BibTex RIS Kaynak Göster

Zorlu Bir Tanımlama Çabası: Kamusal Alan ve Anayasa Mahkemesi Kararları

Yıl 2006, Sayı: 5, 183 - 203, 01.04.2006

Yrd. Doç. Dr. Tuğba Asrak Hasdemir

Öz

Different usage of the concept of public sphere and of the related terms is analyzed in the context of the decisions of Turkish Constitutional Court in the article. We deal with the position of the concept of public sphere and related terms in historical development process of the modern state in order to have a general framework for the issue. At this sequence,the main point of departure is Habermas' theoretical framework by which he analyzes "public sphere" as a category of capitalist society, and describes it as a level between state and society. Habermas, who considers the relation of society with state, becomes main point of reference to analyze the development of public sphere in Turkey as well as in the related decisions of Turkish Constitutional Court. Although the issues of the decisions are varied from each other it could be concluded that "being public" is not only described in relation to the state as a public authority, but also identified with the state, rather than being a quality of autonomous public sphere in these decisions.

Anahtar Kelimeler

being public public sphere communication between state and citizens Turkish Constitutional Court

Kaynakça

  • ALTHUSSER Louis (1987), Politika ve Tarih, Çev. Alaeddin fienel ve Ömür Sezgin, ‹stanbul, ‹letiflim Yay›nlar›.
  • ALTHUSSER Louis (1994), ‹deoloji ve Devletin ‹deolojik Ayg›tlar›, Çev. Yusuf Alp ve Metin Öz›fl›k, 4. bas., ‹stanbul, ‹letiflim Yay›nlar›.
  • Anayasa Mahkemesi (1989), Esas Say›s›:1988/34, Karar Say›s›:1989/26, Karar Günü:21.6.1989, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.
  • Anayasa Mahkemesi (1998), Esas Say›s›:1997/1, Karar Say›s›:1998/1, Karar Günü:16.1.1998, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.
  • Anayasa Mahkemesi (2001), Esas Say›s›:1999/2, Karar Say›s›:2001/2, Karar Günü:22.6.2001, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.
  • Anayasa Mahkemesi (2002a), Esas Say›s›:2001/8, Karar Say›s›:2002/9, Karar Günü:9.1.2002, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.
  • Anayasa Mahkemesi (2002b), Esas Say›s›:2002/31, Karar Say›s›:2002/58, Karar Günü:25.6.2002, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.
  • ANDERSON Perry (1988), Gramsci, Hegemonya, Do¤u/Bat› Sorunu ve Strateji, Çev. Tar›k Günersel (çev.), ‹stanbul, Alan Yay›nc›l›k.
  • ASRAK HASDEM‹R Tu¤ba (1992), “1980 sonras› Türkiye’de Seçim Sistemi-Kimi Saptamalar”, Prof. Dr. Gündüz Ökçün’e Arma¤an, SBF Dergisi, 47:253-276.
  • GRAMSCI Antoni (1986), Hapishane Defterleri, Çev. Kenan Somer, ‹stanbul, Onur Yay›nlar›.
  • GÖNÜL Mustafa (1989), “Karfl› Oy”, Esas Say›s›:1988/34, Karar Say›s›:1989/26, Karar Günü:21.6.1989, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.
  • HABERMAS Jürgen (1997a), Kamusall›¤›n Yap›sal Dönüflümü, Çev. Tan›l Bora ve Mithat Sancar, ‹stanbul, ‹letiflim Yay›nlar›.
  • HABERMAS Jürgen (1997b), “1990 Bask›s›na Önsöz”, Kamusall›¤›n Yap›sal Dönüflümü, Çev. Tan›l Bora ve Mithat Sancar, ‹stanbul, ‹letiflim Yay›nlar›.
  • HABERMAS Jürgen (2004), “Kamusal Alan”, Çev. Meral Özbek, Kamusal Alan, Der. Meral Özbek, ‹stanbul, Hil Yay›nlar›.
  • HANSEN Miriam (2004), “Yirmi Y›l›n Ard›ndan Negt ve Kluge’nin Kamusal Alan ve Tecrübesi: De¤iflen Kar›fl›mlar ve Genifllemifl Alanlar”, Çev. Meral Özbek, Kamusal Alan, Der. Meral Özbek, ‹stanbul, Hil Yay›nlar›.
  • MARX Karl ve ENGELS Friedrich (1976), Alman ‹deolojisi, Çev. Sevim Belli, Ankara. Sol Yay›nlar›.
  • ÖZBEK Meral (2004), “Girifl: Kamusal Alan›n S›n›rlar›”, Kamusal Alan, Der. Meral Özbek, ‹stanbul, Hil Yay›nlar›.
  • ÖZDEN Yekta Güngör (1989), “Karfl› Oy”, Esas Say›s›:1988/34, Karar Say›s›:1989/26, Karar Günü:21.6.1989, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.
  • PARLA Taha (1991), Türkiye’de Anayasalar, ‹stanbul, ‹letiflim Yay›nlar›.
  • PIECZKA M. (2002), “Kamuoyu ve Halkla ‹liflkiler”, Çev. S. Y›ld›r›m Becerikli, Halkla ‹liflkilerde Elefltirel Yaklafl›mlar, Çev. J. LEtang ve M. Pieczka, G. Ifl›k vd., Ankara, Vadi Yay›nlar›.
  • POGGI Gianfranco (1991), Ça¤dafl Devletin Geliflimi, Çev. fiule Kut ve Binnaz Toprak, ‹stanbul, Hürriyet Vakf› Yay›nlar›.
  • ROSE Reardon (1983), “Elections and Electoral Systems: Choices and Alternatives”, Der. V. Bogdanor ve D. Butler, Democracy and Elections, Electoral Systems and their Political Consequences, Cambridge, Cambridge University Press.
  • ROUSSEAU Jean-Jacques (1990), Toplum Sözleflmesi, Çev. Vedat Günyol, ‹stanbul, Adam Yay›nlar›.
  • SAH‹N Kemal (2006), “Kamu’nun Devletlefltirilmesi”, Radikal, 16.7.2006. fiAH‹N Mustafa (1989), “Karfl› Oy”, Esas Say›s›:1988/34, Karar Say›s›:1989/26, Karar Günü:21.6.1989, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.
  • TANÖR Bülent (1986), ‹ki Anayasa 1961-1982, ‹stanbul, Beta Bas›m Yay›m Da¤›t›m A.fi.
  • TÜNAY Muharrem (1993), “The Turkish New Right’s Attempt at Hegemony”, Der. Atilla Eralp ve Birol Yeflilada, The Political and Socioeconomic Transformation of Turkey, Westport, Praeger Publishers
  • Türk Dil Kurumu (1988) Türkçe Sözlük, Cilt:2, Ankara, Türk Tarih Kurumu Bas›mevi.
  • TÜZÜN Servet ve CANSEL Erol (1989), “Karfl› Oy”, Esas Say›s›:1988/34, Karar Say›s›:1989/26, Karar Günü:21.6.1989, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.

