘derinlemesine görüşme’ ve ‘odak grup tartışmaları’ tekniklerinden yararlanılmıştır ve toplamda 13-17
yaş aralığında 57 kişiyle görüşülmüştür. Araştırmanın sonucunda gençlerin
kaybolan mesaj/veri özelliğinin gizlilik, anlık (spontane) fotoğraf paylaşımı,
yakın çevre ile iletişim ve kaygısızlık motivasyonlarıyla kullanıldığı sonucuna
varılmıştır.

Keywords

Sosyal Medya, Kaybolan Mesaj, Kaybolan Data, Instagram Hikaye, Snapchat

References

Anderson, K. E. (2015). Getting Acquainted With Social Networks And Apps: Snapchat And The Rise Of Ephemeral Communication. Library Hi Tech News, 32(10), 6 10. https://doi.org/10.1108/LHTN-11-2015-0076.
Akmeşe, Z., & Deniz, K. (2017) Stalk, Benliğin İzini Sürmek. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi, (8), 23-32.
Ayhan, B., & Çavuş, S. (2014). İzleyici Araştırmalarında Değişim: Kullanımlar ve Doyumlardan Bağımlılığa. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 8(2), 32 60.
Ayvaz, T. (2017). İnternet Ve Sosyal Medya Kullanıcı İstatistikleri 2017. Erişim 27 Mayıs 2018, http://www.dijitalajanslar.com/internet-ve-sosyal-medya-kullanici-istatistikleri-2017/.
Bağcı, C. (2017). Sosyal Medya Pazarlama İstatistikleri - 2017 | Blog AdresGezgini. Erişim 10 Mayıs 2017, https://blog.adresgezgini.com/sosyal-medya-pazarlama-istatistikleri-2017/.
Bayer, J. B., Ellison, N. B., Schoenebeck, S. Y., & Falk, E. B. (2015). Sharing the small moments: ephemeral social interaction on Snapchat. Information, Communication & Society, 4462(January), 1–22. https://doi.org/10.1080/1369118X.2015.1084349.
Berelson, B. (1949). What ‘missing the newspaper’ means? In P. F. Lazarsfeld & F. N. Stanton (Ed.), Communications research 1949- 1948 (pp. 111–129). New York: Harper.
Boyd, D. M., Ellison, N. B. (2008). Social Network Sites: Definition, History, and Scholarship, Journal of Computer-Mediated Communication (13), 210–230.
Bumgarner, B. A. (2007). You Have Been Poked: Exploring the Uses and Gratifications of Facebook Among Emerging Adults. First Monday, 12(11).
Charteris, J., Gregory, S., & Masters, Y. (2016). ‘Snapchat’, Youth Subjectivities And Sexuality: Disappearing Media And The Discourse Of Youth İnnocence. Gender and Education, 253(June), 1–17. https://doi.org/10.1080/09540253.2016.1188198.
Garde-Hansen, J., Hoskins, A., & Anna, R. (2009). Save as... Digital Memories. (J. Garde Hansen, A. Hoskins, & R. Anna, Eds.). Palgrave Macmillan.
Göncü, S. (2018). Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı Çerçevesinde Y Kuşağının WhatsApp Kullanımı Üzerine Bir İnceleme. TRT Akademi, 3 (6), 590-612.
Charteris, J., Gregory, S., Y. M. (2014). Snapchat ‘selfies’: The case of disappearing data. Critical Perspectives on Educational Tehnology, (1995), 1–5. https://doi.org/10.1177/0959354305053217.READS.
Ellison, N., Steinfield, C., & Lampe, C. (2006). Spatially bounded online social networks and social capital. International Communication Association, 36(1-37).
Kaplan, A. M., & Haenlein, M. (2010). Users of the world, unite! The challenges and opportunities of Social Media. Business Horizons, 53(1), 59–68. https://doi.org/10.1016/j.bushor.2009.09.003.
Kara, T. (2016). Gençler Neden Snapchat Kullanıyor Kullanımlar Ve Doyumlar Yaklaşımı Üzerinden Bir Araştırma. Intermedia International E-JournalI, 33(355). https://doi.org/10.21645/intermedia.2017.14.
Köseoğlu, Ö. (2012). Sosyal Ağ Sitesi Kullanıcılarının Motivasyonları:Facebook Üzerine Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 7(2), 58-81.
Ong, W. J. (2002). Orality and literacy. London: Routledge.
Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: Sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1).
Özkul, D., & Humphreys, L. (2015). Record and remember: Memory and meaning-making practices through mobile media. Mobile Media & Communication, 3(3), 351–365. https://doi.org/10.1177/2050157914565846.
Papacharissi, Z. (2008). Uses and gratifications. An Integrated Approach to Communication Theory and Research.
Papacharissi, Z. a. (2010). A Networked Self. Social Networks. https://doi.org/10.4324/9780203876527.
Park, I. (2004). Internet usage of Korean and American students: A uses and gratifications approach. http://aquila.usm.edu/theses_dissertations/3670/.
