Öz
Differences in the interpretation of the concept of “post-truth”, which has recently been included in the Turkish literature, point out direct differences in the concept’s meaning beyond liberal/critical paradigm shifts. As is mainly handled in liberal studies, its use in the sense of “a new level reached by lie production” renders the critical contexts inherent in the concept invisible. This situation creates an understanding that ignores the deep-rooted shock in the concept of “truth” itself and may cause post-truth studies to be confined to the field of “contending with manipulation”. Such an approach may cause the emphasis of Tesich, the creator of the concept, on the social conditions that determine the “consumption process of the lie”, to be ignored. In this study, a theoretical groundwork was investigated by following the conditions for the emergence of the concept of “post-truth” and the social contexts it refers. In this direction, the processes of damage to the concept of “truth” during the Age of Enlightenment, which became evident in the neoliberal period, were traced. When examined on this ground, the concept becomes evident as a symptom of a period when the expectations of the Enlightenment were in vain.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Adorno, T. ve Horkheimer, M. (2010). Aydınlanmanın Diyalektiği. (N. Ülger ve E. Karadoğan, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
- Adorno, T. (2011). Otoritaryen Kişilik Üzerine. (D. Şahiner, Çev.). Ankara: Say Yayınları.
- Aktulum, K. (2008). Parçalılık / Süreksizlik / Kopukluk. Art-e Sanat dergisi, 1(1), 1-14.
- Alpay, Y. (2017). Yalanın Siyaseti. İstanbul: Destek Yayınları.
- Baudrillard, J. (2011). Simülakrlar ve Simülasyon. (O. Adanır, Çev.). Ankara: Doğu-Batı Yayınları.
- Baudrillard, J. (2016). Simgesel Değiş Tokuş ve Ölüm. (O. Adanır, Çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
- Bauman, Z. (1997). Modernite ve Holokaust. (S. Sertabiboğlu, Çev.). İstanbul: Sarmal Yayınları. Bauman, Z. (2000). Siyaset Arayışı. (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları. Castells, M. (2016). İletişim Gücü. ( E. Kılıç, Çev.). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları. Cerrahoğlu, N. (19 Kasım 2016). ‘Gerçek ertesi’ Trump dünyası. Cumhuriyet. Erişim 11 Şubat 2020, https://www.cumhuriyet.com.tr/yazarlar/nilgun-cerrahoglu/gercek-ertesi-trump-dunyasi-632769
- Cevizci, A. (1999). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Say Yayınları.
- Clero, J. (2011). Lacan Sözlüğü. (Ö. Soysal, Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
- Colleoni E, Rozza, A ve Arvidsson A. (2014). Echo chamber or public sphere? Predicting political orientation and measuring political homophily in Twitter using big data. Journal of Communication, 64, 317–332.
- DeStefano, F., ve Thompson, W. (2004). MMR vaccine and autism: An update of the scientific evidence. Expert Review of Vaccines, 3, 19–22.
- Godlee, F., Smith, J. ve Marcovitch, H. (2011). Wakefield’s article linking MMR vaccine and autism was fraudulent: Clear evidence of falsification of data should now close the door on this damagin gvaccine scare. BMJ: British Medical Journal, 342, 64–66.
- Güney, M. (2007). 'Sinik aklın eleştirisi'nden 'siborg manifestosu'na: 21. yüzyıl için siyaset arayışları. Davetsiz Misafir. Şubat 2007. Erişim 9 Aralık 2019, https://davetsizmisafir.org/ Freud, S. (1998). Rüyaların Yorumu-I. (S. Budak, Çev.). Ankara: Öteki Yayınevi.
- Harsin, J. (2018). Post-truth and critical communication. Cloud, D. (Ed.), Oxford Research Encyclopedia of Communication içinde (1-36). London: Oxford University Press.
- Horkheimer, M. (1998). Akıl Tutulması. ( O. Koçak, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
- Kahan, D., Peters, E., Wittlin, M., Slovic, P., Ouellette, L., Braman, D ve Mandel, G. (2012). The polarizing impact of science literacy and numeracy on perceived climate change risks. Nature Climate Change 2, 732–735.
