Research Article
BibTex RIS Cite

Neoliberal Düzende Panoptik Denetim Tahayyülü: The Platform Filmi ve Düşündürdükleri

Year 2021, Issue: 35, 5 - 31, 30.12.2021
https://doi.org/10.16878/gsuilet.957719

Abstract

The Platform filmi günümüz eşitsizlikçi neoliberal paylaşım düzenini panoptik denetim biçimiyle birlikte düşünmeyi gerektiren birçok metafor ve sembol içermektedir. Filmde tahayyül edilen tutukevi modeli, adeta neoliberal ekonomik sisteme göre biçimlenmiş bir dünyanın somut eğretilemesi gibidir. Toplam 333 katın bulunduğu denetim mekanında, üst kattakiler büyük bir açgözlülükle beslenebilirken alttakiler doğal olarak aç kalmaktadırlar. Bu acımasız düzeneği yönetip denetleyen asıl güçse göze görünmemektedir. Çalışma, söz konusu filmi neoliberal yaşama düzenini panoptik denetimle tahkim edilmiş sonuçları açısından irdelemeyi amaçlamaktadır ve bu bakımdan, neoliberalizm ve gözetim kavramları arasında dolaysız bir ilişki kurması bakımından önemlidir. Çalışmada ağırlıklı olarak göstergebilimsel yönteme ilaveten film çözümlemesi alanında sıklıkla başvurulan sosyolojik analiz türü kullanılmış ve sonuç olarak, hâkim neoliberal düzenin iktidarın disipline edici arzusuyla birleştiği noktada ortaya çıkan yıkıcı etkiler saptanmıştır.

Supporting Institution

-

Project Number

-

References

  • Akbulut, H. (2010). Film Çözümlemeleri. Erişim 10.11.2021, http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/radyotelevizyonsinema_ue/filmcozumlemeleri.pdf
  • Althusser, Louis (2000). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. (Yusuf Alp-Mahmut Özışık, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Aumont, J. (2005). Matière d'images. Paris: Éd. Images Modernes.
  • Avcı, Ö. (2015). Dijital Yaşamın Dijital Özne(l)leri: Herkes ya da Hiç Kimse. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. (8) 1, 249-266.
  • Barthes R. (1993). Göstergebilimsel Serüven. (Mehmet Rifat-Sema Rifat, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Bauman, Z. (2001). Parçalanmış Hayat. (İ. Türkmen, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Bauman, Z. ve Lyon, D. (2013). Akışkan Gözetim. (E. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Bauman, Z. (2020). Eğitim Üzerine. (Akın Emre Pilgir, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Bourdieu, P. (2006). Karşı Ateşler. (Halime Yücel, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Çetin, V. (2020). Bong’un Treninden Vincenzo’nun Küp’üne The Platform'a Bir Bakış. Erişim 12 Mayıs 2021, https://www.gazeteduvar.com.tr.
  • Diken Yücel, D. (2015). Sinema Filmlerinde Gözetim ve İktidar İlişkilerinin İnşası. International Journal of Social Sciences and Education Research, 1 (2), 390-398.
  • Erbaş, Ş. (2015). Eşik Burcu: Bütün Yazılar-3. İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınları.
  • Foucault, M. (2006). Hapishanenin Doğuşu. (M. A. Kılıçbay, Çev.). Ankara: İmge Kitabevi.
  • Foucault, M. (2019). İktidarın Gözü. (I. Ergüden ve O. Akınhay, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Han, B.-C. (2019). Psikopolitika: Neoliberalizm ve Yeni İktidar Teknikleri. (Haluk Barışcan, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
  • Hobbes, T. (2014). Leviathan. (Semih Lim, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Kabadayı, L. (2013). Film Eleştirisi Kuramsal Çerçeve ve Sinemamızdan Örnek Çözümlemeler. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Kozanoğlu, H., Gür, N., Özden, B. A. (2008). Neoliberalizmin Gerçek 100'ü. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Lacombe, D. (1993). Les liaisons dangereuses : Foucault et la criminologie. Criminologie. (26)1, 51-72.
  • Lyon, D. (2006). Günlük Hayatı Kontrol Etmek Gözetlenen Toplum. (G. Soykan, Çev.). İstanbul: Kalkedon Yayıncılık.
  • Mbembe, A. (2003). Necropolitics. Public Culture, 15(1), 11–40.
  • Medin, B. (2019). Film Anlatısında Kahramanın Değişen Özne Konumu: Başkalarının Hayatı Filmi Örneği. Erciyes İletişim Dergisi, 6 (1), 149-168.
  • Merlin, M. (2009). Foucault, le pouvoir et le problème du corps social. Erişim 15 Haziran 2021, https://www.cairn.info/revue-idees-economiques-et-sociales-2009-1-page-51.htm
  • Metaforlarla Dolu Etkileyici Netflix Filmi The Platform'un İncelemesi. Erişim 23 Mart 2021, https://seyler.eksisozluk.com.
  • Mill, J. S. (2017). Faydacılık. (Gökhan Murteza, Çev.). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
  • Öztürk, S. R. (2000). Sinemada Kadın Olmak. İstanbul: Alan Yayıncılık.
  • Peirce, C. (1982). Writings of Charles S. Pierce. Bloomington: Indiana University Press.
  • Scheurmann, E. (2016). Göğü Delen Adam. (Levent Tayla, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Sucu, İ. (2020). Gözetlenen Toplumun Gözetleyen Topluma Dönüşmesi: “The Truman Show Filmi” Örneği. Aksaray İletişim Dergisi, 2 (1), 1-12.
  • The Platform’un Yönetmeni Gaztelu-Urrutia: Bu, Toplumsal Bir Öz Eleştiri Filmi. Erişim 12 Nisan 2021, https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/the-platformun-yonetmeni-gaztelu-urrutia-bu-toplumsal-bir-oz-elestiri-filmi-1732619
  • Yalçınkaya, S. E. (2020). The Platform –El Hoyo-Delik-Filmi Üzerine. Erişim 26 Nisan 2021, https://sendika.org/2020/04/the-platform-el-hoyo-delik-filmi-uzerine-585324/

