Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi

Öz

Yeni bin yılla birlikte, iletişim teknolojilerinde hızlı gelişim, bilişim toplumuna geçiş sürecini hayatımızın önemli bir parçası haline getirmiştir. Özellikle internet, sürekli gelişen etkileşimli yapısı ve yaygın kullanımıyla, coğrafi olarak birbirinden uzak kullanıcıların birbirleriyle iletişimine olanak tanımış ve alternatif bir kültürlerarası iletişim odağı olarak öne çıkmıştır. İnsan ve bilgisayar arasındaki etkileşimi daha etkin ve verimli hale getirme çabası, hedeflenen bu etkin kullanımı tanımlamak üzere "kullanılabilirlik" kavramını da beraberinde getirmiştir. Ortaya konan kullanılabilirlik ilkeleri, temelde ürün işlevselliğinin kullanıcı ihtiyaçlarını ne ölçüde karşıladığını ölçmek üzere geliştirilmiş olup, herhangi bir bağlamsal, toplumsal veya kültürel özellikten bağımsız olarak ele alınmaktadır, fakat özellikle internet siteleri gibi etkileşimli grafik arayüzler, uluslararası kullanıcı kitlelerinin kullanımına açık olduğundan, kültürel bağlamı gözardı eden yıkarıdaki gibi bir yaklaşım, kültürlerarası iletişimi mümkünsüz kılan bir ihmale dönüşebilmektedir. Aksine kullanılabilirlik, toplumsal ve kültürel özelliklere güçlü biçimde bağlıdır, çünkü herhangi bir nesnenin kullanımı, aynı zamanda kültürel deneyimin de bir parçası olan toplumsal bir etkinliktir. Bu bağlamda kullanılabilirlik, kültürel ve toplumsal boyutuyla da değerlendirilmeli ve internet siteleri gibi uluslararası iletişime açık ortamların tasarımında, belli kültürlerarası parametreler özellikle dikkate alınmalıdır. Bu parametreleri saptamak üzere yapılan akademik araştırmalar ve ilgi sektörlerin yürüttüğü profesyonel çalışmalar sonucu her biri temel parametreler içeren belli paradigmalar ortaya atılmıştır. Bu çalışmada amaç, benzer paradigmalarla ortaya konan parametreleri, önerdiğimiz bağlam üzerinden detaylı örneklerle ele almak ve internet siteleri üzerinde kültürlerarası kullanılabilirlik ve iletişime olanak tanıyan arayüzlerin tasarımı doğrultusunda ilkeler saptamaktır.