- Kızılçelik, S. (1994). Postmodernizm: Modernlik projesine bir başkaldırı. Türkiye Günlüğü, 30, 86-89.
- Lacan, J. (1997). Écrits, a Selection. London: Routledge.
- Lacan, J. (2013). Psikanalizin Dört Temel Öğesi. (N. Erdem, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
- Lewandowsky, S., Ecker, U. ve Cook, J. (2017). Beyond misinformation:Understanding and coping with the “post-truth” era. Journal of Applied Research in Memory and Cognition, 6, 353-369.
- Lyotard, J. F. (1997). Postmodern Durum. (A. Çiğdem, Çev.). Ankara: Vadi Yayınları.
- Marx, K. (2015). Kapital. (M. Selik, Çev.). Ankara: Yordam Yayınevi. McCright, A., Charters, M., Dentzman, K. ve Dietz, T. (2016). Examining the effectiveness of climate change frames in the face of climate change denial counter-frame. Topics in Cognitive Science, 8, 76–97.
- McRaney, D. (10 Haziran 2011). The backfire effect. Youarenotsosmart. Erişim 20 Aralık 2020, https://youarenotsosmart.com/2011/06/10/the-backfire-effect/
- Nyhan, B. ve Reifler, J. (2010). When corrections fail: The persistence of political misperceptions. Political Behavior, 32 (2), 303-330.
- Oxford Languages, (2016). Word of the Year. Erişim 15 Mayıs 2019, https://languages.oup.com/word-of-the-year/2016/
- Poland, G. A., ve Spier, R. (2010). Fear, misinformation, and innumerates: How the Wakefield paper, the press, and advocacy groups damaged the public health. Vaccine, 28, 2361–2362.
- Silverman, C. (16 Kasım 2016). This Analysis Shows How Viral Fake Election News Stories Outperformed Real News On Facebook. Buzzfeednews. Erişim 20 Mayıs 2020, https://www.buzzfeednews.com/
- Sloterdijk, P. (2001). Critique of Cynical Reason. Minnesota: University of Minnesota Press.
- Tesich, S. (2021). Yalanlar rejimi. Cogito, 104: 23-28.
- Žižek, S. (2005). Yamuk Bakmak. (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
- Žižek, S. (2011). İdeolojinin Yüce Nesnesi. (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
Öz
Türkçe literatüre görece yeni girmiş olan “post-truth” kavramının yorumlanış biçimindeki farklılıklar, liberal/eleştirel paradigma farklılaşmalarını işaret etmenin ötesinde, kavramın anlamı üzerinde doğrudan bir yaklaşım farklılığını göstermektedir. Çoğunlukla liberal çalışmalarda ele alındığı biçimiyle, “yalan üretiminin ulaştığı yeni bir seviye” anlamında kullanılması, kavramın özünde barındırdığı eleştirel bağlamları görünmez kılmaktadır. Bu durum, “hakikat” kavramının kendisinde gerçekleşen köklü sarsıntıyı görmezden gelen bir anlayış oluşturmakta ve post-truth çalışmalarının “manipülasyonla mücadele” alanına sıkıştırılmasına neden olabilmektedir. Böyle bir yaklaşımsa, kavramın yaratıcısı Tesich’in, “yalanın tüketim sürecini” belirleyen toplumsal koşullara yaptığı vurgunun göz ardı edilmesine neden olabilmektedir. Bu çalışmada “post-truth” kavramının ortaya çıkış koşulları ve işaret ettiği sosyal bağlamları takip edilerek kuramsal bir zemin araştırılmıştır. Bu doğrultuda, “hakikat” kavramının Aydınlanma Çağı boyunca uğradığı ve neoliberal dönemde belirginleşmiş olan hasar görme süreçleri izlenmiştir. Bu zeminde incelendiğinde kavram, Aydınlanma beklentilerinin boşa çıktığı bir dönemin semptomu olarak belirginleşmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Adorno, T. ve Horkheimer, M. (2010). Aydınlanmanın Diyalektiği. (N. Ülger ve E. Karadoğan, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
- Adorno, T. (2011). Otoritaryen Kişilik Üzerine. (D. Şahiner, Çev.). Ankara: Say Yayınları.