L'envisage du contrôle panoptique dans l'ordre néolibéral : le film The Platform et des réflexions après coup

Year 2021, Issue: 35, 5 - 31, 30.12.2021
https://doi.org/10.16878/gsuilet.957719

Abstract

Le film intitulé The Platform contient de nombreuses métaphores et symboles qui nécessitent une réflexion sur l'ordre néolibéral inégalitaire d'aujourd'hui en prenant en compte le modèle panoptique de contrôle. Le modèle carcéral envisagé dans le film est presque comme une métaphore concrète d'un monde façonné selon le système économique néolibéral. Dans le lieu de contrôle à 333 étages, ceux qui se trouvent dans les étages supérieurs se nourrissent avidement, tandis que ceux qui se trouvent dans les étages d’en bas meurent naturellement de faim. Le vrai pouvoir qui gère et contrôle ce mécanisme impitoyable est invisible à l'œil. L'étude vise à examiner le film susmentionné en ce qui concerne l'ordre vivant néolibéral en matière de ses résultats renforcés par le contrôle panoptique et à cet égard, il est significatif en matière d'établissements d'une relation directe entre les concepts de néolibéralisme et de surveillance. Dans l'étude, principalement la méthode sémiotique et en plus, l'analyse sociologique, une méthode fréquemment appliquée dans le domaine de l'analyse cinématographique ont été utilisées et par conséquent les effets destructeurs qui émergent au point où l'ordre néolibéral dominant rencontre le désir disciplinaire du pouvoir ont été découvert.