Zorlu Bir Tanımlama Çabası: Kamusal Alan ve Anayasa Mahkemesi Kararları

Yıl 2006, Sayı: 5, 183 - 203, 01.04.2006

Yrd. Doç. Dr. Tuğba Asrak Hasdemir

Öz

Dans le présent article, de divers usages que l'on se fait du concept d'espace public et des termes relatifs sont analysés eu égard au contexte des décisions prises par la Cour Constitutionnelle de la Turquie. La fonction que remplissent le concept d'espace public et des termes relatif à celui-ci dans l'évolution historique de l'Etat moderne est traité en vue de faire reposer notre analyse sur un cadre général. L'analyse en question se donne comme point de départ les travaux théoriques de J. Habermas qui interprète l'espace public comme une catégorie de la société capitaliste et qui le définit comme un niveau entre l'Etat et la société. Habermas qui porte une attention particulière sur la relation de l'Etat constitutionnel avec la société assure ainsi un cadre théorique référentiel très utile non seulement pour expliquer l'aventure de l'espace public en Turquie, mais aussi pour évaluer les décisions prises par la Cour Constitutionnel de la Turquie. Bien que les sujets traités varient d'une décision à l'autre, il est pour autant possible de conclure que, d'une part, la « publicité » y est généralement décrit en référence à l'Etat comme l'autorité publique et que, d'autre part, elle est identifiée avec l'Etat au lieu d'être considérée comme une caractéristique de la sphère publique autonome.

Anahtar Kelimeler

publicité sphère publique communication entre l'Etat et les citoyens Cour Constitutionnelle de la Turquie.

