Redirecting to http://dergipark.org.tr/_fragment?_hash=wB6A3ZNmGd8XBUyYF060zXHJDbvjL6IJkYrjEYnzAl4&_path=id%3D1375058%26_format%3Dhtml%26_locale%3Dtr%26_controller%3DApp%255CController%255CSite%255CArticleController%253A%253AesiArticleStats.
Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

‘Aşıkların Yuvası, Sinemanın Locası’: Sinema Mekânlarının İçsel Ayrımlarından Biri Olarak Locaya ve Locanın İşlevlerine Tarihsel Bir Bakış

Yıl 2023, Sayı: 39, 138 - 166, 30.12.2023

Aydın Çam

https://doi.org/10.16878/gsuilet.1375058

Öz

Bu çalışmayla, sinema ve mekânsallık ilişkisinden hareketle sinema mekânlarının içsel ayrımlarına dair önermeler merkeze alınarak bu mekânsal ayrımlardan ekonomik, kültürel ve toplumsal olarak en belirgini ve en çok tartışılanı, yani loca ve onun tarihsel dönüşümleri araştırılmaktadır. Ulusal sinema tarihimizin ilk yıllarından, locaların Anadolu’daki açık hava sinemalarında kullanılmaya devam ettiği 1980’lerin sonuna kadar olan geniş dönemi kapsayan bu çalışmayı gerçekleştirmek için otobiyografilerden, hatıralardan, edebiyat eserlerinden, mizah dergilerinden, gazete arşivlerinden, filmlerden ve şarkılardan yararlanılmıştır. Bununla beraber İstanbul dışındaki şehirlerin sinemalarından loca manzaraları için Adana’da gerçekleştirilen sözlü tarih çalışmalarından ve diğer Anadolu kentlerinde yapılan araştırmalardan faydalanılmıştır. Çalışmada, tiyatro geleneğinden devralınan mekânlar olarak locaların öncelikle sınıfsal nedenlerle tercih edildiği görülmüştür. Ama localara olan talebin tek nedeni üst sınıfa ve protokole dahil olmayı istemek değildir. Sinema salonları, özellikle de localar bir mekân olarak, içeri giren herkese kaçışçı hazlar vaat eder. Kimi zaman salonların mimarisi, kapalılığı ve film gösterim pratiklerinin dinamikleri, dışarıda yaşanamayan bazı hazların bu mekânlarda yaşanmasına olanak sağlar. Bu durum sadece İstanbul sinemalarına özgü değildir; Anadolu sinemalarında da görülmektedir. Tek perdeli büyük salondan oluşan sinemaların birkaç küçük salona bölünerek komplekslere dönüşmesiyle beraber, paradi, parter veya balkonlar gibi, localar da tarihe karışır. Buna karşın günümüzde küçük salonlarda ikili koltuk ve kanepeler ayrım yaratmaya devam etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sinema ve mekânsallık sinemanın içsel mekânsallığı sinema mekânlarının dönüşümü loca seyir tarihi

