Elie Faure'un Sinema Felsefesi Çerçevesinde "Aşkın Gören Gözlere İhtiyacı Yok" Filmine Sineplastik Bir Bakış
Öz
Bu çalışmada temel olarak sinema ve felsefe ilişkisine odaklanıldı ve bu odak noktasından hareketle özelde Elie Faure’un sineplastik kavramı bağlamında Onur Ünlü’nün “Aşkın Gören Gözlere İhtiyacı Yok” (2017) filmi hakkında sinematik imajlar üzerinden bir analiz gerçekleştirildi. Felsefik film çözümlemesine kuramsal ardalan oluşturması amacıyla sinema felsefesinin kökenleri, sinema felsefesine yönelik çeşitli yaklaşımlar ve tartışmalar üzerinde duruldu. Sineplastik bir bakışla bakıldığında, filmdeki bazı hareket-zaman bloklarının ağır çekim tekniğiyle sabit imajlara dönüştürüldüğü, zamanın bu teknik ile esnetildiği ve uzatıldığı, bu tekniğin ayrıca düşünsel katılıma davet eden filmi organik öykülemeden uzaklaştırdığı görülmektedir. Sabit imajların yanı sıra duygulanım imaj olarak da ifade edilen yakın plan kullanımı ve ışığın olağandışı tercihi de filmdeki diğer sineplastik unsurlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Sonuç olarak filmde tercih edilen bu sineplastik kullanımlar ile filmin bizatihi kendisinin felsefe yapma yetkinliğine yaklaştığını iddia etmek mümkündür.
Anahtar Kelimeler
Sinema Elie Faure "Aşkın Gören Gözlere İhtiyacı Yok" sinema ve felsefe sineplastik
Kaynakça
- Arnheim, R. (1957). Film as Art. California: University of California Press Berkeley and Los Angeles.
- Barnwell, J. (2011). Film Yapımının Temelleri. (G. Altıntaş, Çev.) İstanbul: Literatür.
- Bergman, I. (1957). The Seventh Seal [Sinema Filmi].
- Botz-Bornstein, T. (2013). Philosophy of Film: Continental Perspectives. Aralık 5, 2020 tarihinde https://iep.utm.edu/filmcont/#SH2a adresinden alındı.
- Bullot, E. (2012). Thoughts on Photogénie Plastique. S. Keller, & J. N. Paul (Dü) içinde, Jean Epstein: Critical Essays and New Translations. Amsterdam: Amsterdam University Press.
- Cavell, S. (1971). The World Viewed - Reflections on the Ontology of Film. Cambridge: Harvard University.
- Cavell, S. (1999). An Interview with Stanley Cavell. Harvard Journal of Philosophy, 7(25).
- Cemalcılar, A. (1993). Filmde Müziğin İşlevi ve Kullanımı. Kurgu - Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli İleitşim Dergisi(12), 73-79.
- Chaplin, C. (1936). Modern Times [Sinema Filmi].
- Colman, F. (2009). Film, Theory and Philosophy. Durham: Acumen Press.
- Cox, D., & Levine, M. (2018). Filmle Düşünmek - Felsefe Yapmak ve Film İzlemek. (O. Orhangazi, Çev.) Ankara: Ütopya.
- Deleuze, G. (2003). İki Konferans. (U. Baker, Çev.) İstanbul: Norgunk.
- Deleuze, G. (2004). Cinema 1: The Movement-Image. (H. Tomlinson, & R. Galeta, Çev.) London: Continuum (Original Book Published in 1985).
- Deleuze, G. (2009a). İki Delilik Rejimi: Metinler ve Söyleşiler 1975 - 1995. (M. E. Keskin, Çev.) İstanbul: Bağlam.
- Deleuze, G. (2009b). Cinema 2: The Time-Image. (H. Tomlinson, & R. Galeta, Çev.) London: Continuum (Original Book Published in 1983).
- Faure, E. (1920, 11). De La Cinêplastique. La Grande Revue(11), s. 57-72.