Project Number

-

References

  • Akbulut, H. (2010). Film Çözümlemeleri. Erişim 10.11.2021, http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/radyotelevizyonsinema_ue/filmcozumlemeleri.pdf
  • Althusser, Louis (2000). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. (Yusuf Alp-Mahmut Özışık, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Aumont, J. (2005). Matière d'images. Paris: Éd. Images Modernes.
  • Avcı, Ö. (2015). Dijital Yaşamın Dijital Özne(l)leri: Herkes ya da Hiç Kimse. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. (8) 1, 249-266.
  • Barthes R. (1993). Göstergebilimsel Serüven. (Mehmet Rifat-Sema Rifat, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Bauman, Z. (2001). Parçalanmış Hayat. (İ. Türkmen, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Bauman, Z. ve Lyon, D. (2013). Akışkan Gözetim. (E. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Bauman, Z. (2020). Eğitim Üzerine. (Akın Emre Pilgir, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Bourdieu, P. (2006). Karşı Ateşler. (Halime Yücel, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Çetin, V. (2020). Bong’un Treninden Vincenzo’nun Küp’üne The Platform'a Bir Bakış. Erişim 12 Mayıs 2021, https://www.gazeteduvar.com.tr.
  • Diken Yücel, D. (2015). Sinema Filmlerinde Gözetim ve İktidar İlişkilerinin İnşası. International Journal of Social Sciences and Education Research, 1 (2), 390-398.
  • Erbaş, Ş. (2015). Eşik Burcu: Bütün Yazılar-3. İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınları.
  • Foucault, M. (2006). Hapishanenin Doğuşu. (M. A. Kılıçbay, Çev.). Ankara: İmge Kitabevi.
  • Foucault, M. (2019). İktidarın Gözü. (I. Ergüden ve O. Akınhay, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Han, B.-C. (2019). Psikopolitika: Neoliberalizm ve Yeni İktidar Teknikleri. (Haluk Barışcan, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
  • Hobbes, T. (2014). Leviathan. (Semih Lim, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Kabadayı, L. (2013). Film Eleştirisi Kuramsal Çerçeve ve Sinemamızdan Örnek Çözümlemeler. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Kozanoğlu, H., Gür, N., Özden, B. A. (2008). Neoliberalizmin Gerçek 100'ü. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Lacombe, D. (1993). Les liaisons dangereuses : Foucault et la criminologie. Criminologie. (26)1, 51-72.
  • Lyon, D. (2006). Günlük Hayatı Kontrol Etmek Gözetlenen Toplum. (G. Soykan, Çev.). İstanbul: Kalkedon Yayıncılık.
  • Mbembe, A. (2003). Necropolitics. Public Culture, 15(1), 11–40.
  • Medin, B. (2019). Film Anlatısında Kahramanın Değişen Özne Konumu: Başkalarının Hayatı Filmi Örneği. Erciyes İletişim Dergisi, 6 (1), 149-168.
  • Merlin, M. (2009). Foucault, le pouvoir et le problème du corps social. Erişim 15 Haziran 2021, https://www.cairn.info/revue-idees-economiques-et-sociales-2009-1-page-51.htm
  • Metaforlarla Dolu Etkileyici Netflix Filmi The Platform'un İncelemesi. Erişim 23 Mart 2021, https://seyler.eksisozluk.com.
  • Mill, J. S. (2017). Faydacılık. (Gökhan Murteza, Çev.). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
  • Öztürk, S. R. (2000). Sinemada Kadın Olmak. İstanbul: Alan Yayıncılık.
  • Peirce, C. (1982). Writings of Charles S. Pierce. Bloomington: Indiana University Press.
  • Scheurmann, E. (2016). Göğü Delen Adam. (Levent Tayla, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Sucu, İ. (2020). Gözetlenen Toplumun Gözetleyen Topluma Dönüşmesi: “The Truman Show Filmi” Örneği. Aksaray İletişim Dergisi, 2 (1), 1-12.
  • The Platform’un Yönetmeni Gaztelu-Urrutia: Bu, Toplumsal Bir Öz Eleştiri Filmi. Erişim 12 Nisan 2021, https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/the-platformun-yonetmeni-gaztelu-urrutia-bu-toplumsal-bir-oz-elestiri-filmi-1732619
  • Yalçınkaya, S. E. (2020). The Platform –El Hoyo-Delik-Filmi Üzerine. Erişim 26 Nisan 2021, https://sendika.org/2020/04/the-platform-el-hoyo-delik-filmi-uzerine-585324/

The Envisagament of Panoptic Control in the Neoliberal Order: The Movie The Platform and Afterthoughts

Year 2021, Issue: 35, 5 - 31, 30.12.2021
https://doi.org/10.16878/gsuilet.957719

Abstract

The movie titled The Platform contains many metaphors and symbols that requires reflection about today's unequal neoliberal order by taking into account the panoptic model of control. The prison model envisioned in the movie is almost like a concrete metaphor for a world shaped according to the neoliberal economic system. In the place of control with a total of 333 floors, those on the upper floors greedily feed themselves, while those below naturally starve. The real power that manages and controls this ruthless mechanism is invisible to the eye. The study aims to examine the aforementioned movie with regard to the neoliberal living order in terms of its results reinforced by panoptic control and in this respect, it is significant in terms of establishing a direct relationship between the concepts of neoliberalism and surveillance. In the study, mainly semiotic method and in addition, sociological analysis, a frequently applied method in the field of film analysis were used and as a result the destructive effects that emerge at the point where the dominant neoliberal order meets the disciplinary desire of the power were found out.