Kaynakça

  • Acır, S. (30 Mayıs 2019). Kişisel Görüşme.
  • Akbulut, H. (2014). Sinemaya Gitmek ve Seyir: Bir Sözlü Tarih Çalışması. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırma Dergisi (EJOIR), 2(2), 1-16.
  • Akbulut, H., vd. (2018). Kültürel ve Toplumsal Bir Pratik Olarak Sinemaya Gitmek: Türkiye’de Seyirci Deneyimleri Üzerine Bir Sözlü Tarih Çalışması (115K269). TÜBİTAK.
  • Akçura, G. (22 Ekim 2023). Kişisel Görüşme.
  • Akser, M. (2014). Towards a New Historiography of Turkish Cinema. M. Akser ve D. Bayrakdar (Ed.), New Cinema, New Media: Reinventing Turkish Cinema içinde (48-66). Cambridge Scholars Publishing.
  • Aktunç, H. (1989). Bir Yer Göstericinin Hayatı. AFA.
  • Allen, R. C. (2006). The Place of Space in Film Historiography. Tijdschrift voor Mediageschiedenis, 9(2), 15-27.
  • Allen, R. C. (2011). Reimagining the History of the Experience of Cinema in a Post-Movie-Going Age. Media International Australia, 139(1), 80-87.
  • Alus, S. M. (1995). İstanbul Kazan Ben Kepçe. İletişim Yayınları.
  • Atılgan, Y. (2012). Aylak Adam (27. Baskı). Yapı Kredi Yayınları.
  • Aurouet, C. (2007). Jacques Prévert, portrait d’une vie. Ramsay.
  • Aydın, H. (2008). Sinemanın Taşrada Gelişim Süresi: Konya’da İlk Sinemalar ve Gösterilen Filmler (1910-1950). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 61-74.
  • Barthes, R. (2013). Sinemadan Çıkarken. Dilin Çalışma Sesi içinde (374-379). A. Ece, N. K. Sevil & E. Gökteke (çev.), Yapı Kredi Yayınları.
  • Bayındır Uluskan, S. (2018). II. Abdülhamit’in Sanata ve Sanatçıya Bakışı. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 18(36), 5-28.
  • Biltereyst, D., Maltby, R. & Meers, P. (Ed.). (2019). The Routledge Companion to New Cinema History. Routledge.
  • Birsel, S. (2004). İstanbul-Paris. Sel Yayıncılık.
  • Boran, T. (2015). Erken Cumhuriyet Döneminde Taşrada Sinema Seyri: Çankırı Örneği. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 41, 257-276.
  • Bozkurt, İ., & Geylani, N. (2018). Erken Cumhuriyet Döneminde Boş Zamanı Geçirme Alışkanlıkları ve Sosyal Mekânlar: Mersin Örneği. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31, 345-359.
  • Bölükbaşı, E., & Arslan, B. (2019). Safranbolu’da Sinemanın Gelişim Süreci: Özer Sineması. History Studies, 11(5), 1539-1554.
  • Celep, B. (2022). 1940’lı Yıllarda İstanbul’da Fuhuş Problemi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 12(3), 1579-1598.
  • Cennet Yolu Filmi Müsabakasına Ait 10 Büyük İkramiyeyi Kazanan Numaralar. (30 Mart 1931). Akşam, 4.  Coşkun, C. (2009). Mustafa Usta’nın “Kader Sineması”. Kebikeç, 28, 177-185.
  • Çam, A. (2020). Beyoğlu Sinemalarının Dönüşümü ve Sait Faik Abasıyanık Hikâyelerinde Sinema: Yeni Salonlar, Seyirciler ve Deneyimler. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, 7(1), 9-38.
  • Çam, A., & Şanlıer Yüksel, Ö. İ. (2019). Toros Yayla Köylerinde Sinema Deneyimleri: Modernlik, Şehir, Sinema ve Seyirci İlişkilerine Dair Bir Soruşturma. SineFilozofi, Özel Sayı (1), 415-436.
  • Çelik, G. (1979). Sinemalar. Sinemalar – Ayrılık [45’lik Plak]. İstanbul: Odeon Müzik Yapımcılık.
  • Çemberlitaş Sineması Cinayeti. (19 Ağustos 1942). Son Telgraf, 3.
  • Çirkin Bir Hadise – Yozgat Tiyatrosunda Rakı İçen Birkaç Kişi Yüzünden Halk Birbirine Girmiş! (3 Mayıs 1930), Cumhuriyet, 3.
  • Doğan, E. (2010). Nijat Özön ve Türk Sinema Tarihyazıcılığı. Folklor/Edebiyat, 61, 193-211.
  • Elden, Y. (2018). Kayseri’de Sinema Kültürü. Düşünen Şehir, 7, 74-85.
  • Erdoğan, N. (1992). Sinema Kitabı. Ağaç Yayınları.
  • Erdoğan, N. (2017). Sinemanın İstanbul’da İlk Yılları – Modernlik ve Seyir Maceraları. İletişim Yayınları.
  • Erksan, M. (1996). Sinemanın 100. Yılı. S. M. Dinçer (Ed.), Türk Sineması Üzerine Düşünceler içinde (155-170). Doruk Yayımcılık.
  • Ertaylan, A. (2013). Yeşilçam Döneminde Van’ın Sinema Kültürü. Journal of Turkish Studies, 8(8), 1839-1839. Fuhuş Sinemasında AIDS Paniği. (2 Şubat 2012). Vatan, https://www.gazetevatan.com/gundem/fuhus-sinemasinda-aids-panigi-428610.
  • Glorya Sineması. (6 Kasım 1930). Vakit, 5.
  • Gökatalay, S. (2019). Erken Soğuk Savaş Ankara’sında Sinema Kültürü. Ankara Araştırmaları Dergisi, 7(1), 147-174.
  • Gönden Öktem, M. (2010). Sinematograf’tan Video’ya Türkiye’deki Sinema Deneyimi ve Türk Edebiyatındaki Yansımaları (Doktora Tezi). Eskişehir Anadolu Üniversitesi.
  • Gül, R., & Gül, M. E. (2013). Bozkır’da Kültür Sanat Hayatı ve Sinema. H. Bahar vd. (Ed.), Uluslararası Sempozyum: Geçmişten Günümüze Bozkır Bildiri Kitabı içinde (1479-1488). Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayınları.
  • Güleç, İ. Ş. (28 Mayıs 2022). Kişisel Görüşme.
  • Günden Güne: Sinema Locaları Kalkıyormuş. (16 Eylül 1944). Vakit, 3.
  • Gürpınar, H. R. (2021). Kesik Baş – Zabıta Romanı. Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Gürpınar, H. R. (2022). Utanmaz Adam. Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Hansen, M. B. (1983). Early Silent Cinema: Whose Public Sphere? New German Critique 29, 147-184.
  • Hansen, M. B. (1991). Babel and Babylon: Spectatorship in American Silent Film. Harvard University Press.
  • Hansen, M. B. (2012). Cinema and Experience – Siegfried Kracauer, Walter Benjamin, and Theodor W. Adorno. University of California Press.
  • Hauser, A. (1995). Sanatın Toplumsal Tarihi (2. Baskı). Y. Gölönü (çev.), Remzi Kitabevi.
  • İster İnan İster İnanma! (13 Nisan 1936). Son Posta, 2.
  • Homoseksüel Fuhuş Yuvası Kapatılmalı!. (10 Nisan 2014). Kaos GL, https://kaosgl.org/haber/quothomoseksuel-fuhus-yuvasi-kapatilmaliquot.
  • Karadoğan, A., & Öztürk, S. R. (2022a). Türkiye’de Sinema Sansürünün Tarihi (1932-1988): Sansür Karar Defterleri Üzerine Bir İnceleme (Cilt 2). Kültür ve Turizm Bakanlığı.
  • Karadoğan, A., & Öztürk, S. R. (2022b). Türkiye’de Sinema Sansürünün Tarihi (1932-1988): Sansür Karar Defterleri Üzerine Bir İnceleme (Cilt 3). Kültür ve Turizm Bakanlığı.
  • Kardeş, F. (1946). İstiklâl Caddesi. Büyük Doğu, 21(1), 15.
  • Kaya, D. (2017). Eski İzmir Sinemaları ve Yıldız Sineması: Mekân, Toplum, Seyir. sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, 8(2), 93-138.
  • Kayalı, K. (1996). Türk Sinema Tarihlerinin Sınırlılıklarını Aşmanın Yolları. S. M. Dinçer (Ed.), Türk Sineması Üzerine Düşünceler içinde (57-73). Doruk Yayımcılık.
  • Kaynar, H. (2007). Cumhuriyet İstanbul’unda Modernlik Fragmanları [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Tarih Anabilim Dalı.
  • Kaynar, H. (2009). Al Gözüm Seyreyle Dünyayı: İstanbul ve Sinema. Kebikeç İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi, 27, 191-220.
  • Kırel, S. (2005). Yeşilçam Öykü Sineması. Babil Yayınları.
  • Kırel, S. (2012). Kültürel Çalışmalar ve Sinema (2. Baskı). Kırmızı Kedi.
  • Kırel, S. (2015). Seyir ve Deneyim Açısından Sinema Salonu Nasıl Bir Yerdir? A. Oluk Ersümer (Ed.), Sinema Neyi Anlatır içinde (207-245). Hayalperest Yayınevi.
  • Kırel, S. (2023). Filmlerin Sinemada İzlendiği Yıllar: Yeşilçam Döneminde Seyirci Deneyimlerini Aynılık ve Farklılıklar Üzerinden Hatırlamak. S. Şeylan (Ed.), Dijitalleşme Bağlamında Türk Sinemasında Yeni Eğilimler içinde (11-43). Eğitim Yayınevi.
  • Liman, A. S. (2014). Gaziantep’te Sinema, Seyir ve Seyirci (1923-1980). İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 47, 97-123.
  • Locada Cürmü Meşhut. (7 Mayıs 1942). Akşam, 3.
  • Malik, H. A. (1933). Türkiye’de Sinema ve Tesirleri. Kitap Yazanlar Kooperatifi Neşriyatı.
  • Maltby, R., Biltereyst, D. & Meers, P. (Ed.). (2011). Explorations in New Cinema History – Approaches and Case Studies. Wiley-Blackwell.
  • Massey, D. (2005). For Space. SAGE Publications.
  • Muhtar, A. (1932). Eski Defterdekiler – Locada Yelpazeyi Sıkça Sallamak “Çok Seviyorum” Demekti. Akşam, 15 Mart 1932, 8.
  • Müsabakamız. (17 Kasım 1929). Akşam, 2.
  • Nesin, A. (2016). Gol Kralı (5. Baskı). İstanbul: Nesin Yayıncılık.
  • Öz, F. (25 Mayıs 2022). Kişisel Görüşme.
  • Özdiken, G. (13 Haziran 2019). Kişisel Görüşme.
  • Öztürk, S. (2013). Türkiye’de Sinema Mekânlarını Sözlü Tarih Üzerinden Anlamak. Milli Folklor, 25(98), 19-31.
  • Özen, E. (2009a). Geçmişe Bakmak Sinema Tarihi Çalışmaları Üzerine Eleştirel Bir İnceleme. Kebikeç, 27, 131-155.
  • Özen, E. (2009b). Özön’ün Paltosundan Kurtulmak: Türkiye Sineması Tarihi Çalışmalarının Eleştirel Bir Değerlendirmesi. İletişim : Araştırmaları, 7(1-2), 13-47.
  • Özgüç, A. (2010). Türk Sinemasında İstanbul. Horizon International. Perdede Bir At ve Locada Adamlar. (15 Aralık 1941). Cumhuriyet, 3.
  • Püsküllüoğlu, A. (1977). Osmanlıca Türkçe Sözlük. Bilgi Yayınevi.
  • Safa, P. (2021). Cumbadan Rumbaya (13. Baskı). Ötüken Neşriyat.
  • Saraç, T. (1985). Büyük Fransızca–Türkçe Sözlük. ADAM Yayınları.
  • Savur, Ş. (2017). 1960’lı Yıllarda İzmir’de Eğlence Hayatı ve Gezinti Yerleri. Tarih ve Günce, 1(1), 153-178.
  • Scognamillo, G. (1990). Bir Levantenin Beyoğlu Anıları. Metis Yayınları.
  • Sesli Filmler ve Sinemalarda Gürültüler. (11 Aralık 1930). Cumhuriyet, 3.
  • Sinema Localarında. (12 Mart 1935). Zaman, 2.
  • Sinema Locasında Fena Vaziyette Yakalanan Karı Koca. (21 Aralık 1947). Vakit, 2.
  • Sinema Locasında Rezalet – Bir Kadınla Bir Erkek Hapse Mahkûm Oldular. (30 Eylül 1942). Vakit, 3.
  • Sinema Ücretlerine Zam Yapıldı. (20 Ağustos 1975). Yeni Adana, 1.
  • Sinemacılar Dün Maliye Müfettişliğine Şikâyette Bulundular. (10 Eylül 1930). Vakit, 5.
  • Sinemada Dayak – Aşçı Mustafa Metresini Sinemada Dövdü. (12 Kasım 1929). Milliyet, 6.
  • Sinemada Eşcinsel İlişkiye Polis Baskını. (7 Mayıs 2013). Hürriyet, https://www.hurriyet.com.tr/gundem/sinemada-escinsel-iliskiye-polis-baskini-23224256.
  • Sinemada Fuhuş!. (8 Ekim 2008). Milliyet, https://www.milliyet.com.tr/gundem/sinemada-fuhus-1000356. Sinemalar. (30 Eylül 1939). Vakit, 4.
  • Sönmez, S. (2016). 1950’lere Doğru Çerkeş Sokağı ve Çevresi. Ankara Araştırmaları Dergisi, 4(2), 189-204. Şehir Haberleri – Sinemalarda Fiat Zammı. (5 Haziran 1942). Cumhuriyet, 2.
  • Şenevi, S. (13 Aralık 2018). Kişisel Görüşme.
  • Uludağ, O. Ş. (1943). Çocuklar, Gençler, Filmler. Kader Basımevi.
  • Uyanıkoğlu, E. (1961?). Sinema Locaları. Amanın Yandım Taksi – Sinema Locaları [78RPM Plak]. İstanbul, Gramofon Türk Limitet Şirketi & Columbia Alâmeti Farika.
  • Ünlü, C. (20 Ekim 2023). Kişisel Görüşme.
  • Van de Vijver, L. (2019). Why Young People Still Go to the Movies: Historical and Contemporary Cinema-going Audiences in Belgium. D. Biltereyst, vd. (Ed.), The Routledge Companion to New Cinema History içinde (378-386). Routledge.
  • Vilâyette Loca Yok – Tiyatro, Sinemalar nasıl Teftiş Edilecek. (3 Mart 1931). Milliyet, 3.
  • Vitrinel, E. (2020). “Benim Yerim”den “Yok-Yerlere”: İstanbul’da Güncel Seyir Deneyimine Dair Salon-İçi Manzaralar. sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, 11(2), 227-265.
  • Warf, B. & Arias, S. (2009). Introduction: The Reinsertion of Space into The Social Sciences and Humanities. B. Warf & S. Arias (Ed.), The Spatial Turn: Interdisciplinary Perspectives içinde (1-10). Routledge. Yeni Türk Ocağı Binası. (22 Mart 1930). Vakit, 4.