- Aktulum, K. (2008). Parçalılık / Süreksizlik / Kopukluk. Art-e Sanat dergisi, 1(1), 1-14.
- Alpay, Y. (2017). Yalanın Siyaseti. İstanbul: Destek Yayınları.
- Baudrillard, J. (2011). Simülakrlar ve Simülasyon. (O. Adanır, Çev.). Ankara: Doğu-Batı Yayınları.
- Baudrillard, J. (2016). Simgesel Değiş Tokuş ve Ölüm. (O. Adanır, Çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
- Bauman, Z. (1997). Modernite ve Holokaust. (S. Sertabiboğlu, Çev.). İstanbul: Sarmal Yayınları. Bauman, Z. (2000). Siyaset Arayışı. (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları. Castells, M. (2016). İletişim Gücü. ( E. Kılıç, Çev.). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları. Cerrahoğlu, N. (19 Kasım 2016). ‘Gerçek ertesi’ Trump dünyası. Cumhuriyet. Erişim 11 Şubat 2020, https://www.cumhuriyet.com.tr/yazarlar/nilgun-cerrahoglu/gercek-ertesi-trump-dunyasi-632769
- Cevizci, A. (1999). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Say Yayınları.
- Clero, J. (2011). Lacan Sözlüğü. (Ö. Soysal, Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
- Colleoni E, Rozza, A ve Arvidsson A. (2014). Echo chamber or public sphere? Predicting political orientation and measuring political homophily in Twitter using big data. Journal of Communication, 64, 317–332.
- DeStefano, F., ve Thompson, W. (2004). MMR vaccine and autism: An update of the scientific evidence. Expert Review of Vaccines, 3, 19–22.
- Godlee, F., Smith, J. ve Marcovitch, H. (2011). Wakefield’s article linking MMR vaccine and autism was fraudulent: Clear evidence of falsification of data should now close the door on this damagin gvaccine scare. BMJ: British Medical Journal, 342, 64–66.
- Güney, M. (2007). 'Sinik aklın eleştirisi'nden 'siborg manifestosu'na: 21. yüzyıl için siyaset arayışları. Davetsiz Misafir. Şubat 2007. Erişim 9 Aralık 2019, https://davetsizmisafir.org/ Freud, S. (1998). Rüyaların Yorumu-I. (S. Budak, Çev.). Ankara: Öteki Yayınevi.
- Harsin, J. (2018). Post-truth and critical communication. Cloud, D. (Ed.), Oxford Research Encyclopedia of Communication içinde (1-36). London: Oxford University Press.
- Horkheimer, M. (1998). Akıl Tutulması. ( O. Koçak, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
- Kahan, D., Peters, E., Wittlin, M., Slovic, P., Ouellette, L., Braman, D ve Mandel, G. (2012). The polarizing impact of science literacy and numeracy on perceived climate change risks. Nature Climate Change 2, 732–735.
- Kızılçelik, S. (1994). Postmodernizm: Modernlik projesine bir başkaldırı. Türkiye Günlüğü, 30, 86-89.
- Lacan, J. (1997). Écrits, a Selection. London: Routledge.
- Lacan, J. (2013). Psikanalizin Dört Temel Öğesi. (N. Erdem, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
- Lewandowsky, S., Ecker, U. ve Cook, J. (2017). Beyond misinformation:Understanding and coping with the “post-truth” era. Journal of Applied Research in Memory and Cognition, 6, 353-369.
- Lyotard, J. F. (1997). Postmodern Durum. (A. Çiğdem, Çev.). Ankara: Vadi Yayınları.
- Marx, K. (2015). Kapital. (M. Selik, Çev.). Ankara: Yordam Yayınevi. McCright, A., Charters, M., Dentzman, K. ve Dietz, T. (2016). Examining the effectiveness of climate change frames in the face of climate change denial counter-frame. Topics in Cognitive Science, 8, 76–97.