Kaynakça

  • ALTHUSSER Louis (1987), Politika ve Tarih, Çev. Alaeddin fienel ve Ömür Sezgin, ‹stanbul, ‹letiflim Yay›nlar›.
  • ALTHUSSER Louis (1994), ‹deoloji ve Devletin ‹deolojik Ayg›tlar›, Çev. Yusuf Alp ve Metin Öz›fl›k, 4. bas., ‹stanbul, ‹letiflim Yay›nlar›.
  • Anayasa Mahkemesi (1989), Esas Say›s›:1988/34, Karar Say›s›:1989/26, Karar Günü:21.6.1989, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.
  • Anayasa Mahkemesi (1998), Esas Say›s›:1997/1, Karar Say›s›:1998/1, Karar Günü:16.1.1998, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.
  • Anayasa Mahkemesi (2001), Esas Say›s›:1999/2, Karar Say›s›:2001/2, Karar Günü:22.6.2001, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.
  • Anayasa Mahkemesi (2002a), Esas Say›s›:2001/8, Karar Say›s›:2002/9, Karar Günü:9.1.2002, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.
  • Anayasa Mahkemesi (2002b), Esas Say›s›:2002/31, Karar Say›s›:2002/58, Karar Günü:25.6.2002, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.
  • ANDERSON Perry (1988), Gramsci, Hegemonya, Do¤u/Bat› Sorunu ve Strateji, Çev. Tar›k Günersel (çev.), ‹stanbul, Alan Yay›nc›l›k.
  • ASRAK HASDEM‹R Tu¤ba (1992), “1980 sonras› Türkiye’de Seçim Sistemi-Kimi Saptamalar”, Prof. Dr. Gündüz Ökçün’e Arma¤an, SBF Dergisi, 47:253-276.
  • GRAMSCI Antoni (1986), Hapishane Defterleri, Çev. Kenan Somer, ‹stanbul, Onur Yay›nlar›.
  • GÖNÜL Mustafa (1989), “Karfl› Oy”, Esas Say›s›:1988/34, Karar Say›s›:1989/26, Karar Günü:21.6.1989, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.
  • HABERMAS Jürgen (1997a), Kamusall›¤›n Yap›sal Dönüflümü, Çev. Tan›l Bora ve Mithat Sancar, ‹stanbul, ‹letiflim Yay›nlar›.
  • HABERMAS Jürgen (1997b), “1990 Bask›s›na Önsöz”, Kamusall›¤›n Yap›sal Dönüflümü, Çev. Tan›l Bora ve Mithat Sancar, ‹stanbul, ‹letiflim Yay›nlar›.
  • HABERMAS Jürgen (2004), “Kamusal Alan”, Çev. Meral Özbek, Kamusal Alan, Der. Meral Özbek, ‹stanbul, Hil Yay›nlar›.
  • HANSEN Miriam (2004), “Yirmi Y›l›n Ard›ndan Negt ve Kluge’nin Kamusal Alan ve Tecrübesi: De¤iflen Kar›fl›mlar ve Genifllemifl Alanlar”, Çev. Meral Özbek, Kamusal Alan, Der. Meral Özbek, ‹stanbul, Hil Yay›nlar›.
  • MARX Karl ve ENGELS Friedrich (1976), Alman ‹deolojisi, Çev. Sevim Belli, Ankara. Sol Yay›nlar›.
  • ÖZBEK Meral (2004), “Girifl: Kamusal Alan›n S›n›rlar›”, Kamusal Alan, Der. Meral Özbek, ‹stanbul, Hil Yay›nlar›.
  • ÖZDEN Yekta Güngör (1989), “Karfl› Oy”, Esas Say›s›:1988/34, Karar Say›s›:1989/26, Karar Günü:21.6.1989, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.
  • PARLA Taha (1991), Türkiye’de Anayasalar, ‹stanbul, ‹letiflim Yay›nlar›.
  • PIECZKA M. (2002), “Kamuoyu ve Halkla ‹liflkiler”, Çev. S. Y›ld›r›m Becerikli, Halkla ‹liflkilerde Elefltirel Yaklafl›mlar, Çev. J. LEtang ve M. Pieczka, G. Ifl›k vd., Ankara, Vadi Yay›nlar›.
  • POGGI Gianfranco (1991), Ça¤dafl Devletin Geliflimi, Çev. fiule Kut ve Binnaz Toprak, ‹stanbul, Hürriyet Vakf› Yay›nlar›.
  • ROSE Reardon (1983), “Elections and Electoral Systems: Choices and Alternatives”, Der. V. Bogdanor ve D. Butler, Democracy and Elections, Electoral Systems and their Political Consequences, Cambridge, Cambridge University Press.
  • ROUSSEAU Jean-Jacques (1990), Toplum Sözleflmesi, Çev. Vedat Günyol, ‹stanbul, Adam Yay›nlar›.
  • SAH‹N Kemal (2006), “Kamu’nun Devletlefltirilmesi”, Radikal, 16.7.2006. fiAH‹N Mustafa (1989), “Karfl› Oy”, Esas Say›s›:1988/34, Karar Say›s›:1989/26, Karar Günü:21.6.1989, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.
  • TANÖR Bülent (1986), ‹ki Anayasa 1961-1982, ‹stanbul, Beta Bas›m Yay›m Da¤›t›m A.fi.
  • TÜNAY Muharrem (1993), “The Turkish New Right’s Attempt at Hegemony”, Der. Atilla Eralp ve Birol Yeflilada, The Political and Socioeconomic Transformation of Turkey, Westport, Praeger Publishers
  • Türk Dil Kurumu (1988) Türkçe Sözlük, Cilt:2, Ankara, Türk Tarih Kurumu Bas›mevi.
  • TÜZÜN Servet ve CANSEL Erol (1989), “Karfl› Oy”, Esas Say›s›:1988/34, Karar Say›s›:1989/26, Karar Günü:21.6.1989, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.