Park, N., Kee, K. F., Valenzuela, S. (2009) Being Immersed in Social Networking Environment: Facebook Groups,Uses and Gratifications, and Social Outcomes. CyberPsychology & Behavior 12.6: 729-733.
Piwek, L., & Joinson, A. (2016). ‘What do they snapchat about?’ Patterns of use in time limited instant messaging service. Computers in Human Behavior, 54, 358–367. https://doi.org/10.1016/j.chb.2015.08.026.
Quan-Haase, A., & Young, A. L. (2010). Uses and gratifications of social media: A comparison of Facebook and instant messaging. Bulletin of Science, Technology & Society, 30, 350–361. https://doi.org/10.1177/0270467610380009.
Ramirez, A. K., & Broneck, K. (2009). ‘IM me’: Instant Messaging As Relational Maintenance And Everyday Communication. Journal of Social and Personal Relationships, 26(2–3), 291 314. https://doi.org/10.1177/0265407509106719.
Rubin, A. M. (1983). Television uses and gratifications: The interactions of viewing patterns and motivations. Journal of Broadcasting, 27(1), 37–51. https://doi.org/10.1080/08838158309386471.
Rubin, A. M. (2002). The uses-and-gratifications perspectives of media effects. In J. Bryant & D. Zillmann (Eds.), Media effects. Advances in theory and research (Second Edi, pp. 525 549). Lawrence Erlbaum Associates.
Ruggiero, T. E. (2009). Mass communication and society uses and gratifications theory in the 21st Century. Mass Communication and Society, 3(1), 3–37. https://doi.org/10.1207/S15327825MCS0301.
Sashittal, H. C., DeMar, M., & Jassawalla, A. R. (2016). Building acquaintance brands via Snapchat for the college student market. Business Horizons, 59(2). https://doi.org/10.1016/j.bushor.2015.11.004.
Schramm, W., Lyle, J., & Parker, E. (1961). Television in the lives of our children. Stanford University Press, Stanford, Calif.
Stanton, F., & Lazarsfeld, P. (1944). Radio Research: 1942-1943. New York: Duell, Sloan&Pearce.
Taprial, V., & Priya, K. (2012). Understanding Social Media. Bookboon (Vol. 1). https://doi.org/10.1017/CBO9781107415324.004.
Türkiye, Instagram Hikâyeler özelliğini en çok kullanan 4’üncü ülke - Teknoloji Haberleri. (2017). Erişim 2 Şubat 2018, http://www.hurriyet.com.tr/turkiye-instagram-hikayeler ozelligini-en-cok-kullanan-4uncu-ulke-40539998.
Utz, S., Muscanell, N., & Khalid, C. (2015). Snapchat Elicits More Jealousy Than Facebook: A Comparison Of Snapchat And Facebook Use. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 18(3), 141–146. https://doi.org/10.1089/cyber.2014.0479.
Van Dijck, J. (2007). Mediated Memories in the Digital Age. London:Stanford University Press.
Vaterlaus, J. M., Barnett, K., Roche, C., & Young, J. A. (2016). ‘Snapchat İs More Personal’: An Exploratory Study On Snapchat Behaviors And Young Adult İnterpersonal Relationships. Computers in Human Behavior, 62, 594–601. https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.04.029.
Webster, J. G., & Shu-Fang, L. (2002). The Internet Audience: Web Use as Mass Behavior. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 46(1), 1. https://doi.org/10.1207/ s15506878jobem4601_1.
Zhao, X., & Lindley, S. (2014). Curation Through Use : Understanding The Personal Value Of Social Media. Proceedings of CHI, pp. 2431–2440. ACM.
Yayla, H . (2018). Kullanımlar ve Doyumlar Bağlamında Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanımı: Instagram Örneği. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 11 (1), 40-65. DOI:10.18094/josc.346756.
Yıldırım, Ş., Özdemir, M., & Alparslan, E. (2018). Kullanımlar ve doyumlar kuramı çerçevesinde bir sosyal paylaşım ağı incelemesi: Facebook örneği. Intermedia International e Journal ISSN: 2149-3669, 5(8), 42-65.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Nitel Araştırma Yöntemleri.(7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Xu, B., Chang, P., Welker, C. L., Bazarova, N. N., & Cosley, D. (2016). Automatic Archiving versus Default Deletion: What Snapchat Tells Us About Ephemerality in Design. In Proceedings of the 19th ACM Conference on Computer-Supported Cooperative Work & Social Computing - CSCW ’16. https://doi.org/10.1145/2818048.2819948.