- McRaney, D. (10 Haziran 2011). The backfire effect. Youarenotsosmart. Erişim 20 Aralık 2020, https://youarenotsosmart.com/2011/06/10/the-backfire-effect/
- Nyhan, B. ve Reifler, J. (2010). When corrections fail: The persistence of political misperceptions. Political Behavior, 32 (2), 303-330.
- Oxford Languages, (2016). Word of the Year. Erişim 15 Mayıs 2019, https://languages.oup.com/word-of-the-year/2016/
- Poland, G. A., ve Spier, R. (2010). Fear, misinformation, and innumerates: How the Wakefield paper, the press, and advocacy groups damaged the public health. Vaccine, 28, 2361–2362.
- Silverman, C. (16 Kasım 2016). This Analysis Shows How Viral Fake Election News Stories Outperformed Real News On Facebook. Buzzfeednews. Erişim 20 Mayıs 2020, https://www.buzzfeednews.com/
- Sloterdijk, P. (2001). Critique of Cynical Reason. Minnesota: University of Minnesota Press.
- Tesich, S. (2021). Yalanlar rejimi. Cogito, 104: 23-28.
- Žižek, S. (2005). Yamuk Bakmak. (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
- Žižek, S. (2011). İdeolojinin Yüce Nesnesi. (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
Öz
Les études sur le terme de « post-vérité », qui est relativement nouveau dans la littérature turque, montrent une diversité qui pointe non seulement vers des différenciations de paradigme libéral/critique, mais aussi des différenciations sémantiques. L’utilisation du terme dans le sens de « multiplication des mensonges » peut provoquer presque le sens inverse. Cette situation crée une compréhension qui ignore le choc profond dans le terme de “vérité” lui-même, et voire coincerait les études de « post-vérité » dans le terrain de « lutte contre la manipulation ». Une telle approche pourrait entraîner la négligence de l’accentuation que Teisch, le créateur du concept, a faite sur les conditions sociales déterminant « le processus de consommation du mensonge ». Dans cette étude, un terrain théorique a été investigué en suivant les conditions d'émergence du terme de « post-vérité » et les contextes sociaux auxquels il se réfère. De cette manière, l’affaiblissement qu’ont subi les termes d’« information » et de « vérité » au siècle des Lumières, qui est devenu évident à l'époque néolibérale, a été analysé. Lorsqu'il est examiné sur cette base, le concept devient évident en tant que symptôme d'une période où les attentes des Lumières étaient vaines.
Anahtar Kelimeler
post-vérité vérité information siècle des Lumières néolibéralisme
Kaynakça
- Adorno, T. ve Horkheimer, M. (2010). Aydınlanmanın Diyalektiği. (N. Ülger ve E. Karadoğan, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
- Adorno, T. (2011). Otoritaryen Kişilik Üzerine. (D. Şahiner, Çev.). Ankara: Say Yayınları.
- Aktulum, K. (2008). Parçalılık / Süreksizlik / Kopukluk. Art-e Sanat dergisi, 1(1), 1-14.
- Alpay, Y. (2017). Yalanın Siyaseti. İstanbul: Destek Yayınları.
- Baudrillard, J. (2011). Simülakrlar ve Simülasyon. (O. Adanır, Çev.). Ankara: Doğu-Batı Yayınları.
- Baudrillard, J. (2016). Simgesel Değiş Tokuş ve Ölüm. (O. Adanır, Çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
- Bauman, Z. (1997). Modernite ve Holokaust. (S. Sertabiboğlu, Çev.). İstanbul: Sarmal Yayınları. Bauman, Z. (2000). Siyaset Arayışı. (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları. Castells, M. (2016). İletişim Gücü. ( E. Kılıç, Çev.). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları. Cerrahoğlu, N. (19 Kasım 2016). ‘Gerçek ertesi’ Trump dünyası. Cumhuriyet. Erişim 11 Şubat 2020, https://www.cumhuriyet.com.tr/yazarlar/nilgun-cerrahoglu/gercek-ertesi-trump-dunyasi-632769
- Cevizci, A. (1999). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Say Yayınları.