Zorlu Bir Tanımlama Çabası: Kamusal Alan ve Anayasa Mahkemesi Kararları

Yıl 2006, Sayı: 5, 183 - 203, 01.04.2006

Yrd. Doç. Dr. Tuğba Asrak Hasdemir

Öz

Makalede, Türkiye'de, son dönemlerde sıkça gündeme gelen "kamusal alan" ve ilişkili kavramların farklı kullanım biçimleri, Anayasa Mahkemesi'nin ilgili kararlarından hareketle incelenmektedir. Bir genel çerçeve oluşturması bakımından, kamusal alan ve ilgili terimlerin modern devletin tarihsel gelişim sürecindeki yerine ana çizgileriyle değinilmektedir. Kamusal alanı, devlet ile toplum arasındaki bir düzey olarak tanımlayan ve kapitalist topluma ait bir kategori olarak ele alan J. Habermas'ın değerlendirmeleri de önemli başvuru kaynaklarından biridir. Kamusal alanın anayasal devletle ilişkisine çok önem veren düşünürün sunduğu çerçeve, kamusal alanın Türkiye'deki serüvenini açıklama kapasitesinin yanı sıra, Anayasa Mahkemesi kararlarının değerlendirilmesinde de önemli bir referans noktası olmaktadır. İncelenen kararların konuları farklı olmakla birlikte, ortak bir genel sonuç, resmi söylemi hatırlatır biçimde, kamusallığın, devletten özerk bir alanın özelliği olmak yerine, bir kamu otoritesi olan devlet üzerinden tanımlanması, hatta bazı zamanlarda devletle özdeşleştirilmesidir.

Anahtar Kelimeler

kamusallık kamusal alan devlet — yurttaş arasındaki iletişim Türk Anayasa Mahkemesi