Year 2018, Issue: 29, 235 - 256, 25.12.2018

Yeşim Ceren Çapraz

https://doi.org/10.16878/gsuilet.500955

Abstract

References

Anderson, K. E. (2015). Getting Acquainted With Social Networks And Apps: Snapchat And The Rise Of Ephemeral Communication. Library Hi Tech News, 32(10), 6 10. https://doi.org/10.1108/LHTN-11-2015-0076.
Akmeşe, Z., & Deniz, K. (2017) Stalk, Benliğin İzini Sürmek. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi, (8), 23-32.
Ayhan, B., & Çavuş, S. (2014). İzleyici Araştırmalarında Değişim: Kullanımlar ve Doyumlardan Bağımlılığa. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 8(2), 32 60.
Ayvaz, T. (2017). İnternet Ve Sosyal Medya Kullanıcı İstatistikleri 2017. Erişim 27 Mayıs 2018, http://www.dijitalajanslar.com/internet-ve-sosyal-medya-kullanici-istatistikleri-2017/.
Bağcı, C. (2017). Sosyal Medya Pazarlama İstatistikleri - 2017 | Blog AdresGezgini. Erişim 10 Mayıs 2017, https://blog.adresgezgini.com/sosyal-medya-pazarlama-istatistikleri-2017/.
Bayer, J. B., Ellison, N. B., Schoenebeck, S. Y., & Falk, E. B. (2015). Sharing the small moments: ephemeral social interaction on Snapchat. Information, Communication & Society, 4462(January), 1–22. https://doi.org/10.1080/1369118X.2015.1084349.
Berelson, B. (1949). What ‘missing the newspaper’ means? In P. F. Lazarsfeld & F. N. Stanton (Ed.), Communications research 1949- 1948 (pp. 111–129). New York: Harper.
Boyd, D. M., Ellison, N. B. (2008). Social Network Sites: Definition, History, and Scholarship, Journal of Computer-Mediated Communication (13), 210–230.
Bumgarner, B. A. (2007). You Have Been Poked: Exploring the Uses and Gratifications of Facebook Among Emerging Adults. First Monday, 12(11).
Charteris, J., Gregory, S., & Masters, Y. (2016). ‘Snapchat’, Youth Subjectivities And Sexuality: Disappearing Media And The Discourse Of Youth İnnocence. Gender and Education, 253(June), 1–17. https://doi.org/10.1080/09540253.2016.1188198.
Garde-Hansen, J., Hoskins, A., & Anna, R. (2009). Save as... Digital Memories. (J. Garde Hansen, A. Hoskins, & R. Anna, Eds.). Palgrave Macmillan.
Göncü, S. (2018). Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı Çerçevesinde Y Kuşağının WhatsApp Kullanımı Üzerine Bir İnceleme. TRT Akademi, 3 (6), 590-612.
Charteris, J., Gregory, S., Y. M. (2014). Snapchat ‘selfies’: The case of disappearing data. Critical Perspectives on Educational Tehnology, (1995), 1–5. https://doi.org/10.1177/0959354305053217.READS.
Ellison, N., Steinfield, C., & Lampe, C. (2006). Spatially bounded online social networks and social capital. International Communication Association, 36(1-37).
Kaplan, A. M., & Haenlein, M. (2010). Users of the world, unite! The challenges and opportunities of Social Media. Business Horizons, 53(1), 59–68. https://doi.org/10.1016/j.bushor.2009.09.003.
Kara, T. (2016). Gençler Neden Snapchat Kullanıyor Kullanımlar Ve Doyumlar Yaklaşımı Üzerinden Bir Araştırma. Intermedia International E-JournalI, 33(355). https://doi.org/10.21645/intermedia.2017.14.
Köseoğlu, Ö. (2012). Sosyal Ağ Sitesi Kullanıcılarının Motivasyonları:Facebook Üzerine Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 7(2), 58-81.
Ong, W. J. (2002). Orality and literacy. London: Routledge.
Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: Sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1).
Özkul, D., & Humphreys, L. (2015). Record and remember: Memory and meaning-making practices through mobile media. Mobile Media & Communication, 3(3), 351–365. https://doi.org/10.1177/2050157914565846.
Papacharissi, Z. (2008). Uses and gratifications. An Integrated Approach to Communication Theory and Research.
Papacharissi, Z. a. (2010). A Networked Self. Social Networks. https://doi.org/10.4324/9780203876527.
Park, I. (2004). Internet usage of Korean and American students: A uses and gratifications approach. http://aquila.usm.edu/theses_dissertations/3670/.
Park, N., Kee, K. F., Valenzuela, S. (2009) Being Immersed in Social Networking Environment: Facebook Groups,Uses and Gratifications, and Social Outcomes. CyberPsychology & Behavior 12.6: 729-733.
Piwek, L., & Joinson, A. (2016). ‘What do they snapchat about?’ Patterns of use in time limited instant messaging service. Computers in Human Behavior, 54, 358–367. https://doi.org/10.1016/j.chb.2015.08.026.