‘Nid d’amoureux, loges de cinéma’ : Une perspective historique sur la boîte à loggia et ses fonctions de distinction interne dans les salles de cinéma

Yıl 2023, Sayı: 39, 138 - 166, 30.12.2023

Aydın Çam

https://doi.org/10.16878/gsuilet.1375058

Öz

En se concentrant sur l’interaction entre le cinéma et la spatialité, cette étude s’intéresse à la distinction spatiale d’une part la plus significative sur le plan économique, culturel et social et d’autre part la plus débattue, à savoir la loge et ses transformations historiques. Cette recherche a utilisé des autobiographies, des mémoires, des œuvres littéraires, des bandes dessinées, des archives de journaux, des films et des enregistrements musicaux. Ce corpus complet sinon exhaustif couvre une large période, allant des premiers jours de notre histoire cinématographique nationale jusqu’à la fin des années 1980, pendant laquelle les loges ont continué à être utilisées dans les salles de cinéma en plein air en Anatolie. En outre, des études d’histoire orale menées à Adana et des recherches menées dans d’autres villes d’Anatolie ont été incorporées pour fournir des perspectives sur l’utilisation des loges dans les villes en dehors d’Istanbul. L’étude a observé que les loges, en tant qu’espaces hérités de la tradition théâtrale, étaient principalement préférées pour des raisons de classe. Cependant, la demande n’est pas uniquement motivée par le désir de faire partie de la classe supérieure et d’adhérer au protocole. Les salles de cinéma, en particulier les loges, en tant qu’espace, promettent des plaisirs d’évasion à tous ceux qui y pénètrent. Parfois, l’architecture des salles, leur proximité et la dynamique des pratiques de projection des films permettent de jouir dans ces espaces de certains plaisirs qui ne peuvent être vécus ailleurs. Cette situation n’est pas propre aux salles d’Istanbul, elle est également observée dans les cinémas d’Anatolie. Avec la transformation des salles de cinéma, à l’origine constituées d’une grande salle à écran unique, en grands complexes en les divisant en plusieurs salles plus petites, les loges telles que les paradis, les parterres ou les balcons ont disparu dans l’histoire. Mais aujourd’hui, les fauteuils doubles et les canapés continuent de créer une distinction dans les petites salles.