Kaynakça

  • ALTHUSSER Louis (1987), Politika ve Tarih, Çev. Alaeddin fienel ve Ömür Sezgin, ‹stanbul, ‹letiflim Yay›nlar›.
  • ALTHUSSER Louis (1994), ‹deoloji ve Devletin ‹deolojik Ayg›tlar›, Çev. Yusuf Alp ve Metin Öz›fl›k, 4. bas., ‹stanbul, ‹letiflim Yay›nlar›.
  • Anayasa Mahkemesi (1989), Esas Say›s›:1988/34, Karar Say›s›:1989/26, Karar Günü:21.6.1989, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.
  • Anayasa Mahkemesi (1998), Esas Say›s›:1997/1, Karar Say›s›:1998/1, Karar Günü:16.1.1998, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.
  • Anayasa Mahkemesi (2001), Esas Say›s›:1999/2, Karar Say›s›:2001/2, Karar Günü:22.6.2001, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.
  • Anayasa Mahkemesi (2002a), Esas Say›s›:2001/8, Karar Say›s›:2002/9, Karar Günü:9.1.2002, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.
  • Anayasa Mahkemesi (2002b), Esas Say›s›:2002/31, Karar Say›s›:2002/58, Karar Günü:25.6.2002, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.
  • ANDERSON Perry (1988), Gramsci, Hegemonya, Do¤u/Bat› Sorunu ve Strateji, Çev. Tar›k Günersel (çev.), ‹stanbul, Alan Yay›nc›l›k.
  • ASRAK HASDEM‹R Tu¤ba (1992), “1980 sonras› Türkiye’de Seçim Sistemi-Kimi Saptamalar”, Prof. Dr. Gündüz Ökçün’e Arma¤an, SBF Dergisi, 47:253-276.
  • GRAMSCI Antoni (1986), Hapishane Defterleri, Çev. Kenan Somer, ‹stanbul, Onur Yay›nlar›.
  • GÖNÜL Mustafa (1989), “Karfl› Oy”, Esas Say›s›:1988/34, Karar Say›s›:1989/26, Karar Günü:21.6.1989, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.
  • HABERMAS Jürgen (1997a), Kamusall›¤›n Yap›sal Dönüflümü, Çev. Tan›l Bora ve Mithat Sancar, ‹stanbul, ‹letiflim Yay›nlar›.
  • HABERMAS Jürgen (1997b), “1990 Bask›s›na Önsöz”, Kamusall›¤›n Yap›sal Dönüflümü, Çev. Tan›l Bora ve Mithat Sancar, ‹stanbul, ‹letiflim Yay›nlar›.
  • HABERMAS Jürgen (2004), “Kamusal Alan”, Çev. Meral Özbek, Kamusal Alan, Der. Meral Özbek, ‹stanbul, Hil Yay›nlar›.
  • HANSEN Miriam (2004), “Yirmi Y›l›n Ard›ndan Negt ve Kluge’nin Kamusal Alan ve Tecrübesi: De¤iflen Kar›fl›mlar ve Genifllemifl Alanlar”, Çev. Meral Özbek, Kamusal Alan, Der. Meral Özbek, ‹stanbul, Hil Yay›nlar›.
  • MARX Karl ve ENGELS Friedrich (1976), Alman ‹deolojisi, Çev. Sevim Belli, Ankara. Sol Yay›nlar›.
  • ÖZBEK Meral (2004), “Girifl: Kamusal Alan›n S›n›rlar›”, Kamusal Alan, Der. Meral Özbek, ‹stanbul, Hil Yay›nlar›.
  • ÖZDEN Yekta Güngör (1989), “Karfl› Oy”, Esas Say›s›:1988/34, Karar Say›s›:1989/26, Karar Günü:21.6.1989, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.
  • PARLA Taha (1991), Türkiye’de Anayasalar, ‹stanbul, ‹letiflim Yay›nlar›.
  • PIECZKA M. (2002), “Kamuoyu ve Halkla ‹liflkiler”, Çev. S. Y›ld›r›m Becerikli, Halkla ‹liflkilerde Elefltirel Yaklafl›mlar, Çev. J. LEtang ve M. Pieczka, G. Ifl›k vd., Ankara, Vadi Yay›nlar›.
  • POGGI Gianfranco (1991), Ça¤dafl Devletin Geliflimi, Çev. fiule Kut ve Binnaz Toprak, ‹stanbul, Hürriyet Vakf› Yay›nlar›.
  • ROSE Reardon (1983), “Elections and Electoral Systems: Choices and Alternatives”, Der. V. Bogdanor ve D. Butler, Democracy and Elections, Electoral Systems and their Political Consequences, Cambridge, Cambridge University Press.
  • ROUSSEAU Jean-Jacques (1990), Toplum Sözleflmesi, Çev. Vedat Günyol, ‹stanbul, Adam Yay›nlar›.
  • SAH‹N Kemal (2006), “Kamu’nun Devletlefltirilmesi”, Radikal, 16.7.2006. fiAH‹N Mustafa (1989), “Karfl› Oy”, Esas Say›s›:1988/34, Karar Say›s›:1989/26, Karar Günü:21.6.1989, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.
  • TANÖR Bülent (1986), ‹ki Anayasa 1961-1982, ‹stanbul, Beta Bas›m Yay›m Da¤›t›m A.fi.
  • TÜNAY Muharrem (1993), “The Turkish New Right’s Attempt at Hegemony”, Der. Atilla Eralp ve Birol Yeflilada, The Political and Socioeconomic Transformation of Turkey, Westport, Praeger Publishers
  • Türk Dil Kurumu (1988) Türkçe Sözlük, Cilt:2, Ankara, Türk Tarih Kurumu Bas›mevi.
  • TÜZÜN Servet ve CANSEL Erol (1989), “Karfl› Oy”, Esas Say›s›:1988/34, Karar Say›s›:1989/26, Karar Günü:21.6.1989, http://www.anayasa.gov.tr, 10.08.2006.
Toplam 28 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Yrd. Doç. Dr. Tuğba Asrak Hasdemir

Yayımlanma Tarihi 1 Nisan 2006
Yayımlandığı Sayı Yıl 2006Sayı: 5

Kaynak Göster

APA Hasdemir, Y. D. D. T. A. (2006). Zorlu Bir Tanımlama Çabası: Kamusal Alan ve Anayasa Mahkemesi Kararları. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi(5), 183-203.
 Kapak Resmi İndir

Creative Commons Lisansı