Project Number

-

References

  • Akbulut, H. (2010). Film Çözümlemeleri. Erişim 10.11.2021, http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/radyotelevizyonsinema_ue/filmcozumlemeleri.pdf
  • Althusser, Louis (2000). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. (Yusuf Alp-Mahmut Özışık, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Aumont, J. (2005). Matière d'images. Paris: Éd. Images Modernes.
  • Avcı, Ö. (2015). Dijital Yaşamın Dijital Özne(l)leri: Herkes ya da Hiç Kimse. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. (8) 1, 249-266.
  • Barthes R. (1993). Göstergebilimsel Serüven. (Mehmet Rifat-Sema Rifat, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Bauman, Z. (2001). Parçalanmış Hayat. (İ. Türkmen, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Bauman, Z. ve Lyon, D. (2013). Akışkan Gözetim. (E. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Bauman, Z. (2020). Eğitim Üzerine. (Akın Emre Pilgir, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Bourdieu, P. (2006). Karşı Ateşler. (Halime Yücel, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Çetin, V. (2020). Bong’un Treninden Vincenzo’nun Küp’üne The Platform'a Bir Bakış. Erişim 12 Mayıs 2021, https://www.gazeteduvar.com.tr.
  • Diken Yücel, D. (2015). Sinema Filmlerinde Gözetim ve İktidar İlişkilerinin İnşası. International Journal of Social Sciences and Education Research, 1 (2), 390-398.
  • Erbaş, Ş. (2015). Eşik Burcu: Bütün Yazılar-3. İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınları.
  • Foucault, M. (2006). Hapishanenin Doğuşu. (M. A. Kılıçbay, Çev.). Ankara: İmge Kitabevi.
  • Foucault, M. (2019). İktidarın Gözü. (I. Ergüden ve O. Akınhay, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Han, B.-C. (2019). Psikopolitika: Neoliberalizm ve Yeni İktidar Teknikleri. (Haluk Barışcan, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
  • Hobbes, T. (2014). Leviathan. (Semih Lim, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Kabadayı, L. (2013). Film Eleştirisi Kuramsal Çerçeve ve Sinemamızdan Örnek Çözümlemeler. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Kozanoğlu, H., Gür, N., Özden, B. A. (2008). Neoliberalizmin Gerçek 100'ü. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Lacombe, D. (1993). Les liaisons dangereuses : Foucault et la criminologie. Criminologie. (26)1, 51-72.
  • Lyon, D. (2006). Günlük Hayatı Kontrol Etmek Gözetlenen Toplum. (G. Soykan, Çev.). İstanbul: Kalkedon Yayıncılık.
  • Mbembe, A. (2003). Necropolitics. Public Culture, 15(1), 11–40.
  • Medin, B. (2019). Film Anlatısında Kahramanın Değişen Özne Konumu: Başkalarının Hayatı Filmi Örneği. Erciyes İletişim Dergisi, 6 (1), 149-168.
  • Merlin, M. (2009). Foucault, le pouvoir et le problème du corps social. Erişim 15 Haziran 2021, https://www.cairn.info/revue-idees-economiques-et-sociales-2009-1-page-51.htm
  • Metaforlarla Dolu Etkileyici Netflix Filmi The Platform'un İncelemesi. Erişim 23 Mart 2021, https://seyler.eksisozluk.com.
  • Mill, J. S. (2017). Faydacılık. (Gökhan Murteza, Çev.). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
  • Öztürk, S. R. (2000). Sinemada Kadın Olmak. İstanbul: Alan Yayıncılık.
  • Peirce, C. (1982). Writings of Charles S. Pierce. Bloomington: Indiana University Press.
  • Scheurmann, E. (2016). Göğü Delen Adam. (Levent Tayla, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Sucu, İ. (2020). Gözetlenen Toplumun Gözetleyen Topluma Dönüşmesi: “The Truman Show Filmi” Örneği. Aksaray İletişim Dergisi, 2 (1), 1-12.
  • The Platform’un Yönetmeni Gaztelu-Urrutia: Bu, Toplumsal Bir Öz Eleştiri Filmi. Erişim 12 Nisan 2021, https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/the-platformun-yonetmeni-gaztelu-urrutia-bu-toplumsal-bir-oz-elestiri-filmi-1732619
  • Yalçınkaya, S. E. (2020). The Platform –El Hoyo-Delik-Filmi Üzerine. Erişim 26 Nisan 2021, https://sendika.org/2020/04/the-platform-el-hoyo-delik-filmi-uzerine-585324/
There are 31 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Articles
Authors

Hüseyin Köse 0000-0001-5697-9009

Tahir Bingöl 0000-0001-7296-179X

Project Number -
Publication Date December 30, 2021
Acceptance Date December 24, 2021
Published in Issue Year 2021Issue: 35

Cite

APA Köse, H., & Bingöl, T. (2021). Neoliberal Düzende Panoptik Denetim Tahayyülü: The Platform Filmi ve Düşündürdükleri. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi(35), 5-31. https://doi.org/10.16878/gsuilet.957719

Creative Commons LisansıTRDizinlogo_live-e1586763957746.png