Anahtar Kelimeler

l’histoire de la fréquentation cinématographique. Cinéma et spatialité la spatialité interne des salles de cinéma la transformation des salles de cinéma la loge

Kaynakça

  • Acır, S. (30 Mayıs 2019). Kişisel Görüşme.
  • Akbulut, H. (2014). Sinemaya Gitmek ve Seyir: Bir Sözlü Tarih Çalışması. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırma Dergisi (EJOIR), 2(2), 1-16.
  • Akbulut, H., vd. (2018). Kültürel ve Toplumsal Bir Pratik Olarak Sinemaya Gitmek: Türkiye’de Seyirci Deneyimleri Üzerine Bir Sözlü Tarih Çalışması (115K269). TÜBİTAK.
  • Akçura, G. (22 Ekim 2023). Kişisel Görüşme.
  • Akser, M. (2014). Towards a New Historiography of Turkish Cinema. M. Akser ve D. Bayrakdar (Ed.), New Cinema, New Media: Reinventing Turkish Cinema içinde (48-66). Cambridge Scholars Publishing.
  • Aktunç, H. (1989). Bir Yer Göstericinin Hayatı. AFA.
  • Allen, R. C. (2006). The Place of Space in Film Historiography. Tijdschrift voor Mediageschiedenis, 9(2), 15-27.
  • Allen, R. C. (2011). Reimagining the History of the Experience of Cinema in a Post-Movie-Going Age. Media International Australia, 139(1), 80-87.
  • Alus, S. M. (1995). İstanbul Kazan Ben Kepçe. İletişim Yayınları.
  • Atılgan, Y. (2012). Aylak Adam (27. Baskı). Yapı Kredi Yayınları.
  • Aurouet, C. (2007). Jacques Prévert, portrait d’une vie. Ramsay.
  • Aydın, H. (2008). Sinemanın Taşrada Gelişim Süresi: Konya’da İlk Sinemalar ve Gösterilen Filmler (1910-1950). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 61-74.
  • Barthes, R. (2013). Sinemadan Çıkarken. Dilin Çalışma Sesi içinde (374-379). A. Ece, N. K. Sevil & E. Gökteke (çev.), Yapı Kredi Yayınları.
  • Bayındır Uluskan, S. (2018). II. Abdülhamit’in Sanata ve Sanatçıya Bakışı. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 18(36), 5-28.
  • Biltereyst, D., Maltby, R. & Meers, P. (Ed.). (2019). The Routledge Companion to New Cinema History. Routledge.
  • Birsel, S. (2004). İstanbul-Paris. Sel Yayıncılık.
  • Boran, T. (2015). Erken Cumhuriyet Döneminde Taşrada Sinema Seyri: Çankırı Örneği. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 41, 257-276.
  • Bozkurt, İ., & Geylani, N. (2018). Erken Cumhuriyet Döneminde Boş Zamanı Geçirme Alışkanlıkları ve Sosyal Mekânlar: Mersin Örneği. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31, 345-359.
  • Bölükbaşı, E., & Arslan, B. (2019). Safranbolu’da Sinemanın Gelişim Süreci: Özer Sineması. History Studies, 11(5), 1539-1554.
  • Celep, B. (2022). 1940’lı Yıllarda İstanbul’da Fuhuş Problemi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 12(3), 1579-1598.
  • Cennet Yolu Filmi Müsabakasına Ait 10 Büyük İkramiyeyi Kazanan Numaralar. (30 Mart 1931). Akşam, 4.  Coşkun, C. (2009). Mustafa Usta’nın “Kader Sineması”. Kebikeç, 28, 177-185.
  • Çam, A. (2020). Beyoğlu Sinemalarının Dönüşümü ve Sait Faik Abasıyanık Hikâyelerinde Sinema: Yeni Salonlar, Seyirciler ve Deneyimler. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, 7(1), 9-38.
  • Çam, A., & Şanlıer Yüksel, Ö. İ. (2019). Toros Yayla Köylerinde Sinema Deneyimleri: Modernlik, Şehir, Sinema ve Seyirci İlişkilerine Dair Bir Soruşturma. SineFilozofi, Özel Sayı (1), 415-436.
  • Çelik, G. (1979). Sinemalar. Sinemalar – Ayrılık [45’lik Plak]. İstanbul: Odeon Müzik Yapımcılık.
  • Çemberlitaş Sineması Cinayeti. (19 Ağustos 1942). Son Telgraf, 3.
  • Çirkin Bir Hadise – Yozgat Tiyatrosunda Rakı İçen Birkaç Kişi Yüzünden Halk Birbirine Girmiş! (3 Mayıs 1930), Cumhuriyet, 3.
  • Doğan, E. (2010). Nijat Özön ve Türk Sinema Tarihyazıcılığı. Folklor/Edebiyat, 61, 193-211.
  • Elden, Y. (2018). Kayseri’de Sinema Kültürü. Düşünen Şehir, 7, 74-85.
  • Erdoğan, N. (1992). Sinema Kitabı. Ağaç Yayınları.
  • Erdoğan, N. (2017). Sinemanın İstanbul’da İlk Yılları – Modernlik ve Seyir Maceraları. İletişim Yayınları.
  • Erksan, M. (1996). Sinemanın 100. Yılı. S. M. Dinçer (Ed.), Türk Sineması Üzerine Düşünceler içinde (155-170). Doruk Yayımcılık.
  • Ertaylan, A. (2013). Yeşilçam Döneminde Van’ın Sinema Kültürü. Journal of Turkish Studies, 8(8), 1839-1839. Fuhuş Sinemasında AIDS Paniği. (2 Şubat 2012). Vatan, https://www.gazetevatan.com/gundem/fuhus-sinemasinda-aids-panigi-428610.
  • Glorya Sineması. (6 Kasım 1930). Vakit, 5.
  • Gökatalay, S. (2019). Erken Soğuk Savaş Ankara’sında Sinema Kültürü. Ankara Araştırmaları Dergisi, 7(1), 147-174.
  • Gönden Öktem, M. (2010). Sinematograf’tan Video’ya Türkiye’deki Sinema Deneyimi ve Türk Edebiyatındaki Yansımaları (Doktora Tezi). Eskişehir Anadolu Üniversitesi.
  • Gül, R., & Gül, M. E. (2013). Bozkır’da Kültür Sanat Hayatı ve Sinema. H. Bahar vd. (Ed.), Uluslararası Sempozyum: Geçmişten Günümüze Bozkır Bildiri Kitabı içinde (1479-1488). Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayınları.
  • Güleç, İ. Ş. (28 Mayıs 2022). Kişisel Görüşme.
  • Günden Güne: Sinema Locaları Kalkıyormuş. (16 Eylül 1944). Vakit, 3.
  • Gürpınar, H. R. (2021). Kesik Baş – Zabıta Romanı. Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Gürpınar, H. R. (2022). Utanmaz Adam. Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Hansen, M. B. (1983). Early Silent Cinema: Whose Public Sphere? New German Critique 29, 147-184.
  • Hansen, M. B. (1991). Babel and Babylon: Spectatorship in American Silent Film. Harvard University Press.
  • Hansen, M. B. (2012). Cinema and Experience – Siegfried Kracauer, Walter Benjamin, and Theodor W. Adorno. University of California Press.
  • Hauser, A. (1995). Sanatın Toplumsal Tarihi (2. Baskı). Y. Gölönü (çev.), Remzi Kitabevi.
  • İster İnan İster İnanma! (13 Nisan 1936). Son Posta, 2.