- Faure, É. (2006). Sinema Sanatı. (M. Gönen, Çev.) İstanbul: Es.
- Frampton, D. (2013). Filmozofi - Sinemayı Yepyeni Bir Tarzda Anlamak İçin Manifesto. (C. Soydemir, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Gönen, M. (2006). Elie Faure - Sinema Sanatı. (M. Gönen, Çev.) İstanbul: Es.
- Gönen, M. (2008). Paradoksal Sanat Sinema. İstanbul: Versus.
- Joffe, R. (1992). City of Joy [Sinema Filmi].
- Kubrick, S. (1971). A Clockwork Orange [Sinema Filmi].
- Livingston, P. (2006). Theses on Cinema as Philosophy. The Journal of Aesthetics and Art Criticism, 64(1), 11-18.
- Livingston, P. (2008). Recent Work on Cinema as Philosophy. Philosophy Compass, 3, 1-12.
- Malle, L. (Yöneten). (1992). Damage [Sinema Filmi].
- McClelland, T. (2011). The Philosophy of Film and Film as Philosophy. Cinema: Journal of Philosophy and the Moving Image 2, 11-35.
- Mulhall, S. (2002). On Film. London: Routhledge.
- Mulhall, S. (2007). Film as Philosophy: The Very Idea. Proceedings of the Aristotelian Society, 107, 279-294.
- Öztürk, S. (2016). Sinefilozofi: Kurosawa’nın Düşler’inde Sinefilozofik Bir Yolculuk. Ankara: Heretik.
- Öztürk, S. (2018). Sinema Felsefesine Giriş, Film-Yapımı Felsefe. Ankara: Ütopya.
- Rodowick, D. N. (2007). An Elegy for Theory. The MIT Press, 122, 91-109.
- Rubin, H. A. (2012). Disconnect [Sinema Filmi].
- Smuts, A. (2009). Film as Philosophy: In Defense of a Bold Thesis. The Journal of Aesthetics and Art Criticism, 67(4), 409-420.
- Sözen, M. (2015). Anlatımsal Bir Öğe Olarak Sinemada Müzik Kullanımı Yapılanmalar, İşlevler, Analizler. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(18), 34-65.
- Stam, R. (2014). Sinema Teorisine Giriş. (S. Salman, & Ç. Asatekin, Çev.) İstanbul: Ayrıntı.
- Ünlü, O. (2017). Aşkın Gören Gözlere İhtiyacı Yok [Sinema Filmi].
- Verhoeven, P. (1992). Basic Instinct [Sinema Filmi].
- Wachowski, L., & Wachowski, L. (1999). The Matrix [Sinema Filmi].
- Wartenberg, T. E. (2006). Beyond Mere Illustration: How Films Can Be Philosophy. The Journal Aesthetic and Art Criticism, 64(1), 19-32.
Cineplastic Approach to “Aşkın Gören Gözlere İhtiyacı Yok” within the Framework of Elie Faure’s Cinema Philosophy
Öz
This study is mainly focused on the relationship between cinema and philosophy. Based on this focus, an analysis was carried out on cinematic images of the film directed by Onur Ünlü, “Aşkın Gören Gözlere İhtiyacı Yok”, within the framework of Elie Faure’s notion of “cineplastic”. Firstly, to show the context of the philosophical analysis of the film, the emphasis was placed on the origins of film-philosophy, the various approaches to it, and the discussions on the subject. Then, the film was discussed within the framework of cineplastic. From the cineplastic perspective, it was observed that some of the motion-time blocks in the film are transformed into still images, using a slow-motion technique to bend and extend time. It has been seen that slow-motion also removed the film that invites intellectual participation from the organic narration. Additional to still images, the use of close-ups and the unusual preference for light emerge as other cineplastic elements in the film. Accordingly, it is possible to claim that, by these preferred cineplastic uses, the film itself comes close to the competence of philosophizing.