Quan-Haase, A., & Young, A. L. (2010). Uses and gratifications of social media: A comparison of Facebook and instant messaging. Bulletin of Science, Technology & Society, 30, 350–361. https://doi.org/10.1177/0270467610380009.
Ramirez, A. K., & Broneck, K. (2009). ‘IM me’: Instant Messaging As Relational Maintenance And Everyday Communication. Journal of Social and Personal Relationships, 26(2–3), 291 314. https://doi.org/10.1177/0265407509106719.
Rubin, A. M. (1983). Television uses and gratifications: The interactions of viewing patterns and motivations. Journal of Broadcasting, 27(1), 37–51. https://doi.org/10.1080/08838158309386471.
Rubin, A. M. (2002). The uses-and-gratifications perspectives of media effects. In J. Bryant & D. Zillmann (Eds.), Media effects. Advances in theory and research (Second Edi, pp. 525 549). Lawrence Erlbaum Associates.
Ruggiero, T. E. (2009). Mass communication and society uses and gratifications theory in the 21st Century. Mass Communication and Society, 3(1), 3–37. https://doi.org/10.1207/S15327825MCS0301.
Sashittal, H. C., DeMar, M., & Jassawalla, A. R. (2016). Building acquaintance brands via Snapchat for the college student market. Business Horizons, 59(2). https://doi.org/10.1016/j.bushor.2015.11.004.
Schramm, W., Lyle, J., & Parker, E. (1961). Television in the lives of our children. Stanford University Press, Stanford, Calif.
Stanton, F., & Lazarsfeld, P. (1944). Radio Research: 1942-1943. New York: Duell, Sloan&Pearce.
Taprial, V., & Priya, K. (2012). Understanding Social Media. Bookboon (Vol. 1). https://doi.org/10.1017/CBO9781107415324.004.
Türkiye, Instagram Hikâyeler özelliğini en çok kullanan 4’üncü ülke - Teknoloji Haberleri. (2017). Erişim 2 Şubat 2018, http://www.hurriyet.com.tr/turkiye-instagram-hikayeler ozelligini-en-cok-kullanan-4uncu-ulke-40539998.
Utz, S., Muscanell, N., & Khalid, C. (2015). Snapchat Elicits More Jealousy Than Facebook: A Comparison Of Snapchat And Facebook Use. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 18(3), 141–146. https://doi.org/10.1089/cyber.2014.0479.
Van Dijck, J. (2007). Mediated Memories in the Digital Age. London:Stanford University Press.
Vaterlaus, J. M., Barnett, K., Roche, C., & Young, J. A. (2016). ‘Snapchat İs More Personal’: An Exploratory Study On Snapchat Behaviors And Young Adult İnterpersonal Relationships. Computers in Human Behavior, 62, 594–601. https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.04.029.
Webster, J. G., & Shu-Fang, L. (2002). The Internet Audience: Web Use as Mass Behavior. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 46(1), 1. https://doi.org/10.1207/ s15506878jobem4601_1.
Zhao, X., & Lindley, S. (2014). Curation Through Use : Understanding The Personal Value Of Social Media. Proceedings of CHI, pp. 2431–2440. ACM.
Yayla, H . (2018). Kullanımlar ve Doyumlar Bağlamında Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanımı: Instagram Örneği. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 11 (1), 40-65. DOI:10.18094/josc.346756.
Yıldırım, Ş., Özdemir, M., & Alparslan, E. (2018). Kullanımlar ve doyumlar kuramı çerçevesinde bir sosyal paylaşım ağı incelemesi: Facebook örneği. Intermedia International e Journal ISSN: 2149-3669, 5(8), 42-65.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Nitel Araştırma Yöntemleri.(7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Xu, B., Chang, P., Welker, C. L., Bazarova, N. N., & Cosley, D. (2016). Automatic Archiving versus Default Deletion: What Snapchat Tells Us About Ephemerality in Design. In Proceedings of the 19th ACM Conference on Computer-Supported Cooperative Work & Social Computing - CSCW ’16. https://doi.org/10.1145/2818048.2819948.

There are 44 citations in total.

Details

Primary Language	Turkish
Journal Section	Articles
Authors	Yeşim Ceren Çapraz 0000-0001-5801-4163
Publication Date	December 25, 2018
Published in Issue	Year 2018Issue: 29

Cite

APA	Çapraz, Y. C. (2018). Sosyal Medya Uygulamalarında Yok Olan Mesaj/Veri Kavramı ve Gençlerin Kullanım Motivasyonları. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi(29), 235-256. https://doi.org/10.16878/gsuilet.500955

Download Cover Image

Article Files

Full Text

Journal Home Page
Archive