  • Homoseksüel Fuhuş Yuvası Kapatılmalı!. (10 Nisan 2014). Kaos GL, https://kaosgl.org/haber/quothomoseksuel-fuhus-yuvasi-kapatilmaliquot.
  • Karadoğan, A., & Öztürk, S. R. (2022a). Türkiye’de Sinema Sansürünün Tarihi (1932-1988): Sansür Karar Defterleri Üzerine Bir İnceleme (Cilt 2). Kültür ve Turizm Bakanlığı.
  • Karadoğan, A., & Öztürk, S. R. (2022b). Türkiye’de Sinema Sansürünün Tarihi (1932-1988): Sansür Karar Defterleri Üzerine Bir İnceleme (Cilt 3). Kültür ve Turizm Bakanlığı.
  • Kardeş, F. (1946). İstiklâl Caddesi. Büyük Doğu, 21(1), 15.
  • Kaya, D. (2017). Eski İzmir Sinemaları ve Yıldız Sineması: Mekân, Toplum, Seyir. sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, 8(2), 93-138.
  • Kayalı, K. (1996). Türk Sinema Tarihlerinin Sınırlılıklarını Aşmanın Yolları. S. M. Dinçer (Ed.), Türk Sineması Üzerine Düşünceler içinde (57-73). Doruk Yayımcılık.
  • Kaynar, H. (2007). Cumhuriyet İstanbul’unda Modernlik Fragmanları [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Tarih Anabilim Dalı.
  • Kaynar, H. (2009). Al Gözüm Seyreyle Dünyayı: İstanbul ve Sinema. Kebikeç İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi, 27, 191-220.
  • Kırel, S. (2005). Yeşilçam Öykü Sineması. Babil Yayınları.
  • Kırel, S. (2012). Kültürel Çalışmalar ve Sinema (2. Baskı). Kırmızı Kedi.
  • Kırel, S. (2015). Seyir ve Deneyim Açısından Sinema Salonu Nasıl Bir Yerdir? A. Oluk Ersümer (Ed.), Sinema Neyi Anlatır içinde (207-245). Hayalperest Yayınevi.
  • Kırel, S. (2023). Filmlerin Sinemada İzlendiği Yıllar: Yeşilçam Döneminde Seyirci Deneyimlerini Aynılık ve Farklılıklar Üzerinden Hatırlamak. S. Şeylan (Ed.), Dijitalleşme Bağlamında Türk Sinemasında Yeni Eğilimler içinde (11-43). Eğitim Yayınevi.
  • Liman, A. S. (2014). Gaziantep’te Sinema, Seyir ve Seyirci (1923-1980). İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 47, 97-123.
  • Locada Cürmü Meşhut. (7 Mayıs 1942). Akşam, 3.
  • Malik, H. A. (1933). Türkiye’de Sinema ve Tesirleri. Kitap Yazanlar Kooperatifi Neşriyatı.
  • Maltby, R., Biltereyst, D. & Meers, P. (Ed.). (2011). Explorations in New Cinema History – Approaches and Case Studies. Wiley-Blackwell.
  • Massey, D. (2005). For Space. SAGE Publications.
  • Muhtar, A. (1932). Eski Defterdekiler – Locada Yelpazeyi Sıkça Sallamak “Çok Seviyorum” Demekti. Akşam, 15 Mart 1932, 8.
  • Müsabakamız. (17 Kasım 1929). Akşam, 2.
  • Nesin, A. (2016). Gol Kralı (5. Baskı). İstanbul: Nesin Yayıncılık.
  • Öz, F. (25 Mayıs 2022). Kişisel Görüşme.
  • Özdiken, G. (13 Haziran 2019). Kişisel Görüşme.
  • Öztürk, S. (2013). Türkiye’de Sinema Mekânlarını Sözlü Tarih Üzerinden Anlamak. Milli Folklor, 25(98), 19-31.
  • Özen, E. (2009a). Geçmişe Bakmak Sinema Tarihi Çalışmaları Üzerine Eleştirel Bir İnceleme. Kebikeç, 27, 131-155.
  • Özen, E. (2009b). Özön’ün Paltosundan Kurtulmak: Türkiye Sineması Tarihi Çalışmalarının Eleştirel Bir Değerlendirmesi. İletişim : Araştırmaları, 7(1-2), 13-47.
  • Özgüç, A. (2010). Türk Sinemasında İstanbul. Horizon International. Perdede Bir At ve Locada Adamlar. (15 Aralık 1941). Cumhuriyet, 3.
  • Püsküllüoğlu, A. (1977). Osmanlıca Türkçe Sözlük. Bilgi Yayınevi.
  • Safa, P. (2021). Cumbadan Rumbaya (13. Baskı). Ötüken Neşriyat.
  • Saraç, T. (1985). Büyük Fransızca–Türkçe Sözlük. ADAM Yayınları.
  • Savur, Ş. (2017). 1960’lı Yıllarda İzmir’de Eğlence Hayatı ve Gezinti Yerleri. Tarih ve Günce, 1(1), 153-178.
  • Scognamillo, G. (1990). Bir Levantenin Beyoğlu Anıları. Metis Yayınları.
  • Sesli Filmler ve Sinemalarda Gürültüler. (11 Aralık 1930). Cumhuriyet, 3.
  • Sinema Localarında. (12 Mart 1935). Zaman, 2.
  • Sinema Locasında Fena Vaziyette Yakalanan Karı Koca. (21 Aralık 1947). Vakit, 2.
  • Sinema Locasında Rezalet – Bir Kadınla Bir Erkek Hapse Mahkûm Oldular. (30 Eylül 1942). Vakit, 3.
  • Sinema Ücretlerine Zam Yapıldı. (20 Ağustos 1975). Yeni Adana, 1.
  • Sinemacılar Dün Maliye Müfettişliğine Şikâyette Bulundular. (10 Eylül 1930). Vakit, 5.
  • Sinemada Dayak – Aşçı Mustafa Metresini Sinemada Dövdü. (12 Kasım 1929). Milliyet, 6.
  • Sinemada Eşcinsel İlişkiye Polis Baskını. (7 Mayıs 2013). Hürriyet, https://www.hurriyet.com.tr/gundem/sinemada-escinsel-iliskiye-polis-baskini-23224256.
  • Sinemada Fuhuş!. (8 Ekim 2008). Milliyet, https://www.milliyet.com.tr/gundem/sinemada-fuhus-1000356. Sinemalar. (30 Eylül 1939). Vakit, 4.
  • Sönmez, S. (2016). 1950’lere Doğru Çerkeş Sokağı ve Çevresi. Ankara Araştırmaları Dergisi, 4(2), 189-204. Şehir Haberleri – Sinemalarda Fiat Zammı. (5 Haziran 1942). Cumhuriyet, 2.
  • Şenevi, S. (13 Aralık 2018). Kişisel Görüşme.
  • Uludağ, O. Ş. (1943). Çocuklar, Gençler, Filmler. Kader Basımevi.
  • Uyanıkoğlu, E. (1961?). Sinema Locaları. Amanın Yandım Taksi – Sinema Locaları [78RPM Plak]. İstanbul, Gramofon Türk Limitet Şirketi & Columbia Alâmeti Farika.
  • Ünlü, C. (20 Ekim 2023). Kişisel Görüşme.
  • Van de Vijver, L. (2019). Why Young People Still Go to the Movies: Historical and Contemporary Cinema-going Audiences in Belgium. D. Biltereyst, vd. (Ed.), The Routledge Companion to New Cinema History içinde (378-386). Routledge.
  • Vilâyette Loca Yok – Tiyatro, Sinemalar nasıl Teftiş Edilecek. (3 Mart 1931). Milliyet, 3.
  • Vitrinel, E. (2020). “Benim Yerim”den “Yok-Yerlere”: İstanbul’da Güncel Seyir Deneyimine Dair Salon-İçi Manzaralar. sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, 11(2), 227-265.
  • Warf, B. & Arias, S. (2009). Introduction: The Reinsertion of Space into The Social Sciences and Humanities. B. Warf & S. Arias (Ed.), The Spatial Turn: Interdisciplinary Perspectives içinde (1-10). Routledge. Yeni Türk Ocağı Binası. (22 Mart 1930). Vakit, 4.