Anahtar Kelimeler
Cinema cinema and philosophy Elie Faure cineplastic "Aşkın Gören Gözlere İhtiyacı Yok"
Kaynakça
- Arnheim, R. (1957). Film as Art. California: University of California Press Berkeley and Los Angeles.
- Barnwell, J. (2011). Film Yapımının Temelleri. (G. Altıntaş, Çev.) İstanbul: Literatür.
- Bergman, I. (1957). The Seventh Seal [Sinema Filmi].
- Botz-Bornstein, T. (2013). Philosophy of Film: Continental Perspectives. Aralık 5, 2020 tarihinde https://iep.utm.edu/filmcont/#SH2a adresinden alındı.
- Bullot, E. (2012). Thoughts on Photogénie Plastique. S. Keller, & J. N. Paul (Dü) içinde, Jean Epstein: Critical Essays and New Translations. Amsterdam: Amsterdam University Press.
- Cavell, S. (1971). The World Viewed - Reflections on the Ontology of Film. Cambridge: Harvard University.
- Cavell, S. (1999). An Interview with Stanley Cavell. Harvard Journal of Philosophy, 7(25).
- Cemalcılar, A. (1993). Filmde Müziğin İşlevi ve Kullanımı. Kurgu - Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli İleitşim Dergisi(12), 73-79.
- Chaplin, C. (1936). Modern Times [Sinema Filmi].
- Colman, F. (2009). Film, Theory and Philosophy. Durham: Acumen Press.
- Cox, D., & Levine, M. (2018). Filmle Düşünmek - Felsefe Yapmak ve Film İzlemek. (O. Orhangazi, Çev.) Ankara: Ütopya.
- Deleuze, G. (2003). İki Konferans. (U. Baker, Çev.) İstanbul: Norgunk.
- Deleuze, G. (2004). Cinema 1: The Movement-Image. (H. Tomlinson, & R. Galeta, Çev.) London: Continuum (Original Book Published in 1985).
- Deleuze, G. (2009a). İki Delilik Rejimi: Metinler ve Söyleşiler 1975 - 1995. (M. E. Keskin, Çev.) İstanbul: Bağlam.
- Deleuze, G. (2009b). Cinema 2: The Time-Image. (H. Tomlinson, & R. Galeta, Çev.) London: Continuum (Original Book Published in 1983).
- Faure, E. (1920, 11). De La Cinêplastique. La Grande Revue(11), s. 57-72.
- Faure, É. (2006). Sinema Sanatı. (M. Gönen, Çev.) İstanbul: Es.
- Frampton, D. (2013). Filmozofi - Sinemayı Yepyeni Bir Tarzda Anlamak İçin Manifesto. (C. Soydemir, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Gönen, M. (2006). Elie Faure - Sinema Sanatı. (M. Gönen, Çev.) İstanbul: Es.
- Gönen, M. (2008). Paradoksal Sanat Sinema. İstanbul: Versus.
- Joffe, R. (1992). City of Joy [Sinema Filmi].
- Kubrick, S. (1971). A Clockwork Orange [Sinema Filmi].
- Livingston, P. (2006). Theses on Cinema as Philosophy. The Journal of Aesthetics and Art Criticism, 64(1), 11-18.
- Livingston, P. (2008). Recent Work on Cinema as Philosophy. Philosophy Compass, 3, 1-12.
- Malle, L. (Yöneten). (1992). Damage [Sinema Filmi].
- McClelland, T. (2011). The Philosophy of Film and Film as Philosophy. Cinema: Journal of Philosophy and the Moving Image 2, 11-35.
- Mulhall, S. (2002). On Film. London: Routhledge.
- Mulhall, S. (2007). Film as Philosophy: The Very Idea. Proceedings of the Aristotelian Society, 107, 279-294.
- Öztürk, S. (2016). Sinefilozofi: Kurosawa’nın Düşler’inde Sinefilozofik Bir Yolculuk. Ankara: Heretik.