- Clero, J. (2011). Lacan Sözlüğü. (Ö. Soysal, Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
- Colleoni E, Rozza, A ve Arvidsson A. (2014). Echo chamber or public sphere? Predicting political orientation and measuring political homophily in Twitter using big data. Journal of Communication, 64, 317–332.
- DeStefano, F., ve Thompson, W. (2004). MMR vaccine and autism: An update of the scientific evidence. Expert Review of Vaccines, 3, 19–22.
- Godlee, F., Smith, J. ve Marcovitch, H. (2011). Wakefield’s article linking MMR vaccine and autism was fraudulent: Clear evidence of falsification of data should now close the door on this damagin gvaccine scare. BMJ: British Medical Journal, 342, 64–66.
- Güney, M. (2007). 'Sinik aklın eleştirisi'nden 'siborg manifestosu'na: 21. yüzyıl için siyaset arayışları. Davetsiz Misafir. Şubat 2007. Erişim 9 Aralık 2019, https://davetsizmisafir.org/ Freud, S. (1998). Rüyaların Yorumu-I. (S. Budak, Çev.). Ankara: Öteki Yayınevi.
- Harsin, J. (2018). Post-truth and critical communication. Cloud, D. (Ed.), Oxford Research Encyclopedia of Communication içinde (1-36). London: Oxford University Press.
- Horkheimer, M. (1998). Akıl Tutulması. ( O. Koçak, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
- Kahan, D., Peters, E., Wittlin, M., Slovic, P., Ouellette, L., Braman, D ve Mandel, G. (2012). The polarizing impact of science literacy and numeracy on perceived climate change risks. Nature Climate Change 2, 732–735.
- Kızılçelik, S. (1994). Postmodernizm: Modernlik projesine bir başkaldırı. Türkiye Günlüğü, 30, 86-89.
- Lacan, J. (1997). Écrits, a Selection. London: Routledge.
- Lacan, J. (2013). Psikanalizin Dört Temel Öğesi. (N. Erdem, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
- Lewandowsky, S., Ecker, U. ve Cook, J. (2017). Beyond misinformation:Understanding and coping with the “post-truth” era. Journal of Applied Research in Memory and Cognition, 6, 353-369.
- Lyotard, J. F. (1997). Postmodern Durum. (A. Çiğdem, Çev.). Ankara: Vadi Yayınları.
- Marx, K. (2015). Kapital. (M. Selik, Çev.). Ankara: Yordam Yayınevi. McCright, A., Charters, M., Dentzman, K. ve Dietz, T. (2016). Examining the effectiveness of climate change frames in the face of climate change denial counter-frame. Topics in Cognitive Science, 8, 76–97.
- McRaney, D. (10 Haziran 2011). The backfire effect. Youarenotsosmart. Erişim 20 Aralık 2020, https://youarenotsosmart.com/2011/06/10/the-backfire-effect/
- Nyhan, B. ve Reifler, J. (2010). When corrections fail: The persistence of political misperceptions. Political Behavior, 32 (2), 303-330.
- Oxford Languages, (2016). Word of the Year. Erişim 15 Mayıs 2019, https://languages.oup.com/word-of-the-year/2016/
- Poland, G. A., ve Spier, R. (2010). Fear, misinformation, and innumerates: How the Wakefield paper, the press, and advocacy groups damaged the public health. Vaccine, 28, 2361–2362.
- Silverman, C. (16 Kasım 2016). This Analysis Shows How Viral Fake Election News Stories Outperformed Real News On Facebook. Buzzfeednews. Erişim 20 Mayıs 2020, https://www.buzzfeednews.com/
- Sloterdijk, P. (2001). Critique of Cynical Reason. Minnesota: University of Minnesota Press.
- Tesich, S. (2021). Yalanlar rejimi. Cogito, 104: 23-28.
- Žižek, S. (2005). Yamuk Bakmak. (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
- Žižek, S. (2011). İdeolojinin Yüce Nesnesi. (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 27 Haziran 2022 |
| Kabul Tarihi | 16 Haziran 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022Sayı: 36 |
Cited By
İnternet Kullanıcısının Post Truth Çağdaki Rolü
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
https://doi.org/10.52642/susbed.1405957
- Makale Dosyaları