‘Lovers’ nest, cinema’s loggia box’: A historical perspective on the loggia box and its functions as an internal distinction within cinema venues

Yıl 2023, Sayı: 39, 138 - 166, 30.12.2023

Aydın Çam

https://doi.org/10.16878/gsuilet.1375058

Öz

Focusing on the interplay between cinema and spatiality, this study concentrates on the most economically, culturally, and socially significant and highly debated spatial distinction, precisely, the loggia box and its historical transformations. This research employed autobiographies, memoirs, literary works, comics, newspaper archives, films, and music records. This comprehensive study spans a broad timeframe, ranging from the early days of our national cinema history to the late 1980s when the loggia boxes continued to be utilised in open-air cinema venues in Anatolia. Additionally, oral history studies conducted in Adana and research from other Anatolian cities have been incorporated to provide perspectives on loggia utilisation in cities outside İstanbul. The study observed that loggia boxes, as spaces inherited from the theatre tradition, were primarily preferred for class reasons. However, their demand is not solely driven by the desire to be included in the upper class and adhere to protocol. Cinema venues, especially loggias, as a space, promise escapist pleasures to anyone who enters them. Sometimes, the architecture of the halls, their proximity, and the dynamics of film screening practices enable certain pleasures that cannot be experienced elsewhere to be enjoyed in these spaces. This situation is not unique to Istanbul venues; it is also observed in Anatolian cinemas. With the transformation of cinema venues, originally consisting of a single-screened large hall, into complexes by dividing them into several smaller halls, loggia boxes such as paradises, parterres, or balconies have vanished into history. But today, double seats and sofas continue to create a distinction in theatres.

Anahtar Kelimeler

Cinema and spatiality the internal spatiality of cinema venues the transformation of cinema venues the lodge history of cinema-going