- Öztürk, S. (2018). Sinema Felsefesine Giriş, Film-Yapımı Felsefe. Ankara: Ütopya.
- Rodowick, D. N. (2007). An Elegy for Theory. The MIT Press, 122, 91-109.
- Rubin, H. A. (2012). Disconnect [Sinema Filmi].
- Smuts, A. (2009). Film as Philosophy: In Defense of a Bold Thesis. The Journal of Aesthetics and Art Criticism, 67(4), 409-420.
- Sözen, M. (2015). Anlatımsal Bir Öğe Olarak Sinemada Müzik Kullanımı Yapılanmalar, İşlevler, Analizler. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(18), 34-65.
- Stam, R. (2014). Sinema Teorisine Giriş. (S. Salman, & Ç. Asatekin, Çev.) İstanbul: Ayrıntı.
- Ünlü, O. (2017). Aşkın Gören Gözlere İhtiyacı Yok [Sinema Filmi].
- Verhoeven, P. (1992). Basic Instinct [Sinema Filmi].
- Wachowski, L., & Wachowski, L. (1999). The Matrix [Sinema Filmi].
- Wartenberg, T. E. (2006). Beyond Mere Illustration: How Films Can Be Philosophy. The Journal Aesthetic and Art Criticism, 64(1), 19-32.
Approche Cinéplastique du film « Aşkın gören gözlere ihtiyacı yok » dans le Contexte de la Philosophie cinéma d’Élie Faure
Öz
Cette étude est focalisée principalement sur la relation entre le cinéma et la philosophie. A partir de ce focus, une analyse a été menée sur des images cinématiques du film réalisé par Onur Ünlü, “Aşkın Gören Gözlere İhtiyacı Yok”, dans le cadre du concept de cinéplastique d’Elie Faure. Afin de montrer le contexte d’analyse philosophique de film, il a été insisté sur les origines de la philosophie du cinéma, les diverses approches envers cela et les discussions menées sur le sujet. Sous un regard cinéplastique, il a été observé que certains des blocs de mouvement-temps dans le film sont transformés en images fixes avec la technique de ralenti, que de ce fait le temps s’étire et s’allonge, et que cette derniere éloigne le film, qui invite le spectateur à une participation reflexive, d’une narration organique. Outre les images fixes, l’utilisation du gros plan et la préférence inhabituelle de la lumière apparaissent comme d’autres éléments cinéplastique du film. En conséquence, il est possible de prétendre que, par ces utilisations cinéplastiques préférées, le film lui-même se rapproche de la compétence de philosopher.
Anahtar Kelimeler
Cinéma cinéma et philosophie Elie Faure cinéplastique "Aşkın Gören Gözlere İhtiyacı Yok"
Kaynakça
- Arnheim, R. (1957). Film as Art. California: University of California Press Berkeley and Los Angeles.
- Barnwell, J. (2011). Film Yapımının Temelleri. (G. Altıntaş, Çev.) İstanbul: Literatür.
- Bergman, I. (1957). The Seventh Seal [Sinema Filmi].
- Botz-Bornstein, T. (2013). Philosophy of Film: Continental Perspectives. Aralık 5, 2020 tarihinde https://iep.utm.edu/filmcont/#SH2a adresinden alındı.
- Bullot, E. (2012). Thoughts on Photogénie Plastique. S. Keller, & J. N. Paul (Dü) içinde, Jean Epstein: Critical Essays and New Translations. Amsterdam: Amsterdam University Press.
- Cavell, S. (1971). The World Viewed - Reflections on the Ontology of Film. Cambridge: Harvard University.
- Cavell, S. (1999). An Interview with Stanley Cavell. Harvard Journal of Philosophy, 7(25).
- Cemalcılar, A. (1993). Filmde Müziğin İşlevi ve Kullanımı. Kurgu - Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli İleitşim Dergisi(12), 73-79.
- Chaplin, C. (1936). Modern Times [Sinema Filmi].