Kaynakça

  • Acır, S. (30 Mayıs 2019). Kişisel Görüşme.
  • Akbulut, H. (2014). Sinemaya Gitmek ve Seyir: Bir Sözlü Tarih Çalışması. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırma Dergisi (EJOIR), 2(2), 1-16.
  • Akbulut, H., vd. (2018). Kültürel ve Toplumsal Bir Pratik Olarak Sinemaya Gitmek: Türkiye’de Seyirci Deneyimleri Üzerine Bir Sözlü Tarih Çalışması (115K269). TÜBİTAK.
  • Akçura, G. (22 Ekim 2023). Kişisel Görüşme.
  • Akser, M. (2014). Towards a New Historiography of Turkish Cinema. M. Akser ve D. Bayrakdar (Ed.), New Cinema, New Media: Reinventing Turkish Cinema içinde (48-66). Cambridge Scholars Publishing.
  • Aktunç, H. (1989). Bir Yer Göstericinin Hayatı. AFA.
  • Allen, R. C. (2006). The Place of Space in Film Historiography. Tijdschrift voor Mediageschiedenis, 9(2), 15-27.
  • Allen, R. C. (2011). Reimagining the History of the Experience of Cinema in a Post-Movie-Going Age. Media International Australia, 139(1), 80-87.
  • Alus, S. M. (1995). İstanbul Kazan Ben Kepçe. İletişim Yayınları.
  • Atılgan, Y. (2012). Aylak Adam (27. Baskı). Yapı Kredi Yayınları.
  • Aurouet, C. (2007). Jacques Prévert, portrait d’une vie. Ramsay.
  • Aydın, H. (2008). Sinemanın Taşrada Gelişim Süresi: Konya’da İlk Sinemalar ve Gösterilen Filmler (1910-1950). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 61-74.
  • Barthes, R. (2013). Sinemadan Çıkarken. Dilin Çalışma Sesi içinde (374-379). A. Ece, N. K. Sevil & E. Gökteke (çev.), Yapı Kredi Yayınları.
  • Bayındır Uluskan, S. (2018). II. Abdülhamit’in Sanata ve Sanatçıya Bakışı. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 18(36), 5-28.
  • Biltereyst, D., Maltby, R. & Meers, P. (Ed.). (2019). The Routledge Companion to New Cinema History. Routledge.
  • Birsel, S. (2004). İstanbul-Paris. Sel Yayıncılık.
  • Boran, T. (2015). Erken Cumhuriyet Döneminde Taşrada Sinema Seyri: Çankırı Örneği. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 41, 257-276.
  • Bozkurt, İ., & Geylani, N. (2018). Erken Cumhuriyet Döneminde Boş Zamanı Geçirme Alışkanlıkları ve Sosyal Mekânlar: Mersin Örneği. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31, 345-359.
  • Bölükbaşı, E., & Arslan, B. (2019). Safranbolu’da Sinemanın Gelişim Süreci: Özer Sineması. History Studies, 11(5), 1539-1554.
  • Celep, B. (2022). 1940’lı Yıllarda İstanbul’da Fuhuş Problemi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 12(3), 1579-1598.
  • Cennet Yolu Filmi Müsabakasına Ait 10 Büyük İkramiyeyi Kazanan Numaralar. (30 Mart 1931). Akşam, 4.  Coşkun, C. (2009). Mustafa Usta’nın “Kader Sineması”. Kebikeç, 28, 177-185.
  • Çam, A. (2020). Beyoğlu Sinemalarının Dönüşümü ve Sait Faik Abasıyanık Hikâyelerinde Sinema: Yeni Salonlar, Seyirciler ve Deneyimler. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, 7(1), 9-38.
  • Çam, A., & Şanlıer Yüksel, Ö. İ. (2019). Toros Yayla Köylerinde Sinema Deneyimleri: Modernlik, Şehir, Sinema ve Seyirci İlişkilerine Dair Bir Soruşturma. SineFilozofi, Özel Sayı (1), 415-436.
  • Çelik, G. (1979). Sinemalar. Sinemalar – Ayrılık [45’lik Plak]. İstanbul: Odeon Müzik Yapımcılık.
  • Çemberlitaş Sineması Cinayeti. (19 Ağustos 1942). Son Telgraf, 3.
  • Çirkin Bir Hadise – Yozgat Tiyatrosunda Rakı İçen Birkaç Kişi Yüzünden Halk Birbirine Girmiş! (3 Mayıs 1930), Cumhuriyet, 3.
  • Doğan, E. (2010). Nijat Özön ve Türk Sinema Tarihyazıcılığı. Folklor/Edebiyat, 61, 193-211.
  • Elden, Y. (2018). Kayseri’de Sinema Kültürü. Düşünen Şehir, 7, 74-85.
  • Erdoğan, N. (1992). Sinema Kitabı. Ağaç Yayınları.
  • Erdoğan, N. (2017). Sinemanın İstanbul’da İlk Yılları – Modernlik ve Seyir Maceraları. İletişim Yayınları.
  • Erksan, M. (1996). Sinemanın 100. Yılı. S. M. Dinçer (Ed.), Türk Sineması Üzerine Düşünceler içinde (155-170). Doruk Yayımcılık.
  • Ertaylan, A. (2013). Yeşilçam Döneminde Van’ın Sinema Kültürü. Journal of Turkish Studies, 8(8), 1839-1839. Fuhuş Sinemasında AIDS Paniği. (2 Şubat 2012). Vatan, https://www.gazetevatan.com/gundem/fuhus-sinemasinda-aids-panigi-428610.
  • Glorya Sineması. (6 Kasım 1930). Vakit, 5.
  • Gökatalay, S. (2019). Erken Soğuk Savaş Ankara’sında Sinema Kültürü. Ankara Araştırmaları Dergisi, 7(1), 147-174.
  • Gönden Öktem, M. (2010). Sinematograf’tan Video’ya Türkiye’deki Sinema Deneyimi ve Türk Edebiyatındaki Yansımaları (Doktora Tezi). Eskişehir Anadolu Üniversitesi.
  • Gül, R., & Gül, M. E. (2013). Bozkır’da Kültür Sanat Hayatı ve Sinema. H. Bahar vd. (Ed.), Uluslararası Sempozyum: Geçmişten Günümüze Bozkır Bildiri Kitabı içinde (1479-1488). Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayınları.
  • Güleç, İ. Ş. (28 Mayıs 2022). Kişisel Görüşme.
  • Günden Güne: Sinema Locaları Kalkıyormuş. (16 Eylül 1944). Vakit, 3.
  • Gürpınar, H. R. (2021). Kesik Baş – Zabıta Romanı. Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Gürpınar, H. R. (2022). Utanmaz Adam. Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Hansen, M. B. (1983). Early Silent Cinema: Whose Public Sphere? New German Critique 29, 147-184.
  • Hansen, M. B. (1991). Babel and Babylon: Spectatorship in American Silent Film. Harvard University Press.
  • Hansen, M. B. (2012). Cinema and Experience – Siegfried Kracauer, Walter Benjamin, and Theodor W. Adorno. University of California Press.
  • Hauser, A. (1995). Sanatın Toplumsal Tarihi (2. Baskı). Y. Gölönü (çev.), Remzi Kitabevi.
  • İster İnan İster İnanma! (13 Nisan 1936). Son Posta, 2.
  • Homoseksüel Fuhuş Yuvası Kapatılmalı!. (10 Nisan 2014). Kaos GL, https://kaosgl.org/haber/quothomoseksuel-fuhus-yuvasi-kapatilmaliquot.
  • Karadoğan, A., & Öztürk, S. R. (2022a). Türkiye’de Sinema Sansürünün Tarihi (1932-1988): Sansür Karar Defterleri Üzerine Bir İnceleme (Cilt 2). Kültür ve Turizm Bakanlığı.
  • Karadoğan, A., & Öztürk, S. R. (2022b). Türkiye’de Sinema Sansürünün Tarihi (1932-1988): Sansür Karar Defterleri Üzerine Bir İnceleme (Cilt 3). Kültür ve Turizm Bakanlığı.
  • Kardeş, F. (1946). İstiklâl Caddesi. Büyük Doğu, 21(1), 15.
  • Kaya, D. (2017). Eski İzmir Sinemaları ve Yıldız Sineması: Mekân, Toplum, Seyir. sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, 8(2), 93-138.
  • Kayalı, K. (1996). Türk Sinema Tarihlerinin Sınırlılıklarını Aşmanın Yolları. S. M. Dinçer (Ed.), Türk Sineması Üzerine Düşünceler içinde (57-73). Doruk Yayımcılık.
  • Kaynar, H. (2007). Cumhuriyet İstanbul’unda Modernlik Fragmanları [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Tarih Anabilim Dalı.
  • Kaynar, H. (2009). Al Gözüm Seyreyle Dünyayı: İstanbul ve Sinema. Kebikeç İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi, 27, 191-220.
  • Kırel, S. (2005). Yeşilçam Öykü Sineması. Babil Yayınları.
  • Kırel, S. (2012). Kültürel Çalışmalar ve Sinema (2. Baskı). Kırmızı Kedi.
  • Kırel, S. (2015). Seyir ve Deneyim Açısından Sinema Salonu Nasıl Bir Yerdir? A. Oluk Ersümer (Ed.), Sinema Neyi Anlatır içinde (207-245). Hayalperest Yayınevi.
  • Kırel, S. (2023). Filmlerin Sinemada İzlendiği Yıllar: Yeşilçam Döneminde Seyirci Deneyimlerini Aynılık ve Farklılıklar Üzerinden Hatırlamak. S. Şeylan (Ed.), Dijitalleşme Bağlamında Türk Sinemasında Yeni Eğilimler içinde (11-43). Eğitim Yayınevi.
  • Liman, A. S. (2014). Gaziantep’te Sinema, Seyir ve Seyirci (1923-1980). İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 47, 97-123.
  • Locada Cürmü Meşhut. (7 Mayıs 1942). Akşam, 3.
  • Malik, H. A. (1933). Türkiye’de Sinema ve Tesirleri. Kitap Yazanlar Kooperatifi Neşriyatı.
  • Maltby, R., Biltereyst, D. & Meers, P. (Ed.). (2011). Explorations in New Cinema History – Approaches and Case Studies. Wiley-Blackwell.
  • Massey, D. (2005). For Space. SAGE Publications.
  • Muhtar, A. (1932). Eski Defterdekiler – Locada Yelpazeyi Sıkça Sallamak “Çok Seviyorum” Demekti. Akşam, 15 Mart 1932, 8.
  • Müsabakamız. (17 Kasım 1929). Akşam, 2.
  • Nesin, A. (2016). Gol Kralı (5. Baskı). İstanbul: Nesin Yayıncılık.
  • Öz, F. (25 Mayıs 2022). Kişisel Görüşme.
  • Özdiken, G. (13 Haziran 2019). Kişisel Görüşme.
  • Öztürk, S. (2013). Türkiye’de Sinema Mekânlarını Sözlü Tarih Üzerinden Anlamak. Milli Folklor, 25(98), 19-31.
  • Özen, E. (2009a). Geçmişe Bakmak Sinema Tarihi Çalışmaları Üzerine Eleştirel Bir İnceleme. Kebikeç, 27, 131-155.
  • Özen, E. (2009b). Özön’ün Paltosundan Kurtulmak: Türkiye Sineması Tarihi Çalışmalarının Eleştirel Bir Değerlendirmesi. İletişim : Araştırmaları, 7(1-2), 13-47.
  • Özgüç, A. (2010). Türk Sinemasında İstanbul. Horizon International. Perdede Bir At ve Locada Adamlar. (15 Aralık 1941). Cumhuriyet, 3.
  • Püsküllüoğlu, A. (1977). Osmanlıca Türkçe Sözlük. Bilgi Yayınevi.
  • Safa, P. (2021). Cumbadan Rumbaya (13. Baskı). Ötüken Neşriyat.
  • Saraç, T. (1985). Büyük Fransızca–Türkçe Sözlük. ADAM Yayınları.
  • Savur, Ş. (2017). 1960’lı Yıllarda İzmir’de Eğlence Hayatı ve Gezinti Yerleri. Tarih ve Günce, 1(1), 153-178.
  • Scognamillo, G. (1990). Bir Levantenin Beyoğlu Anıları. Metis Yayınları.
  • Sesli Filmler ve Sinemalarda Gürültüler. (11 Aralık 1930). Cumhuriyet, 3.
  • Sinema Localarında. (12 Mart 1935). Zaman, 2.
  • Sinema Locasında Fena Vaziyette Yakalanan Karı Koca. (21 Aralık 1947). Vakit, 2.
  • Sinema Locasında Rezalet – Bir Kadınla Bir Erkek Hapse Mahkûm Oldular. (30 Eylül 1942). Vakit, 3.
  • Sinema Ücretlerine Zam Yapıldı. (20 Ağustos 1975). Yeni Adana, 1.
  • Sinemacılar Dün Maliye Müfettişliğine Şikâyette Bulundular. (10 Eylül 1930). Vakit, 5.
  • Sinemada Dayak – Aşçı Mustafa Metresini Sinemada Dövdü. (12 Kasım 1929). Milliyet, 6.
  • Sinemada Eşcinsel İlişkiye Polis Baskını. (7 Mayıs 2013). Hürriyet, https://www.hurriyet.com.tr/gundem/sinemada-escinsel-iliskiye-polis-baskini-23224256.
  • Sinemada Fuhuş!. (8 Ekim 2008). Milliyet, https://www.milliyet.com.tr/gundem/sinemada-fuhus-1000356. Sinemalar. (30 Eylül 1939). Vakit, 4.
  • Sönmez, S. (2016). 1950’lere Doğru Çerkeş Sokağı ve Çevresi. Ankara Araştırmaları Dergisi, 4(2), 189-204. Şehir Haberleri – Sinemalarda Fiat Zammı. (5 Haziran 1942). Cumhuriyet, 2.
  • Şenevi, S. (13 Aralık 2018). Kişisel Görüşme.
  • Uludağ, O. Ş. (1943). Çocuklar, Gençler, Filmler. Kader Basımevi.
  • Uyanıkoğlu, E. (1961?). Sinema Locaları. Amanın Yandım Taksi – Sinema Locaları [78RPM Plak]. İstanbul, Gramofon Türk Limitet Şirketi & Columbia Alâmeti Farika.
  • Ünlü, C. (20 Ekim 2023). Kişisel Görüşme.
  • Van de Vijver, L. (2019). Why Young People Still Go to the Movies: Historical and Contemporary Cinema-going Audiences in Belgium. D. Biltereyst, vd. (Ed.), The Routledge Companion to New Cinema History içinde (378-386). Routledge.
  • Vilâyette Loca Yok – Tiyatro, Sinemalar nasıl Teftiş Edilecek. (3 Mart 1931). Milliyet, 3.
  • Vitrinel, E. (2020). “Benim Yerim”den “Yok-Yerlere”: İstanbul’da Güncel Seyir Deneyimine Dair Salon-İçi Manzaralar. sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, 11(2), 227-265.
  • Warf, B. & Arias, S. (2009). Introduction: The Reinsertion of Space into The Social Sciences and Humanities. B. Warf & S. Arias (Ed.), The Spatial Turn: Interdisciplinary Perspectives içinde (1-10). Routledge. Yeni Türk Ocağı Binası. (22 Mart 1930). Vakit, 4.
Toplam 94 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular İletişim Çalışmaları
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Aydın Çam 0000-0002-4168-3093

Yayımlanma Tarihi 30 Aralık 2023
Gönderilme Tarihi 12 Ekim 2023
Kabul Tarihi 25 Aralık 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Sayı: 39

Kaynak Göster

APA Çam, A. (2023). ‘Aşıkların Yuvası, Sinemanın Locası’: Sinema Mekânlarının İçsel Ayrımlarından Biri Olarak Locaya ve Locanın İşlevlerine Tarihsel Bir Bakış. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi(39), 138-166. https://doi.org/10.16878/gsuilet.1375058
 Kapak Resmi İndir

Creative Commons Lisansı TRDizinlogo_live-e1586763957746.png