- Colman, F. (2009). Film, Theory and Philosophy. Durham: Acumen Press.
- Cox, D., & Levine, M. (2018). Filmle Düşünmek - Felsefe Yapmak ve Film İzlemek. (O. Orhangazi, Çev.) Ankara: Ütopya.
- Deleuze, G. (2003). İki Konferans. (U. Baker, Çev.) İstanbul: Norgunk.
- Deleuze, G. (2004). Cinema 1: The Movement-Image. (H. Tomlinson, & R. Galeta, Çev.) London: Continuum (Original Book Published in 1985).
- Deleuze, G. (2009a). İki Delilik Rejimi: Metinler ve Söyleşiler 1975 - 1995. (M. E. Keskin, Çev.) İstanbul: Bağlam.
- Deleuze, G. (2009b). Cinema 2: The Time-Image. (H. Tomlinson, & R. Galeta, Çev.) London: Continuum (Original Book Published in 1983).
- Faure, E. (1920, 11). De La Cinêplastique. La Grande Revue(11), s. 57-72.
- Faure, É. (2006). Sinema Sanatı. (M. Gönen, Çev.) İstanbul: Es.
- Frampton, D. (2013). Filmozofi - Sinemayı Yepyeni Bir Tarzda Anlamak İçin Manifesto. (C. Soydemir, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Gönen, M. (2006). Elie Faure - Sinema Sanatı. (M. Gönen, Çev.) İstanbul: Es.
- Gönen, M. (2008). Paradoksal Sanat Sinema. İstanbul: Versus.
- Joffe, R. (1992). City of Joy [Sinema Filmi].
- Kubrick, S. (1971). A Clockwork Orange [Sinema Filmi].
- Livingston, P. (2006). Theses on Cinema as Philosophy. The Journal of Aesthetics and Art Criticism, 64(1), 11-18.
- Livingston, P. (2008). Recent Work on Cinema as Philosophy. Philosophy Compass, 3, 1-12.
- Malle, L. (Yöneten). (1992). Damage [Sinema Filmi].
- McClelland, T. (2011). The Philosophy of Film and Film as Philosophy. Cinema: Journal of Philosophy and the Moving Image 2, 11-35.
- Mulhall, S. (2002). On Film. London: Routhledge.
- Mulhall, S. (2007). Film as Philosophy: The Very Idea. Proceedings of the Aristotelian Society, 107, 279-294.
- Öztürk, S. (2016). Sinefilozofi: Kurosawa’nın Düşler’inde Sinefilozofik Bir Yolculuk. Ankara: Heretik.
- Öztürk, S. (2018). Sinema Felsefesine Giriş, Film-Yapımı Felsefe. Ankara: Ütopya.
- Rodowick, D. N. (2007). An Elegy for Theory. The MIT Press, 122, 91-109.
- Rubin, H. A. (2012). Disconnect [Sinema Filmi].
- Smuts, A. (2009). Film as Philosophy: In Defense of a Bold Thesis. The Journal of Aesthetics and Art Criticism, 67(4), 409-420.
- Sözen, M. (2015). Anlatımsal Bir Öğe Olarak Sinemada Müzik Kullanımı Yapılanmalar, İşlevler, Analizler. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(18), 34-65.
- Stam, R. (2014). Sinema Teorisine Giriş. (S. Salman, & Ç. Asatekin, Çev.) İstanbul: Ayrıntı.
- Ünlü, O. (2017). Aşkın Gören Gözlere İhtiyacı Yok [Sinema Filmi].
- Verhoeven, P. (1992). Basic Instinct [Sinema Filmi].
- Wachowski, L., & Wachowski, L. (1999). The Matrix [Sinema Filmi].
- Wartenberg, T. E. (2006). Beyond Mere Illustration: How Films Can Be Philosophy. The Journal Aesthetic and Art Criticism, 64(1), 19-32.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2020 |
| Kabul Tarihi | 16 Aralık 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020Sayı: 33 |
- Makale Dosyaları
